HAAGSCHE COURANT
H
DE RENAUTO
KUNST EN LETTEREN
BONENLAND
STADSNIEUWS
FILM EN BIOSCOOP
GEMENGD NIEUWS
Woensdag 3 Juni 1942.
De distributiebonnen
TWEEDE BLAD
R
In- en uitvoer van postzegels
FEUILLETON
WIE EN WAT WAREN ONZE
VOOROUDERS?
UITREIKING DISTRIBU1E-
BESCHEIDEN
VVT1KI
ÓVOI
POSTZEGELVEILING
IN „RICHE”
125 gr.
400 gr.
50 gr.
100 gr.
250 gr.
250 gr.
Waarom in het
Nederlandsch Arbeidsfront?
E ONTWIKKELING VAN DE
ONDERZEEBOOT
Wat is een rantsoen?
„Ijzeren Gustaaf”
en
Er is vergunning voor noodig
AFSCHEID S. VAN BERGEN
een
leven
„Film
7)
komen
prettig
(Wordt vervolgd)
had gevonden. Want, afgezien van het
No. 18196
6 Juni
6 Juni
Bon
27A
27B
28A
28B
In het Zwembad Zuiderpark werden
gisteren 1211 baden genomen.
van
en
aan Hans Thies’ roman
Seehund”
288
27
4 Juni
6 Juni
6 Juni
13 Juni
13 Juni
13 Juni
Aantal
H k g.
4 k.g.
H k.g.
i k.g.
wij
een-
2 L.
250 gr.
100 gr.
250 gr.
50 gr.
Aan het bureau Laan Copes 37
bevinden zich onderdeden van een zwart
gelakt heerenrijwiel en 2-wielig
transportrijwiel, merk „Elegant”, vermoe
delijk van diefstal uit de Boekhorststraat
en Koningstraat afkomstig. Te bezichtigen
13 Juni
4 Juni
13 Juni
13 Juni
13 Juni
13 Juni
13 Juni
13 Juni
31 Aug.
20 stuks 6 Juni
13 Juni
13 Juni
13 Juni
13 Juni
13 Juni
6 Juni
4-19
299
303
27, 28
31, 32
serie
27
28 A
28B
26, 28
311
307
Kookdoeleind. 01 KF 1
Gen. Anthr. VI
Gen. Turf VI
J als
achtte, doch dien zij
nu tamelijk vervelend begon te vinden
Mevrouw von Erdmannsdorf. Nu ja,
goed! Zij zag ar niet altijd als een
L o o s-
(lokaal Alidastraat 1) zijn
aan de beurt: Krul tot en
met einde K en La tot en met Lorsheyd.
t.m.
3 Juni
3 Juni
6 Juni
6 Juni
(Nadruk verboden.)
schoolmeisje uit, maar zij voelde zich
vaak ook zoo. Juist brak de zon door
de wolken en alle ramen van de kas
sen flikkerden in het licht, toen
naar huis liep, waar zij Heinrich,
Op den Parallelweg is g i s-
termiddag het U-jarig meisje F. v. d. E.
uit de Drebbelstraat van een rijdenden
aanhangwagen van lijn Ï0 gesprongen en
gevallen Zij kreeg een hersenschudding
en werd naar het R K. ziekenhuis aan het
Westeinde gebracht.
A. N. BERNARD
In den ouderdom van 57 Jaar is over
leden de heer A. N. Bernard, hoofdcom
mies van •Gemeentewerken alhier. De
begrafenis zal plaats hebben Vrijdag a.s.
op Oud Eik en Duinen. Vertrek van het
sterfhuis Valkenboschkade 440 te 2 uur.
Gebühr vermelden weKristina Söder-
bgum, Gustav Fröhlich, Hans Nielsen,
HiTde Körber en Otto Wernicke
Een volk van grijsaards is ten doodc
ongeschreven. Teruggang van het
kindertal beteekent. dat de levens
wil uit een Volk is geweken. Alleen
erfgezonde kinderen van goed bloed
zijn in staat een Volk leugdiR en ge
zond te houden.
Strijdt daarom mede tegen de ver
wording, voor een gezond Volk
Treedt in de rllen der Nederland
sche S.S.
van het Nederlandsche Arbeidsfrontjiet
behartigen van de belangen van alle wer
kers in dienst van de volksgemeenschap.
Deze taak nu houdt niet op, wanneer
de arbeider voor korter of langer tijd
is uitgeschakeld uit het arbeidsproces.
Kon in het verleden een „werklooze” ar
beider zich wellicht uitgestooten en over
bodig voelen, thans is dit niet meer het
geval. Het geheele gebied van den arbeid
vormt thans en in de toekomst overal en
tc allen tijde een onverbrekelijke een
heid.
Daar het Nederlandsche Arbeidsfront
deze eenheid tot uitdrukking brengt,
moet de taak van dit front ook zijn het
behartigen van de belangen der werkers
ook door middel van de werkloosheids
verzekering.
Wordt düs lid van het N.A.F. Gij ver
sterkt hierdoor niet alleen de eenheid
van alle werkers, maar bovendien schept
gij, omdat gij overeenmkomstig artikel 9
van het huishoudelijk reglement van het
Nederlandsche Arbeidsfront een beroep
kunt doen op de werkloozenkas overeen
komstig de wettelijke bepalingen, hier*
mee voor u en uw gezin het recht op
uitkeeringen in tijden van werkloosheid.
men vergelijke daarmede de drie impo
sante doeken aan den hoofdwandknap,
belangrijk werk uit die ..periode-zonder-
naam” En dan Dan keert Munnik tot
andere kleuren. Zijn palet wordt weer
blonder, lichter. En toch is dit géén
De Goudsche politie heeft
de hand gelegd op 4400 sigaren, 19.000
sigaretten en 26 pakjes shag, die tegen
hooge prijzen clandestien verkocht wer
den. Bij dezen tusschenhandel zijn 12 per-
sonen betrokken uit Gouda, Rotterdam, aan te doen. Als tegenspelers van Otto
Waddinxveen, Schiedam, Scheveningen en - - -
Rijswijktegen allen ir proces-verbaal
opgemaakt.
dags, was het druk en bedrijvig en de
kleine bootjes voeren dan als een lange
ketting heen en weer. Door de week
was het hier aan den rechterarm van
de rivier meestal stil. Nu en dan zat
er een paartje aan het Leinpfad of aan
de Grave bij den'oever van het eiland
onder de hooge boomen en soms ging
er een boot zacht door het water of
een eenzame wandelaar haastte zich
voort.
