DE FUHRER IN FINLAND Plaatsvervangend Reichsprotektor Heydrich overleden No. 18198. De oorlogsverklaring Mexico van 1942. Vrijdag 5 Juni. gevallen Persoonlijk Mannerheim gelukgewenscht Japansche duikboot- aanval op Madagascar VERDUISTEREN Nieuwe bonnen - In dienst van Führer en Volk door moordenaarshand 29 33, 34 DUTCH HARBOR, EEN SLEUTEL i BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-37 Toespraak i Langdurige bespreking met Finsche autoriteiten Vleesch Brood Aardappelen Uitgaansverbod in Ned.-Indië opgeheven Britsch slagschip en kruiser zwaar beschadigd Monckton bij aanslag gewond Rookartikelen heeren Havervlokken, haverbloem, haver- gort en gemengd meel ’s Vrijdagsavonds geen tabak op de nieuwe bonnen Hoe vrouwen met haar sigaretten kaart dienen om te gaan van den Führer De mislukte Britsche landing Een zwaar verlies voor Duitschland COURANT aange- I staat itoren de ver- Voor de volgende week zijn de volgende distributiebonnen voor de gebruikelijke hoeveelheden aangewezen TALRIJKE GELUKWENSCHEN De Finsche bladen pubïiceeren talrijke gelukwenschen-uit' het buitenland, waar onder van Rijksmaarschalk Göring. Mus solini’ en Rijksbestuurder Horthy. Het voornemen bestaat voor het gebouw van den Finschen Rijksdag een ruiter standbeeld van veldmaarschalk Manner heim op te richten. De Finsche regeering zond den veld maarschalk ëen telegram, waarin zij hem tot „maarschalk van Finland” benoemt en den 4en Juni als „dag van de vlag” voor de weermacht aanwees. In een te Helsinki uitgegeven commu niqué wordt het volgende medegedeeld: De Führer en Opperste Bevelhebber van de Duitsche Weermacht heeft gisteren in gezelschap van generaalveldmaarschalk Keitel een bezoek gebracht aan den maar schalk van Finland, baron Mannerheim, ter gelegenheid van zijn 75en verjaardag! Het bezoek vond plaats in Finland op een plek achter het front. De Führer sprak jegens den Finschen vrijheidsheld de har- telijkste gelukwenschen uit vin het Duit sche Volk en van de Duitsche Weermacht. Bij deze gelegenheid heeft de Führer tevens een ontmoeting gehad met den pre sident der Finsche republiek, Ryti. Deze stelde aan den Führer de leden van de Finsche regeering voor, het presidium van den Finschen Rijksdag en vertegenwoor digers van de Finsche arbeiders. Maar schalk Mannerheim stelde aan den Führér de op zijn verjaardag aanwezige hooge Finsche officieren voor. Als teeken van de Duitsch-Finsche lotsgemeenschap en nauwe wapenbroederschap overhandigde de Führer aan den maarschalk van Fin land het grootkruis in goud van de Duit sche Adelaarsorde. het een Ryti waren den ge- Het uitgaansverbod in Ned.-Indië is voL- gens een mededeeling van de Japansche militaire autoriteiten in Batavia met in gang van heden opgeheven. Sedert eind Maart mochten de burgers in Ned.-Indië tusschen 23.30 en 4.38 uur zich niet op straat bevinden. HAAGSCHE - Telefoon 116300 (zeven lllnen) BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37 Giro No. 12500 Bijkantoor: Scheveningen, Keizerstraat 319, Tel. 550310; Filialen: Rijswijk, Kantoorboekhandel Leeuwen- daal, Oranjelaan 3, Tel. 119461 Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruys, Heerenstraat J2*< Tel. 778038; N.V. Kantoorboekhandel Th, J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263 Boekhandel J. B. v. Seters Jr., Theresiastraat 108a. Tel. 772444Boekhandel F. D. Couvée. van Hoytemastraat 66. Tel. 721187. Generaal-Majoor Scherer onder scheidt den officier, die in 30 minuten vijf tanks in brand schoot, met het Ijzeren Kruis Eerste Klasse. (Hoffmann-P.K. Muck) Het Japansche hoofdkwartier heeft me degedeeld, dat speciale eenheden van de Japansche duikbootvloot in de ochtend schemering van den 31sten Mei bij ver rassing een aanval op Diego Suarez op Madagascar hebben gedaan. Een