Het dorp Floridsdorf was oorspronke
lijk gec
bouwAï
hand ni
pijnlijke netheid, in groote tegenstelling
met dat van Heinrich. Maar dit deed
niet in het minst afbreuk aan zijn ver
schijning. Hij was op en top een man,
groot, zwaar en breed, met een vier
kant hoofd, grijzend naar en een door
zorgen gerimpeld voorhoofd. Zijn oogen
keken Elin met een zonderlingen, ver-
drietigen blik aan; Elin begreep niet
waarom. Het zorgelijke, vaderlijke erin
hinderde haar. En er lag een angstige
vraag in, welke echter dadelijk ver
dween. Het leek bijna, alsof voor dezen
Ponsiek alles van Elin afhing en toch
had zij hem nog nooit gezien. Heinrich
stond zwijgend naast hen. Hij zei geen
woord, ook hij keek verwonderd naar
Ponsiek. Nog nooit was hem het gebie
dende in dezen bijna bankroeten fabri
kant opgevallen. Hij moest met geweld
Iets wegdrukken, toen hij de bijna tra
gische waardigheid van den ander voor
het eerst opmerkte.
Daar komt Anackfer, zei hU ver-
licht, toen de twee andere heeren de
groep naderden. U kent mijnheer
Anacker, niet, juffrouw Hallermann?
JAN VAN RIEL EN RIEN VAN ORIEL
Twee, vermoedelijk nog zeer jonge
kunstschilders uit het Zuiden, komen voor
den eersten keer in onze stad exposeeren;
het zijn Jan van Riel en Rien van Driel
en hun werk vindt men tot 20 Juni ten
toongesteld in de kunstzaal Scherft. Laan
van Meerdervoort 88 alhier. Tot dusver
haar men mij mededeelde, lieten zij
hun werk alleen in het Zuiden rondgaan,
in Limburg, Brabant en Vlaanderen. Dat
legt het tweetal een groote verplichting
op, want voor de schilderkunst uit het
Zuiden van ons Nederlandsche taal- en
kunstgebied heb ik de grootste bewonde
ring. Wij weten nu wel zoo’n beetje, dat
de Limburgers en de Brabanders een
warme, eigene en vitale kunst bezitten
en dat de Vlamingen schilders tellen, die
„meesters” zijn, waarvan ook wij in het
Noodden leeren kunnen. Van Jan van
Riel en Rien van Driel kan ik dat nog
niet zeggen. Hun werk is eigenlijk nog te
jong, te onevenwichtig, spreekt nog te wei
nig van „kunnen” en is in ieder geval nog
te „zoekend” om een zoo omvangrijke ex
positie te wettigen. Het is meer „erg vlot"
dan diep. En hier en daar vraag ik mij
af of die vlotheid, getoetst aan technisch
kunnen, niet een verlies is inplaats van
een winst. Vlotheid kan wel eens een
mantel zijn, die „iets” verbergen moet,
dat eigenlijk „niets” is< Vooral Jan van
Riel kan mij niet overtuigen. Zijn boerde
rijen in Noord-Brabant en zijn molen te
Spangen alsmede enkele vlotte etsen be-
hooren tot zijn beste werk. Zijn houtsne
den zijn hard, onbeholpen en quasi-arti-
stiek misteekend. Rien van Driel toont in
enkele stillevens zeker talent. Maar ook
voor hem geldt, dat zijn werk blijft bij
een „belofte”. En belofte maakt schuld.
Na veel hard werken, na véél arbeid, zoe
ken en veroveren kan die schuld worden
ingelost. Tot dien tijd, is het beter, dat
de critiek zwijgt en afwacht. Kunst is geen
spelletje. -Dus eerst maar eens kijken, lee
ren en werken. Er zijn daar in het Zui
den genoeg groote leermeesters voor jonge
gezellen! B. van Eysselsteijn
EXAMENS TOONEELACADEMIE
Gedurende den Zondagmiddag
-avond, alsmede Dinsdagavond heeft men
in Diligentia hier ter stede de prestaties
kunnen volgen van enkele tooneelisten, die
aan het einde van hun opleiding stonden.
De directeur der Tooeelacademie, dr. Wij
nand Frans, had enkelen spelers van het
Rederijkerstooneel gevraagd, zijn pupillen
tegenspel te geven in een der fragmenten,
waarin de eind-examinandi hun beheer-
sching van het vak mochten laten zien,
Daar er onder hen een paar waren, die
ook aan het Duitsche tooneel wenschten
te solliciteeren, werden eenige fragmenten
in het Duitsch gespeeld. Dr. Wijnand
Frans had voor zijn „examenstof” voor
namelijk klassieke werken gekozen. Za
terdagavond zal de uitslag worderj bekend
gemaakt.
KUNSTZAAL ASTRID
In de bovenzaal van den kunsthandel
„Astrid”, Groot Hertoginnelaan 153. is
een kleine collectie oude kunst bijeen,
een David Teniers (1619—1690), een fraaL
paneeltje met certificaat door H. P
Bremmer, een kerkinterieur door Ema
nuel de Witte, en een fluitspelende jon
gen, volgens prof. W. Vogelenzang uit
Utrecht een Frans Hals.
Verder is er een fraafe Théophile de
Bock en werk van den talentvollen die
renschilder H. Verstijnen, van wien men.
HOOFDSTUK V
De kleine, groene tuinstad Florids
dorf was met den anderen oever van
het Eliza-eiland door een lange ketting
brug verbonden. Hier suisden auto s
van alle landen overheen, hier ratelden
de trams, welke het verkeer tusschen
Floridsdorf en de stad onderhielden en
ook om het verder gelegen dorp Pon-
neritz te bereiken. Hier stampten de
zware D-treinlocomotieven, welke haar
last van ver naar nog verder brachten.
Er waren ook nog andere mogelijk
heden om van Floridsdorf naar de stad
te kofien: het groote schip, dat tus
schen de beide oevers heen en weer
Voer en de boerenkarren, welke groen
ten en fruit naar de markt van de stad
vervoerden. Men kon ook de kleine
bootjes gebruiken, welke naar de stad
voeren en daarmede naar de uitspan
buigen op het eiland gaan.
Op mooie zomerdagen, vooral Zon
tijd, welke achtet hem ligt, iets mee
neemt als een blijvend bezit en onver
vreemdbare winst. Zijn wenk heeft aan
belangrijkheid aan uiterlijk (en inner
lijk kunnen gewonnen. De vaas met
bloemen, links van de drie genoemde
doeken, heeft een „geestelijken achter
grond" Ook het doek op den schoor
steen bloemen met oud boek. Zoo is er
veel te vaardeeren en het is een vreugde,
daarvan te kunnen getuigen. Men lette
eens op een eenvoudig motiefde pot en
de riviervischhoe voortreffelijk ge-
De uitreiking van bonkaarten voor
4 voedingsmiddelen voor de 7e periode (14
Juni11 Juli 1942) en aardappelkaarten,
geldig van 28 Juni8 Aug ’942 welke
geschiedt in den Dierentuin heeft mor
gen als volgt plaatsvan 912 uur
Koph t.m. ter Kuilevan 12—14 uur
Kuilenberg t.m. einde K en La t.m Lam
merts v Bueren van 14—17 uur: Lam-
mertsma t.m Lieverink.
In de voormalige gemeente
duinen (lokaal Alidastraat
morgen
schilderd zijn die brasem-achtige. schub
bige visschen met hun bloedig rood hoe
geslaagd van compositie en kleur, maar
ook hoe suggestief in weergave der ma-
terie. Dit is een belangrijke expositie in
..Astrid" Behalve Arend Hendik en
Henk Munnik vindt men er plastieken
door B. Reut, een jong, beginnend beeld
houwer, leerling van den kundigen Ter-
mote. Een kunstenaar, die niet alleen
onder de. voor jongeren bijna gevaar
lijke, bekoring van den meester bleef,
maar zeker zijn eigen weg vindt en in
zijn werk een belofte geeft welke reeds
ten deele werd ingelost, B. van Eyssel
steijn,
:en 'echt dorp, maar een wijn-
‘idrijf, waaromheen langzamer-
-mizen en villa's waren gekomen.
Er werd daar al lang geen wijn meer
verbouwd; toen Hallermann het goed
kocht, waren de druiven verdwenen.
Alleen de groene heuvels herinnerden
nog t aan wijngaarden, maar Haller
mann, die veel van bloemen hield, had
ze met zeldzame gewassen laten be
planten. Floridsdorf lag tegen een heu
vel. niet ver Wan de groote kettingbrug
verwijderd, maar de groote autoweg
ging niet langs het goed, doch enkele
honderden meters links er voorbij. Van
het huis af kon men den weg niet zien.
Gedempt door de hooge, dichte boomen,
klonk het onophoudelijk ratelen der mo
toren en af en toe hef geloei van een
claxon.
Het heerenhuis was een langgerekt
gebouw van twee verdiepingen, geel
Toen Elin nog een kind was, placht
zij met haar vriendinnetjes in deze
schuur te spelen, doch nu stond ze
bijna leeg. Slechts nu en dan verzocht
een vriend van Hallermann er zijn wa
gen te mogen opbergen en zoo was het
ook gekomen, dat de kostbare, witte
renwagen van Heinrich da*r een plaats
meisje kon nu den grooten, zwaren
man zien. Hij was niet deftig gekleed.
Zijn donker costuum was, ondanks de
feit, dat von Erdmannsdorf geen plaats
voor den wagen had de beide goede
ren Grossgrabe en Bulleritz waren ver
pacht en alleen het kleine jachthuis in
Bulleritz wsj tot zijn beschikking
^bovenal scheen de verkoop van den
wagen in de stad, zoowel als in Florids
dorf onmogelijk te zijn.
Na de eerste
was het weer koel geworden. Elin Hal- 2?ITL;aê
lermann stond in een lichtgroene jurkblindde
op het pad en keek tusschen de olean
ders naar een groepje heeren, dat zoo-
even in een te blauwen wagen het goed
was komen oprijden. Zij waren nu
bezig, met moeite uit een hoop dekens
en voetenzakken los te komen. Ook
Elin had het koud; zij wikkelde zich in
het korte, donkergroene jakje, dat haar
nog heel jong en schoolmeisjesachtig
stond.
Elin had het om nog een andere
reden koud, want daar stapte, achter
de andere heeren. Heinrich uit den
blauwen wagen. Heinrich, wiens sjan-
zoek een dezer dagen zou komen, ’zoo
warm ondersteund door haar vader.