Britsch slagschip van de „Queen Elizabeth”- klasse (30.600 ton), en een lichte kruiser van de „Arethusa"-klasse (5220 ton) wer den getorpedeerd en zwaar beschadigd. „Mijnheer de Rijkskanselier en Opperste Bevelhebber van de Duitsche Weermacht. Voor de uiterst beminnelijke gelukwen schen verzoek ik u mijn allereerbiedigsten dank te mogen uitspreken. Deze wenschen zijn voor mij en voor de Finsche weer macht het grootste eerbetoon, hetwelk mijn hart en mijn gedachten volledig weten te waardeeren. Ook spreek ik u mijn harte- lijken dank uit voor het schoone eerege- schenk, dat mij persoonlijk is toegedacht Dit geschenk zal voor mij een blijvende herinnering zijngaan deri harden strijd van dit oogenblik voor de hoogste goederen der geestelijke en materieele beschaving, een strijd, dien wij aan de zijde van de roemrijke en machtige Duitsche Weer macht mogen voeren. De beteekenis en de waarde van de mij ten deel gevallen eer wordt door Uw aanwezigheid, mijnheer de Rijkskanselier, heden hier in onzen kring op de allerduidelijkste wijze in het licht gesteld. Dat de Opperste Bevelhebber van de Duitsche Weermacht zelf deze geluk wenschen en dit geschenk wilde overbren gen stemt mij en ons allen niet alleen bijzonder gelukkig, doch is een eer, die PRIJS DEZER UÜURAN1 Voor s-Uravenhagc nil vooruitbet per 3 mnd. met „Klkerikl”, „De Nieuwste Mode”. „Kol. Bijblad” en „Letterk Bijblad” f 3.15. Fr p. o met Modeblad 1 4.20. z Mode blad 1 3.95. Buitenland 9.45. Bij postkant, tegen de geldende goedgek abonnementsprijzen Afi. nummers 5 et. tr. O. O- 10 et Dikwijls is de spoordijk de beste weg om vooruit te komen. (Weltbild-Polygoon-P.K. Dinstühler). De „Deutsche Allgem. Ztg.” schrijft ..De dood van dezen man, die voor de inwendige veiligheid van het Rijk on metelijke verdiensten heeft gehad en door den Führer s^seds weer met op drachten van zeer groote verantwoorde lijkheid en moeilijkheid werd belast, is een zwaa/ verlies:” v. 9.55 aar nam. tot 5.21 aar v.m. MSan: 5 Juni op 2.02 v.m., on' der 12.44 n.m. L.K. 6 Juni op 2,29 v.m., onder 1.56 ji.m. Nachtdienst DOKTERS: Tusschen S 10 u. n.m. en 7 u. v.m. No. 113058 Ziekenfondsleden de Volharding no. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49 ZIEKENVERVOER (Ziekendienst J Den Haag) No. 115995. Sir Walter Monckton, de leider der Britsche propaganda in het Nabije Oos- 'en, is in Egypte bij een aanslag ge jond. Monckton zou, zoo -meldt de Ara bische berichtendienst, voor in Tanta ge- j^at'onneerde Britsche troepen een rede •■ebben gehouden, waarin hij Egypte •^“R«nlijk een Britsche kolonie" heeft ge-' beemd. Van bevoegde zijde wordt er zien ter zake misverstand blijkt te be staan, de aandacht op gevestigd, dat op bon 307 Algemeen, welke voor het tijd vak van 17 Mei tot en met 13 Juni a.s. is aangewezen ter verkrijging van peul vruchten of havermout, ook 250 gram havervlokken, haverbloem, havergort of gemengd meel mag worden afgeleverd. Met nadruk wordt er de aandacht op gevestigd, dat het verboden is op de bonnen der Tabaks- of Sigarettenkaart. welke ’s Vrijdagsavonds bekend gemaakt worden,, reeds dien zelfden avond ta baksproducten af te leveren of in ont- v*ngst te nemen. Bij overtreding van dit l verbod zijn, zoowel de kooper als de ver- kooper strafbaar. Zooals bekend geeft de Sigarettenkaart voor vrouwen van 25 jaar en ouder recht op 20 sigaretten per veertien dagen. De beschikbaarstelling dezer sigaretten ge schiedt op dusdanige wijze, dat éénmaal in de veertien dagen een bon van de Siga rettenkaart wordt aangewezen, welke het recht geeft om daarop gedurende de eerste telkens nader aan té duiden week van die periode'van veertien dagen 20 siga retten te koopen. De aandacht wordt er in verband niet het bovenstaande op gevestigd, dat, hoe wel men met ’t rantsoen van "20 sigaretten gedurende twéé weken moet toekomen, de bon der Sigarettenkaart uitsluitend gedu rende de eerste van die twee weken in gewisseld kan worden. Na afloop van deze week is de bon niet meer gefdig en is het dientegeyolge verboden daarop siga retten af te |everen of in ontvangst te nemen. De voorjaarsslag bij Charkov. Steeds meer colonnes gevangenen verlaten den „ketel des doods" ten Zuid-Oosten van Charkov om naar het Westen gevoerd, te worden. XWeUbild-.PotoflooTW’.K Ha/ilej. Reinhard Heydrich werd 7 Maart 1904 geboren te Halle ad Saaie. Na zijn eind- examen deed hij in 1922 zijn intrede als. adelborst bij de Duitsche marine. In 1928 werd hij bevorderd tot luitenant ter zee 2e klasse en naderhand bekleedde hij de functie van berichtenofficier bij de lei ding van den marinestaf van het marine station Oostzee. Nadat Heydrich ontslag had genomen uit den marinedienst, trad hij terstond toe tot de nationaal-socialistische Duit sche arbeiderspartij te Hamburg. Kort daarop werd hij lid van de SS. waar hij als Sturmführer bij den staf van den Reichsführer SS Himmler naar München werd geroepen. Toen het nationaal-socialisme de macht had overgenomen, werd Heydrich in Maart 1933 benoemd tot Oberführer en leider der politieke afdeeling van de politiedirectie. Het. jaar daarop kwam zijn benoeming af tot leider van het bu reau der geheime staatspolitie te Berlijn. Twee jaar later werd hij lid van den Rijksdag en tevens Pruisisch staatsraad. Als jachtvlieger heeft Reinhard Hey drich op allerlei' oorlogstooneelen het Ijzeren Kruis le en 2e klasse en de bron zen en zilvejjen „Frontflugspange” ver worven Sinds 27 September vorig jaar bekleedde Heydrich het ambt van plaats vervangend Reichsprotektor van 'Bohemen en Moravië. CONDOLEANTIE-TELEGRAM VAN HACHA Staatspresident dr. Hacha heeft aan den Führer het volgende condoleantie-tele- gram gezonden „Mijn vurige, wensch, en tevens die van het geheele Tsjechische volk, dat het leven van den plaatsvervangenden Rijks- protector, generaal Reinhard Heydrich die getroffen werd door de hand van ge huurde -sluipmoordenaars, voor het Duit sche Rijk en in het bijzonder ook voor de landen Bohemen en Moravië behouden zou mogen blijven, is niet vervuld. In dit uur van bittere smart is het rechtvaar digheidsgevoel ook van het laatste eer lijke lid van het Tsjechische volk wak ker geschud en uit onze oprechte harten welt nu nog maar één verlangen op en wel om thans door de grootste inspan ning van al onze krachten ertoe bij te dragen, dat de definitieve ineenstorting van Engeland en van de.door dit land betaalde gevluchte volksverraders ook een vergelding zal worden voor den smaad, ons vaderland aangedaan. Mede namens de regeering van het protecto raat verzoek ik Uwe Excellentie met de uiting van%onze diepe smart ook da on derdanige verzekering van onze onver- breekelijke trouw jegens U en het Duit sche Rijk te willen aanvaarden”. DE BERLIJNSCHE PERS OVER HEYDRICH De Berlijnsche bladen geven uitvoerige commentaren pp het bericht *van het overlijden van den plaatsvervangenden Rijksprotector „Met Hèydrich”, zoo schrijft de „Ber liner Börsenztg.”, „verliest 'Duitschland een van die mannen, die zich op iederen post verdienstelijk maken, waar de Füh rer hen plaatst. Zoo gestreng als Hey drich optrad tegen die klingen, die als vrijwillige of betaalde agitatoren de ver houdingen in het protectoraat trachtten te verstoren, zoo snel maakte hij den rustigen voortgang mogelijk van het werk, dat het protectoraat als zijn deel tot deze oorlogvoering moet bijdragen.” Het blad eindigt met de woorden „Hij is in dienst van Führer en volk gestor ven. Dat hij door laffe moordenaarshand viel, maakt zijn lot tragisch. De mili taire strijder Heydrich bleef door den oorlog