Het was een onprettige kwestie met
dezen von Erdmannsdorf, dien zij
cavalier zeer hoog 2L
nu tamelijk verveli
von Erd-
verrassende Junihitte I mannsdorf. zei zij ernstig en probeerde
A.s. Zaterdag en Zondag zal de
Ned. Ver. tot afschaffing van AlcohoL
houdende dranken te Utrecht haar eeuw
feest vieren. De feestelijkheden vangen
a.s. Zaterdagmiddag om 3 uur aan met
een receptie voor genoodigden. Om half
zes zal in Tivoli een gemeenschappelijken
maaltijd worden gehouden waarna om
7 uur in den Stadsschouwburg, waar het
hoofdbestuur ook recipieeren zal. een
feestelijke bijeenkomst aanvangt. Daarin
zal de heer K. G. Knupker het hoofdbe
stuur het feestgeschenk der vereeniging
aanbieden. Zondagmorgen 7 Juni zal een
herdenkingssamenkomst worden gehou
den waarin dr. G. Horreus de Haas,
Ned. Herv. predikant te Zwolle en lid
van het hoofdbestuur, de gedachtenisrede
uitspraken zal. ’s Middags zal de alge-
meene vergadering gehouden worden.
Dezer dagen had aan de Gemeentelijke
School voor Slechthoorenden en Spraak-
gebrekk^en alhier een eenvoudige plech
tigheid plaats. De h^er S. D. van Ber
gen, onderwijzer aan genoemde school,
nam wegens het bereiken van den pen
sioengerechtigden leeftijd afscheid van
zijn leerlingen, oud-leerlingen en col
lega’s. Gedurende 23 jaren .is hij bij dit
speciale onderwijs werkzaam geweest.
In een gevoelvolle rede memoreerde de
heer Goedegebuure, hoofd dier school,
het vele, dat de scheidende leerkracht
voor zijn gebrekkige leerlingen heeft be-
teekend en dankte hem voor de aange
name en voor de leerlingen zoo nuttige
samenwerking, die er steeds tusschen de
heer v. Bergen en spreker had bestaan.
Treffend was de dankbaarheid, die
sprak uit de redevoeringen, die door een
zestal oud-leerlingen tot hun vfoegeren
onderwijzer en vriend werden gesproken.
Tevens bleek hoeveel S.H en S.G. kinde
ren, ondanks hun gebrek, een mooie
plaats in de maatschappij^ hadden weten
te veroveren, hetgeen ze erkenden voor
een' groot deel aan hun oud-onderwijzer
te danken te hebben.
Als blijvend blijk van waardeering
boden de leerlingen en oud-leerlingen
den heer van Bergen een mooien vulpen
houder met inscriptie aan, vergezeld van
een album met de handteekeningen der
aanbieders, gecalligrafeerd door den S.H.
oud-Ieerling P. van Amerongen jr.
Naméns de collega’s sprak de heer A.
den Duik den scheidende tóe. wijzende op
de goede verstandhouding, die eij steeds
tusschen den heer v. Bergen en de andere
collega’s had bestaap, bood hem namens
hen als blijvende herinnering een fraai
boeKwerk aan en wenschte hem een pre.t-
tigen en rustigen levensavond toe. Ten
slotte dankte de heer v. Bergen.
16
307
315
4-17, 4-18
U
1 07
Sinaasappelen 3-12, 4-12
Sinaasappelen
Suiker
Suiker
Suikerwerk
Tabaksk.
Textielk. 3e
Tentoonstelling in de Bijenkorf
„Bent u Nederlander
„Ja.
„Nu dan zijn we hoogstwaarschijnlijk
familie van elkaar.”
De aangesprokene kijkt eenigszins ver
baasd, zegt dan uit beleefdheid „aange
naam” en loopt snel weer door, voor
zichzelf mompelend: „Van je familie moet
je het maar hebben." Toch had degeen,
die hem aansprak, gelijk, hetgeen
kunnen staven door Jjet volgende
voudige rekensommetje.
Hebben wij omstreeks 1850 4 groot
ouders, in 1800-is dit reeds 16 geworden
en in 1700 ruim 250. In 1600 bedroeg het
getal der voorouders 4000, in 1500 reeds
64.000, in, 1400 is het al meer dan een
millioen en tegen den tijd, waarin Karei
de Groote leefde, bereikt het aantal der
voorouders van een persoon uit de 20e
eeuw reeds astronomische cijfers. Aan
gezien ten tijde van Karei de Groote
het aantal inwoners van deze streken
zeer gering was en Karei de Groote door
zijn vele huwelijken een talrijk kroost
had, is het wél zoo goed als zeker, dat
bovengenoemde twee Nederlanders niet
alleen aan elkaar, maar ook aan Karei
de Groote geparenteerd waren. Men be
hoeve zich dus in het vervolg niet meer
te schamen over zijn nederige afkomst,
want tenslotte weegtKarei de Groote op
tegen heel wat lijfeigenen, die ieder van
ons eveneens onder zijn voorouders heeft.
Met deze en vele andere bijzonderheden
over onze voorouders kan men kennis ma
ken door een bezoek te brengen aan de
tentoonstelling „Wie en wat waren onze
voorouders”, welke wordt gehouden in de
Bijenkorf. De tentoonstelling is ingericllt
door het Nederlandsche Verbond van Sib-
bekunde in samenwerking met de afdee-
ling Reclame en Etalage van de Bijenkorf.
De naam Verbond van Sibbekunde waar
borgt, dat alles wat daar te zien en te
lezen valt, den toets der wetenschappelijke
critiek kan doorstaan, terwijl de afdeeling
Reclame en Etalage borg staat voor een
smaakvolle en gemakkelijk in het oog
vallende uitstalling van de gegevens.
Behalve uit een aantal vitrines, waarin
allerlei belangwekkende boekwerken, do
cumenten, familiestukken en curiositeiten,
die betrekking hebben op het familie-on-
derzoek en de wapenkunde geëxposeerd
liggen, bestaat de tentoonstelling uit een
aantal zeer fraai uitgevoerde stands, waar
de avonturen zijn afgebeeld van een zeke
ren Jan Olierook, het prototype van den
gemiddelden Nederlander, bij het onder
zoek naar zijn voorgeslacht.