gespaard, de politieke strijder Heydrich viel op zijn post. Hij heeft een leven van plicht en van werken tot het einde volbracht en dit leven heeft slechts één gedachte gegolden, waarvoor thans millioenen in den oorlog staande een of andere wijze de landbrug naar het Panafnakanaal in handen te krijgen. Tegenover dit imperialisme heeft presi dent Camacho den laatsten hinderpaal vrijwillig opgeruimd. Van nu af Mexico algeheel ter beschikking van een Amerikaansche uitbuiting. Amerikaansche soldaten zullen zich op Mexicaanschen bodem nestelen en deze steunpunten nim mer teruggeven. Mexico, dat aanspraak kan maken op de leiding van Middel-Amerika, is thans gedaald tot het niveau der kleine Middel- Amerikaansche republieken, die nooft een eigen wil hebben gehad tegenover de Vm Staten. wij tot in ons hart gevoelen. Op bijzon der grooten prijs stel ik het. dat u, mijn heer de Rijkskanselier, de mogelijkheid gevonden hebt deze Veis te ondernemen, juist in de dagen, waarin de geweldige en schitterende slagen van Duitsche leiding, van Duitschen moed en Duitsche wapens ons dichter bij de hoop brengen op een 'beslissing van groote draagwijdte. Daar om wil ik aan de uitdrukking van mijn eerbiedige dankbaarheid den wensch ver binden, dat het in den loop van dit jaar aan de goede wapens van de rechtvaardige zaak vergund moge zijn den pesthaard van het bolsjewistische barbarendom onscha delijk te maken. Mogen de wapens van broederlijk vereenigde strijders aan hun volkeren den vrede en aan heel Europa de redding #iit een gevaar brengen, dat meer dan twee decennia lang als een nachtmerrie aan de Oostelijke grenzen heeft gedreigd”. FÜHRER ARRIVEERDE PER VLIEGTUIG Omtrent het bezoek va'n den Führer aan Finland verneemt het D.N.B. nog de vol gende bijzonderheden. Het bezoek van den Führer aan Finland kwam voor Finsche publiek volkomen als verrassing. Alleen president en maarschalk Mannerheim avond tevoren op de hoogte bracht. De Führer landde om 11 uur 20 des ochtends op een vliegveld achter het Finsche front. In zijn gezelschap bevon den zich generaal-veldmaarschalk Keitel, de Rijksperschef dr. Dietrich, de Finsche generaal bij het Opperbevel van de Duit sche Weermacht, luitenant-generaal Tal- vela en gezant Hewel van de Wilhelm- strasse. Op het vliegveld werd de Führer ontvangen door president Ryti. Voorts waren aanwezig de Duitsche gezant von Blücher en de Duitsche generaal der in fanterie bij het Opperbevel van de Fin sche weermacht. Erfurth. Van hier begaf de Führer zich per auto naar de plek der samenkomst. President Ryti had reeds tevoren, voor dat het bezoek van den Führer was aan- gekondigd, een verjaardagsbijeenkomst voor maarschalk Mannerheim georgani seerd, zoodat tal van vooraanstaande Fin sche personen uit politiek en weermacht alsmede vooraanstaande personen van de Duitsche Weermacht in Finland bij maar schalk Manqerheim op bezoek waren om hem te feliciteeren zonder te weten, dat de Führer op komst was. Zoo was o.a. van de Duitsche Weermacht in Finland aanwezig Generaloberst Stumpff. de gene raal der bergtroepen Dietel alsmede tal rijke andere Duitsche officieren Aan het hoofd der delegatie vap het corps officie ren van de Finsche weermacht stond de chef van den generalen staf, generaal der infanterie Heinrichs. Van Finsche poli tieke personen waren o.a. aanwezig minis ter-president Rangell, de ministers Tan ner, Witting, generaal von Walden, Koivis- to, Annala en Horelli. Des middags was de Führer de gast aan een door president Ryti ter eere van den maarschalk van Finland aangericht noen maal, waaraan ook de overige aanwezige hooge Duitsche en Finsche personen aan zaten. Na afloop van de besprekingen ver trok de Führer om kwart over vijf om de terugreis te, aanvaarden. President Ryti en maarschalk