In andere stands wordt uitvoerig inge
gaan op de verschillen tusschen kwartier
staten en stamboomen, het ontstaan van
familienamen, familiewapens en familie
portretten, terwijl er verder nog een zeer
fraai uitgewerkte kwartierstaat met foto’s
te zien is van den bekenden bioloog, prof.
Hugo de Vries. Voorts een zeer merkwaar
dige familieverwikkeling op een oud schil
derij uit het Gereformeerd Weeshuis in
Schoonhoven en nog tal van andere dingen
die een bezoek aan deze tentoonstelling
zeer zeker de moeite waard doen zijn.
Zij zal ongeveer een maand in 's-Gra-
venhage geopend blijven en daarna wor
den gehouden in de Bijenkorf-filialen te
Rotterdam en Amsterdam.
Ter gelegenheid van de opening heeft
de heer ten Cate, directeur van den Cen-
tralen Dienst voor Sibbekunde, voor ge
noodigden in de lunchroom een beschou
wing gehouden over Sibbekunde, vroeger
veelal genealogie genoemd. Spr. wees er
o.m. op, dat het onderzoek naar de voor
ouders niet uit dezen tijd dateert. De
Sibbekunde is een zeer oude wetenschap,
waarvoor -de belangstelling in de vorige
eeuw echter sterk achteruitgegaan is.
Thans beleven wij echter weer een sterke
opleving, aldus spr.
De kennis van het leven van onze
voorouders doet ons onszelf beter be
grijpen en, wat nog belangrijken is. wij
leeren er door zien hoe innig en veel
vuldig wij door voorgeslacht en ver
wanten vervlochten zijp met onze om
geving.
De centrale persdienst van het N.A.F.
meldt
„Het belang van mijn gezin gaat boven
alles”, zegt Jansen, rrietaaldraaier, met
een jarenlangen staat van dienst, „en
daarom ben ik lid van het Nederlandsche
Arbeidsfront.*Ik heb dan ook geen dag
gewacht met het invullen van mijn vra
genlijst, maar deze onverwijld ingezon
den”.
Jansen heeft gelijk. Wie het belang van
zijn gezin inziet en welke werker doet
dat niet zorgt lid te zijn van het
Nëderlandsche Arbeidsfront, ook omdat
hij daardoor in tijden van werkloosheid
verzekerd zal zijn, dat het inkomen voor
hem en voor zijn gezin niet ophoudt.
Het Nederlandsche Arbeidsfront toch
zal de werkloosheidsuitkeeringen en ook
de steunuitkeeringen gaan verzorgen. Dit
zal niet alleen zoo zijn cm redenen van
^tgebrande “kVóttên '^'de ^Sovjet^ practischen aard. Deze uitkeeringen te
paleizen van den arbeider waar- veNrorgen, behbort principieel tot de taak
De Staatscourant bevat een bekend
making van het deviezen-instituut, waar
bij met inganf van gisteren is bepaald,
dat de invoer uit het buitenland en de
uitvoer naar het buitenland van gang
bare, gestempelde of ongestempelde post
zegels waaronder begrepen frankeer-,
port, en dienstzegels slechts met ver
gunning geoorloofd zijn, voor zoover de
zegels niet dienen ter frankeering van
een poststuk overeenkomstig het geldend
tarief. De je vergunningen worden in
het algemeen slechts verleend voor den
invoer en den uitvoer van ongestempelde
zegels in geheele vellen of in gedeelten
van vellen en slechts aan ingezetenen,
die reeds tevoren regelmatig en in om
vangrijke mate zoodanigen in- en uitvoer,
hebben bedreven. De in- en uitvoer van
postzegels anders dan per post is ver
boden.
Voorts is bepaald, dat het aan inge
zetenen zonder vergunning geoorloofd is
internationale antwoordcoupons tegen
betaling in binnenlandsche geldsoort te
verkrijgen, zoomede deze, voor zoover
zij strekken tot vergoeding van frankeer-
kosten aan den geadresseerde, per post
naar het buitenland uit te voeren. De
invoer f uit het buitenland van interna
tionale, antwoordcoupons is, tenzij zij
strekken tot vergoeding van frankeer-
kosten aan den geadresseérde en de in
voer per post geschiedt, slechts met
vergunning geoorloofd. Het is verboden
internationale antwoordcoupons voor be
taling uit anderen hoofde te bezigen.
Het is ons, die de onderzeebooten in
al hun perfectie sinds jaren kennen en
ons daarom niet meer over dit wonder
van vernuft verbazen, bijna ónmogelijk,
ons in te denken, dat men destijds den
uitvinder om zijn plannen hartelijk heeft
uitgelachen en hem voor een dwaas
hield, inplaats van onmiddellijk de groo
te beteekenis aan te voelen, die de on
derzeeboot als oorlogswapen zou kunnen
krijgen.
Dit interessante onderwerp, de uit
vinding en eerste ontwikkeling der on
derzeeboot wordt op boeiende wijze
behandelt in de Bavaria-film „Gqheim-
acte W.B.I.”. die onder regie van Her
bert Selpin tot stand kwam en binnen
kort in de Nederlandsche bioscopen zal
vertoond worden. De hoofdrol, die van
den uitvinder Wilhelm Bauer, wordt door
Alexander Golling vertolkt, terwijl ver
der meespelenRichard Haeuszler, Eva
Immerman, Guenther Lueders e.v.a. De
gegevens voor deze film werden ontlëgnd
..Der Eiserne
ma
op welken
Nederland
handeld.