Mannerheim vergezelden den Führer naar het vliegveld. Finland verheugd Het feit, dat de Führer aan maarschalk Mannerheirti bij zijn 75sten verjaardag zijn gelukwenschen en die van het Duit sche volk heeft overgebracht, heeft overal in Finland een verheugd opzien gebaard. Alle Finsche bladen zien in dit bezoek meer dan alleen een hoffelijkheidsgebaar en waardeeren het te meer, daar de Führer ondanks groote militaire beslissin gen uit zijn hoofdkwartier is vertrokken om Mannerheim geluk te wenschen. Zoo is dan wederom een staat op hotvWe»- telijke halfrond de dupe geworden yan het Noord-Amerikaansche imperialisme en besloot Mexico onder den drang van Washington tot oorlogsverklaring aan de Asmogendheden, ofschoon noch Duitach- land, noch Italië, noch Japan dit land ooit iets in den weg hebben gelegd. Mili tair beteetient het besluit van president Camacho voor de Asmogendheden niet^. Maar wat zijn de consequenties voor Mexico zelf. Zijn leidende positie als Middel-Amerikaansche staat heeft het prijsgegeven. Thans is het oyergeleverd aan de machthebbers van hot Witte Hu. tot vazalstaat geworden, met de gevolgen van dien. Onder het mom van hulpverleening zal Mexico een nieuw z.g. steunpunt worden van de Vereenigde Staten. Eerlang zul len onderdeden van de Amerikaansche weermacht zich in Mexico vestigen Het A.N.P. meldt uit BerlijnDe sta ten van het driemogendhedenpact heb ben met gelatenheid kennis genomen van de oorlogsverklaring van Mexico. De militaire onbelangrijkheid van dezen stap is de Mexicaansche regeering zelf waarschijnlijk wel duidelijk. In de« geheele MexicaansYhe geschiede nis is er geen hoofdstuk, waarin sprake is geweest van spanning of vijandelijk heden tusschen Mexico eenerzijds en Duitschland, Italië en Japan anderzijds. Daarentegen heeft Mexico zoolang het zelfstandig is, den buurman in het Noor den moeten beschouwen als zijn erf vijand. Het Amerikaansche imperialisme heeft sinds 1835 Mexico de eene provin cie na de andere ontnomen, tot het van bijna de helft vary zijn gebied- was be roofd. Hand in hand daarmee ging ook de- economische penetratie en uitbuiting van het Noorden uit. Eën reeks zelfbewuste presidenten met nationaal besef, van Carranza tot Car denas, heeft tegen een Amerikaanschen invloed gestreden en ook de huidige pre sident, Camacho, heeft vorig jaar nog een poging van Washington om Mexico te betrekken in de agressieve politiek der Ver. Staten tegen de Asmogend heden energiek afgewezen. Maar Amerika liet niet los en ver nieuwde telkens zijn pogingen om Mexico te overheerschen H"1 is oei: l'C>...'nd, dat de Ver. Staten de hand in het spel had den bij ieder binnenlandsch conflict, vooral bij de presidentsverkiezingen en dat het ditmaa] heeft gedreigd met de aanstichting van een revolutie tegen het wettig gezag. Tevens* weet men, dat de Ver. Staten BEWONDERING VOOR HET FINSCHE VOLK EN ZIJN GROOTEN VELDHEER Tusschen den Führén, den Finschen pre sident, maarschalk Mannerheim en gene raalveldmaarschalk Keitel vond een lang durige bespreking plaats, welke gedragen werd door den geest der hartelijke vriend schap tusschen beide volken. In zijn toespraak tot maarschalk Man nerheim bracht de Führer tot uiting boe gelukkig hij zich acht den maarschalk van Finland persoonlijk te kunnen feliciteeren. Hij zeide deze gelukwenschen uit te spre ken namens het geheele Duitsche volk en namens alle Duitsche soldaten, die met werkelijke bewondering naar hun Finsche kameraden en hun grooten veldheer op zien. De Führer herinnerde aan de histo rische wapenbroederschap van beide vol ken. Ten tweeden male in de geschiedenis heeft thans een gemeenschappelijke strijd tegen een gemeenschappelijken tegenstan der het Duitsche en het Finsche volk te zamen gebracht. Reeds de eerste gemeen