Werd de philatelie vroeger veelal als
„Spielerei” beschouwd, tegenwoordig is
het als ernstige en nuttige bezigheid in
het volledig bezit van burgerrecht ge
komen. Dit blijkt dan ook duidelijk uit
de zeer hooge prijzen, welke men thans
voor postzegels. welke eenige zeld
zaamheid bezitten moet betalen. De
grootste waardeering voor de simpele
zegeltjes is echter, dat men hen als geld
belegging beschouwt.
Voor diegenen, die iets van de Neder
landsche postzegels weten, vermelden we
hier eenige der belangrijkste resultaten
van den eersten veilingdag 1852, 15 ct.
op brief 115; 1896 5 ongebr. 75;
1905 10 ongebr. 135 evenals de 10
jubileumde beide opdrukken 2,50 op
10 ongebr. f 35, gebr. 30; serie jub.
1923 ongebr. 56; tentoonst. 1924 in
bloes 78; 10 series Kon. 1940 f 75; 1927
roltanding 7J ct. (3-gaten) strip van drie
360; laatste Cour Perm, serie 7.50;
een tot op hedeti onbekende rariteit van
Indië. n.l. 1913 50 ct. paar tusschen de
zegels ongetand, bracht het tot 360;
twee blocs van de laatste Indië-uitgave
2 en f 5 noteerden f 142; een gebruikte
serie brandkastzegëls f 250; een bloc van
1,50 Curacao 1873 150; 1903 Cur.-serie
in bloes 230; de zeer gewilde jub.-serie
•Cur. leverde reeds 210 op; de herden-
kingsserie in bloes van vier 805; de
laatste, zoogen. Sluier-serie in bloes
145. De Suriname-zegels maakten on-'
geveer gelijke prijzen.
Heden zijn zegels van Europa en „over
zee” onder den hamer en morgen komt
er een beroemd zegeltje ter tafel, n.l. de
4 Tornese van Napels, een stuk van
20.000 frahc/ Ongetwijfeld zal hiervoor
veel belangstelling bestaan.
Brood. Eén A-bon geeft recht op
4 rantsoenen ^Prood of gebak, één B-bon
op een half rantsoen. Onder één rantsoen
wordt verstaan: 100 gram brood óf 75
gram wafels, biscuits, koekjes óf 100
gram speculaas, óf 140 gram koek, óf
300 gram cake, óf 400 gram gevuld klein
kerstgebak, óf 500 gram gevuld groot
korstgebak. taart of gebakjes.
Vleesch - Een A-oon geeft recht
op 1 rantsoen vleesch of vleeschwaren. één
B-bon op een kwart rantsoen.
Onder eén rantsoen wordt verstaan: 100
gram vleesch. been inbegrepen. jM 150
gram paardevleesch, been inbegrepen of
75 gram gerookt of gekookt vleesch, ge
braden gehakt, cornedbeaf óf 75 gram ge
rookte worstsoorten, óf 100 gram gekookte
worstsoorten, óf 125 gram leverartikelen,
tongenworst, nierkaas, óf 150 gram bloed
worst, zure zult
Bloem. Eén rantsoen bloem geeft
recht op 70 gram tarwebloem, -meel, rog
gebloem. -meel, zelfrijzend bakmeel dan
wei ItO gram brood of gebak.
R ij s t. Op den rijstbon wordt be
schikbaar gesteld 250 gram rijst, rijste-
m^el, -bloem, -gries of kindermeel
Brandstoffen Eén eenheid is:
1 h.l. (75 k.g.) anthraciet, steenkolen in-
dustriebriketten eierbriketten of 2 h.L
cokes, gascokes ot 110 k g bruinkoolbri-
zijn groot ,.sol- i ketten, of 75 k.g. petroleum-cokes, of 150
FREDERIK DE GROOTE
Dit, onder regie van Veit Harlan tot
stand gekomen epos, waarin Otto Gé-
bühr de figuur van den „Grossen König” tër ugkeër Men zïet nu hoe hij uit"den
uitbeeldt ontving het predicaat „Film
der Nation”. Dit is de tweede Tobis-
film, welke deze hoogste onderscheiding
ten deel valt
Naast de historische gaafheid treft in
dit werk vooral ook de symboliek met
betrekking tot onzen tijd. Harlan heeft
deze strekking evenwel weten te berei
ken zonder het logische verloop van het
filmverhaal ook maar eenigszins geweld
hiér verschillende doeken aantreft.
In de benedenvoorzaal exposeert
belangrijke en sympathieke kunstenaar
de graficus Arend Hendriks, op wiens
etsen ik, ter gelegenheid van de jongste
Pulchritentoonstelling reeds wees. Hier
is ,veel werk van Hendriks aanwezig.
Wat een meesterschap, wat een technisch
kunnenMen bezie eens het fijne zelf,
portret, dat buiten hangt, hoe doorwerkt
is zulk een arbeidook in détailsde
handen, de vingers, de nagels! Een
boeiend beeld, waaruit meer ^preekt dan
knapheid alleen, ook innerlijkheid en
menschelijkheid voelt men in Hendriks’
oeuvre. Hoe koel en zonder uiterlijk
effect is die trap met de kat met lichten
de oogen en tochhoe bewogen werd
zulk een bladBijna iedere prent heeft
haar eigen sfeer. In zijn eenzijdige gra
fiek ontwikkelde deze kunstenaar reeds
een belangrijke veelzijdigheid. Een grafi
cus, waarop wij trotsch kunnen zijn. Ik
ben er van overtuigd, dat het Hendriks
daarom niet te doen is. Hij gaat den
eenigen weg, dien een kunstenaar in tij
den van tumult, verwarring en beproe
ving gaan kan:«dien van zijn kunst.
Alleen daar kan hij getuigen. En dat doert
Arend Hendriks eerlijk, toegewijd en
met ernst en verantwoording tegenover
zijn groot talent.