schappelijke wapenfeiten in het jaar 1918 hebben banden gelegd, die van duurzamen aard zijn. De tweede strijd zal deze ban den voor altijd verstevigen. Het is gemak kelijk, zoo zeide de Führer, over vriend schap te praten, wanneer men weet, dat er zulk een dapper leger aan zijn zijde staat. Het geheele volk denkt op dit oogenblik precies zooals ik hier spreek. Het bewon dert het Finsche volk en den Finschen veldheer. De Führer besloot zijn toespraak met zijn dank te betuigen jegens president Ryti voor de hem en den overigen Duit schen heeren bewezen gastvrijheid en met den wensch uit te spreken, dat de maar-, schalk van Finland nog vele jaren behou den moge blijven, zoowel voor zijn volk als voor de gemeenschappelijke zaak. Het antwoord van Mannerheim Nadat de Führer zijn gelukwenschen had uitgesproken en den maarschalk van Finland het grootkruis in goud van de Duitsche Adelaarsorde had overhandigd, antwoordde maarschalk Mannerheim met de volgende woorden; Over de Britsche landingspoging aan de Kanaalkust wordt van Duitsche mili taire zijde nog gemeld: In den vroegen ochtend naderden eenige motortorpedo- booten, begeleid door laagvliegende toe stellen, de Fransche kust in de nabijheid van Le Touquet. De Britsche vliegtuigen werden door de Duitsche artillerie on- middelüjk onder vuur genomen, zoodat zij moesten wijken. Bij een nieuwe po ging, ten Zuiden van het eerste punt, kwamen weliswaar eenige Britsche sol daten aan land, doch door het afweer vuur werden zij gedwongen onmiddellijk terug te kaeren. Eenige Engelschen wer den gevangen genomen. Eenige wapenen en gereedschap werden buitgemaakt. In rubberbooten vluchtten de landingstroe pen naar de wachtende motorbooten, zon der dat zij ook maar het geringste be reikt hadden. In een aanvulling op het W.eermacht- bericht wordt nog medegedeeld: Na de mislukte landingspoging bij Boulogne hebben de Britten thans na een pauze van meer dan 6 weken .opnieuw een der gelijke onderneming uitgevoerd. Op het strand achtergelaten Britsche pantser- geweren en granaatwerpers leveren voor de Duitsche legerleiding waardevolle aanwijzingen op over den stand van de Britsche bewapening en uitrusting. Daarentegen is het eenige, Wat de Brit ten als resultaat van deze verkenning hebben kunnen meenemen, de sterkte en de paraatheid van de Duitsche wacht aan het Kanaal. De plaatsvervangende Reichsprotek tor in Bohemen en Moravië en chef der Sicherheitspolizei en van den S.D., S.S. Obergruppenführer en gene raal der politie, Reinhard Heydrich, is gisterochtend aan de gevolgen van den op hem gepieegden aanslag over leden, naar thans officieel uit Praag verluidt. Het stoffelijke overschot van den overledene is in den vorigen nacht op plechtige wijze van het ziekenhuis naar de burcht van Praag overge bracht. PRIJS DER ADVERTENTIËN Van 1—11 m.M (5 reg.) t 165. iedere m.M. meer tot 22 m.M (10 reg.) t 0.19 Elke m M meer 21 ct. Reel, f 0.51 per m.M. Bewijsn 5 ct fr. p. p 10 ct Ine binnen de stad 5 ct. KI. Adv. (in halve oplaag) 1 0.57, Ditystaanb f 0.38. Pers, gevr f 0.48. Adv. met .Br. a h. bur. v d bl 10 ct meer, i De Japansche aanval op Dutch Har bor heeft plotseling de aandacht geves tigd op de positie van deze belangrijke vloot- en luchtbasis, den sleutel in het Amerikaansche systeem van de ver dediging van Alaska. Tusschen Alaska en Kamschatka, het Siberische schiereiland, ligt in het hooge Noorden van den Stillen Oceaan, zich uitstrekkend in een lange rij, de eilandenreeks der Aleoeten. Deze eilandenreeks heeft, ondanks haar Noordelijke ligging, in tegenstelling met Alaska, een vrij zacht klimaat. Het grootte deel der Eskimo-bewoners, die hoofdzakelijk van de vischvangst leven, is gevestigd op het eiland Unalaska, waarop Dutch Harbor is ge legen. Het is dus niet om de economische