Ook Henk Munnik werd een verras
sing. Men vindt zijn werk in de achter
zaal. Daar zijn de drie groote stillevens,
uit een donkere, geladen sfeer uit een
gesteldheid, welke via Dick Ket, Willink
en Pyke Koch in onze kunst een „pe
riode” werd, waarvoor een of andere
knappe kunsthistoricus of criticus wel
eens een mooien, passenden naam zal ver
zinnen. Men herinnere zich Munnik’s
doeken bij Kleykamp (expositie van Tien
Haagsche Jongeren) zijn groot ,.sol- n..^. v.
datengraf’’ van de H K K. Jubileum- j k.g. cokesbries, cokesgruis of 300 stuks
tentoonstelling in het Gemeentemuseum i persturf, of 450 stuks baggerturf. of 275
k g. turf uit de Peel of 200 k.g andere
turfsoorten.
Artikel
Aardappelen
Aardappelen
Aardappelen
Aardappelen
Bak. en br.-vet (Vetk.) 27 100 gr. 4 Juni
Beschuit (br. of geb.) 28 75 gr. 6 Juni
Bloem (br.) 301, 305, 309 313 70 gr. 13 Juni
Boter
Brood (ot gebak)
Brood (of gebak)
Chocolade
Gort
Havermout
Honden- en k.br. 14 1j 10 k.g. 30 Juni
Jam 303 500 gr. 13 Juni
Kaas 298, 302, 306, 310, 314 100 gr. 13 Juni
Koffiesurrogaat 288 250 gr.
Margarine (Vetk.) 27 125 gr.
Melk 26A t.m. 29A 3} L.
Melk 26B t.m. 29B 1} L.
Petroleum O-krt.
Peulvruchten
Pudding, verm.
nijst
Scheerzeep
Sigarettenk.
400 gr.
250 gr.
1 k.g.
250 gr.
100 gr.
1 rantsoen
41 t.m. 100
Textielk. 2e serie (behalve bon K)
Thee Bon reeds ingeleverd 40 gr.
Vleesch 28A 100 gr.
Vleesch 28B 25 gr.
Zeep 211,228,272,293,300 90 3 450 gr/ 30 Juni
Zeep G, H, I, J, K 90 5 450 gr. 30 Juni
Toiletzeep G, H, I, J, K 75 gr. 30 Juni
N,B. Zeepbonnen inleveren bij winkelier
vóór 30 Juni. Aflevering geschiedt t.m.
31 Juli.
OPLICHTER AANGEHOUDEN
Een Haagsch ingezetene was in het
bezit van een toewijzing voor het betrek
ken van een costuum Gezien het feit, dat
hij niet over de noodige financieele mid
delen beschikte,, kreeg hij van een lief
dadige instelling een bon, dien hij in een
bepaald kledingmagazijn voor een pak
kon inwisselen. De man had echter het
ongeluk zijn portefeuille, waarin de
waardevolle bescheiden waren geborgen,
te verliezen De betrokken instanties en
het magazijn, waar d^ bon kon worden
ingewisseld, werden gewaarschuwd. Gis
teren - nu verscheen in de zaak de 55-
jarige kapper J. M W., die op den bon een
pak verlangde. Onmiddellijk waarschuwde
men de politie, die W aanhield. Hij ont
kende den bon gevonden te hebben, doch
hem van een onbekende te hebben ge
kregen om er een costuum op te bestellen.
Natuurlijk werd dit praatje niet al te
grif geloofd en de kapper werd overgö-
bracht naax het hoofdbureau van politie.
nV1rrij|dJa« a' s- herdenkt de heef -
R. Mulder het feit, dat hij 25 jaar ge- op werkdagen van 9 tot 5 uur.
leden als wagenmaker in dienst is getre
den bij de Fa. Gebr. W. en A van Eek,
alhier.
geschilderd en met een terras langs
het geheele front, waarvan aan beide
zijden sierlijke trappen naar den tuin
leidden. Van hieruit zag men over
breede grasvelden de rivier en het Oos
telijk deel der stad, tot heelemaal naar
Weidenau en nog verder.
Aan den zijkant voerde een tanjelijk
hoog pad, dat links en rechts bezet was
met oleanders, naar den ingang. De ge
bouwen waren hier indertijd afgebro
ken, doch bij den nieuwbouw had men
zooveel mogeljjk den ouden stijl be
waard.
Al deze gebouwen, welke Zuidelijk la
gen, waren als kassen ingericht, zoodat
het alles er landelijk uitzag. In de kas
sen stonden de groeiende en bloeiende
lievelingen van Hallermann, waaraan
hij zijn weinigen vrijen tijd wijdde. Aan
den Noordkant was het oude karakter
van het gebouw geheel behouden geble
ven. Daar stond een enorme schuur,
werden de twee groote auto’s en de
■landbouwwerktuigen bewaard.
S.S.-P K Van het Oostfront.
„Ijzeren Gustaaf komt denkelijk van
nacht niet meer” zegt mijn nieuwe
vriend de Sturmmann die naast mij ligt
in den kuil op den heuvel, welken hi
voor onze expeditie uitgekozen heeft. Hi;
zegt het met een zucht, die zijn teleur
stelling vertolkt. .Geen .Ijzeren Gustaaf”
en het is toch de wekelijksche nacht,
waarin hij vrij regelmatig in de buurt
vhn onze stellingen pleegt te komen. Ik,
die dan hier, dan daar Vertoef, ken
„Ijzeren-'Gustaaf” enkel van hooren zeg
gen, maar de bereidwillige Sturmmann
had er op gestaan, mij eindelijk eens per
soonlijk in kennis te brengen met hem.