beteekenis van dit eiland, waarom de Vereenigde Staten zich hier hebben genesteld. Deze onbeduidende eilan denreeks heeft eerst de laatste jaren haar beteekenis gekregen. De Aleoeten vormen een sluitsteen in de vestingreeks Aleoeten-Hawaii- Samoa, welke de Vereenigde Staten in den Stillen Oceaan hebben aangelegd. De geringe afstand tot Japan draagt er niet weinig toe bij de belangrijke beteekenis voor de V.S. van deze eilandenreeks te verhoogen. Van Attoe het meest* Westelijke eiland, bedraagt de afstand tot Japan slechts 700 mijl. Slechts enkele maanden geleden nam de Amerikaansche regeering nog het besluit, de positie van Dutch Har bor, waar zij, gelijktijdig met Sitka en Kodiak, in Alaska lucht- en vloot- bases had aangelegd, doch waaromtrent geen verdere bijzonderheden bekend zijn, omdat zij in het geheim geschied den, te versterken. Een nieuwe weg tusschen de V.S. en Alaska, die dwars door Canada zal moeten loopen, zal de belangrijkheid van de Aleoeten zeker nog verhoogen. Immers mag aan genomen worden, dat deze weg niet alleen wordt aangelegd tot betere ex ploratie van de gebieden in Alaska, doch zeker ook om een snelle verbin ding te krijgen met deze bases in het Noorden van den Stillen Oceaan. Klimatologische factoren, ijs en nevels, zullen in bepaalde tijden zeker invloed op operaties in deze gebieden uitoefenen, doch juist in de mildere omgeving van de Aleoeten, bespoeld door den Japanschen golfstroom, zullen deze factoren van minder belang zijn dan in de onherbergzame gebieden van Alaska zelf. Het ‘is’ dan ook te be grijpen, dat thans, nu het in de Noorde lijke gebieden lichter is geworden, de nachten zijn geëlimineerd, nevels en ijs aan het verdwijnen zijn, deze meer en meer in den strijd betrokken zullen worden. De versterking en uitbreiding van de bases bij Dutch Harbor, waaraan sinds Roosevelt’s besluit, in allerijl wordt ge werkt, is zéker niet aan de aandacht van de Japansche militaire leiding ontgaan. Integendeel; men heeft de voorbereidin gen tot versterking van deze' strategi sche punten met aandacht gevolgd en de Japansche aanval op Dutch Harbor, zij het volgens de berichten, nog een van geringen omvang, is zeker als een Ja- pansch antwoord te beschouwen. Het is als een rechtstreeks gemikt pistoolschot, dat misschien meer uitwerking zal heb ben dan tot heden bevroed kan worden. Het is bovendien een antwoord aan Roosevelt, die straks 17 Juni een half jaar gelgden den strijd met Japan aan bond, en sindsdien niets dan tegenslag heeft ondervonden en dus zijn limiet van drie weken reeds vele malen heeft overschreden. Na den verpletterenden aanval op Pearl Harbour,' hebben de Angelsaksi sche landen nog‘niets anders bereikt dan het verlies van hun groote produc tiegebieden en steunpunten. Alle gebieden in Oost-Azië, welke hun die producten moeten leveren, die voor het voeren en even tueel uitbreiden van een oorlog, van het grootste belang zijn, zooals: tin, rubber, olie zijn hun ontvallen. Malakka, Neder- landsch-Indië, Birma, hebben hun niets meer aan grondstoffen te leveren. Hier mede is. tegelijkertijd aan het streven van Amerika, om den oorlog in 1942 te doen beëindigen uit vrees voor inflatie, en het niet uitkomen met de beschikbare grondstoffen, voor goed de ziel en de stuwende kracht ontnomen. Wil het zijn productie voor ’4344 kunnen handha ven., dan kan het niet volstaan met het ombouwen of uitbreiden van de be staande fabr-ieken, dan zal het nieuwe fabrieken moeten bouwen en om deze op gang te helpen, ontbreken de mid- fielen. Pearl Harbour en Dutch Harbor, zijn in deze twee sleutels op eenzelfde I slot gebleken, waarvan de Japanners het geheim kenden en de waarde hebben weten te schatten. y,'-

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1942 | | pagina 1