Pech. Ijzeren Gustaaf kost me een
kostelijken nacht, dien ik op een bussel-
tje stroo en met een deken om me heen
had kunnen doorbrengen in een der vele
half t
woonpaleizen van den arbeider -
uit de soldaat voor, een nachtverblijf
maar te kiezen heeft. Nu breekt de
nieuwe dag al door; we zijn rillerig van
slaap en kou. Pech, verduivelde pech.
Het is heden mijn laatste kans om ken
nis te kunnen maken met „Ijzeren Gus
taaf”. In den omtrek zullen immers bin
nen enkele dagen de moderne stukken
geschut zijn opgesteld, die ons eerst van
wege de sneeuw en later om de taai-
kleverige- modder van het opdooiende
land, niet eerder konden bereiken, en die
heel spoedig een einde zullen maken aan
het drieste bestaan van „Ijzeren Gus
taaf’. Inderdaad, de dood loert op „Gus
taaf”.
„Ijzeren Gustaaf”. Het heerschap is
zoo. gedoopt door de Nederlandsche le
gionairs, die dit Trontgedeelte voor hun
rekening nemen. Een vreemde naam.
voor een vliegtuig Maar wat voor een
vliegtuig „Waar de Sovjets deze kist
vandaan gehaald hebben”, had de Sturm
mann me al in het begin van den nacht
verteld-, ,.mag Joost weten Er bestaat
geen tweede gaachine van dit model,
doch aan dit ëene monster hebben onze
jongehs al meer dan genoeg. Een twee
dekker, niet eens zoo heel erg groot, die
altijd laag vliegt, altijd langzaam, en die
een leven maakt als een oordeel.en
niet naar beneden te halen is. Gooit zijn
bommen uil en vliegt weer kalmpjes te
rug, zonder dat we hem, hoe we ook
richten, kunnen raken „Ijzeren Gus
taaf”. Er is een kok bij de Nederlanders,
die Gustaaf heet en ontzettend grimmig,
kan doen als zijn voorraden dreigen op
te raken. Kreeg het vervloekte ding in
de lucht daarom zijn naam
Plotseling een stomp tusschen mijn rib
ben. „Hij komt, hij komt toch, luister
maarschreeuwt de Sturmmann me
toe „Zoek betere dekking”. Ik lig plat
tegen den wand van den kuil. M’n oogen
turen door een spleet tusschen staalhelm-
rand en frisch ruikenden grond den sche-
merigen horizon af. Daar, daar is „Ijze
ren Gustaaf”, weer laag, weer langzaam
vliegend. En inderdaad komt er een ka
baal in de lucht, alsof tientallen ijzeren
eetketels de glooiing van een steengroeve
afhobbelen
Ergens in een kuil in mijn nabijheid
hoor ik ^en wachtpost telefoneeren, en
daar vallen de „eieren” al. De spleet
tusschen staalhelmrand en de aarde is ge
sloten. De spieren en zenuwen gespannen,
wachten we.
Maar er komen geen explosies. Geen
ontploffingen. Op het motorlawaai in de
lucht en het dreunen in de verte van een
enkel stuk geschut na, blijft alles vreemd
stil. Thans keert „Ijzeren Gustaaf’. Nu
moet hij weer boven de Sovjetlinie zijn.
Als we onze neuzen weer vrij durven ma
ken, zien wij dicjit bij onze schuilplaats,
iets liggen op het terrein, dat er zich
eerst niet bevond. Een donker hoopje.
Op onzen buik kruipen we er heen. En
gelijktijdig zien wehet hoopje is een
zak. Een zal vol levensmiddelen, sigaret
ten, tabak, enz. „Ijzeren Gustaaf” heeft
zich ditmaal vergist. Had gemeend boven
eigen stellingen te zijn.
Dien morgen vonden de Nederlandsche
vrijwilligers negen zulke goedgevulde
zakken op hun „Frontabschnitt”, Gustaaf,
de kok, had dien dag niets te doen, en
de jongens paften er op los, alsof er
nooit sigarettenschaarschte had bestaan.
Op mijn reis verder het front langs, het
carton van een Sovjet-sigaret tusschen de
lippen ontmoette ik, eveneens dien dag,
de karavaan, die de beloofde stukken ge
schut naar de Nederlandsche vrijwilligers
bracht. Ik had „Ijzeren Gustaaf” dus toch
nog juist bijtijds gezien.
S.S.-oorlogsberichtgever
A. VAN BREUGEL.
Brandstoffen
Eenh. 30 Apr. '43
1 Eenh. 30 Juni
50 stuks 30 Juni
Brandst.krt. DU 1 t.m. 5 1 Eenh. 31 Dec.
Gisteren was de eerste dag van een
vijfdaagsche postzegelveiling van de fir-
Rietdijk in de bovenzaal van „Riche”,
dag uitsluitend zegels van
en Koloniën werden ver-
Elin
- die
rpet een der heeren het pad afkwam,
ontmoette.
Goeden dag, mijnheer
hem aan te kijken, maar de zon ver-
haar zoo. dat zij niets anders
zag dan een lichtkleurig costuum en een
prachtige das.
Dag juffrouw Hallermann, ant
woordde Heinrich een beetje verlegen,
omdat hij bang was, dat men in zijn
stem de ergernis zou hooren, welke hij
tegen Elin voelde. Mag ik u een
ouden vriend voorstellen? Mijnheer
Ponsiek, juffrouw Hallermann!
Elin maakte een kleine, damesach
tige buiging.
Dag, mijnheer Ponsiek,
kennis met u te maken.
Die eer is geheel aan mij, juf
frouw Hallermann, antwoordde Pon
siek. Het is mij hoogst aangenaam,
ja. inderdaad, het is mij hoogst aan
genaam...
Hij struikelde over zijn woorden,
maar dat hinderde niet. Hij hield Elin's
kleine hand in zijn groote en keek haar
bijna onderzoekend aan. Juist verdween
de zon weer achter een wolk en het