DE NIEUWE BURGEMEESTER
VAN DEN HAAG
ENGELSCH-BOLSJEWISTISCH
BONDGENOOTSCHAP
No. 18204.
Vritfag 12 Juhl.
1942.
DE OOSTKOLONISATIE
31
Bestuur in Nationaal-
Socialistischen
36, 37
8
VERDUISTEREN
De inneming van
Bir Hacheim
De nieuwe bonnen
Berlijn over de verdragen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-37
Weekrantsoenen
Rookartikelen heeren
Sigaretten dames
zin
Prof. Westra zal terstond zijn
werkzaamheden aanvangen
3
v. 10.01 a. nam. tot 5.18 a. ojn.
Brittannië’s hoofdstad naar
Ottawa of Kaapstad?
Dit jaar een tweede front
in Europa?
Wat wel en wat niet te
verkrijgen is
Het Duitsch-Italiaansch snccet
Amerikaansche oorlogsbodems in
Engelsche wateren
Vleesch
Brood
Aardappelen
Samenwerking Moskou-Amerika
Leen- en pachtovereenkomst
Geen verrassing
Boter en Vet
Van 15, tot en met 24 Juni zijn voorts
geldig verklaard:
31 Boter 250 graan
Vierweekrantsoenen
Voor de periode van 14 Juni tot en met
11 Juli a.s. rijn de volgende bonnen
Molotof voerde besprekingen in
Londen en Washington
Een verdrag van 20 jaar
COURANT
aangewezen:
333, 33*
Boter
31 Vet
250 gram
i
Polygoon-N oskej
250 gram
250 gram
250 gram
100 gram
100 gram
3} Liter
100 gram
100 gram
100 gram
Boter, Marg.,
of Vet
1 kg.
250 gram
500 gram
Suiker
Koffiesurr.
Jam
BI., Br. Geb.
Rijst
Peulvrucht.
Gort
Verm., Maiz.
Kaas
Melk
Chocolade
Suikerwerk
Choc, of
Suikerw.
Peulvrucht.
HAAGSCHE
u I
327
328
329
317 t/m 320
4-25, 4.26
330
331
332
322 t/m 326
31A t/m 34A
31
32, 34
33
niets bevat over de werkelijke vorming
der grenzen van de Sovjet-Unië. Formeeie
annexatie en territoriale machtsuitbrei
ding worden gecamoufleerd door politio-
neele functies. De GPOe zal in Europa
het woord voeren. Bij verdrag is thans
reeds vastgelegd een Engelsch-bolsjewis-
tisch politiebewind voor Europa.
Tenslotte verklaarde men in Berlijnsche
politieke kringen, dat het verdrag van
de Sovjet-Unie met Londen en Washing
ton niets vermag te veranderen in de
buitengewoon gunstige politieke en mili
taire positie der landen van het drie-
mogendhedenpact.
In verband met het bondgenootschap
tusschen Engeland en de Sovjet-Unie,
verklaarde radio Boston gisteravond:
Bijzonder actueel is thans het denkbeeld
van een volledige reorganisatie van het
Britsche wereldrijk. Men spreekt erover,
de hoofdstad van Londen naar Ottawa of
Kaapstad te verplaatsen. Kaapstad heeft
het voordeel van een zeer centrale lig
ging. Ten gunste van Ottawa spreekt, dat
het gunstiger gelegen is voor de Britsch-
Amerikaansche samenwerking.
Magelang eft Bandoeng, alsmede in den
gewestelijken raad van Bantam en Ka-
doe en in den regentschapsraad van
Bandoeng. Later ben ik lid geworden van
den Volksraad Tot 1924 was ik als ad- 1
junct-regeeringsconunissaris voor de be-
stuursh^rvorming belast met de ontwer-
pen voor de provincie-, gemeente- en
Bezoek geheim gehouden
De Britsche berichtendienst meldt nog.
dat slechts enkele diplomaten in Enge
land en slechts enkele in vertrouwen
genomen journalisten kennis hadden ge
kregen van het bezoek van Molotof aan
Londen, daar dit bezoek op verzoek van
Moskou geheim gehouden moest worden
en er dientengevolge scherpe voorzorgs
maatregelen zijn genomen.
-- - -
intusschen dan wel duidelijk zijn ge
maakt, waarom, want op dit punt
staan, naar ons bleek, nog vele vragei»
open het Rijk destijds alle Duitsche.
families, ook die reeds jaren daar ge
vestigd waren, uit Oostland liet terug
komen om zich weer binnen de gren
zen van het Rijk neer te zetten, ter
wijl de gang van zaken hier juist in
tegengestelde richting zou verloopen.
Ook in 'andere bezette gebieden wordt
gewerkt in denzelfden zin als bij ons
door de oprichting van de Nederland-
sche Oost-Compagnie. Wanneer de ver
wachtingen vervuld worden, dat van
al deze gebieden uit, nieuwe onder
nemingen in Oostland zullen verrijzen,
en dan denken wij in ’t bijzonder
aan de Baltische landen dan maakt
onze scheepvaart ook weer een goede
kans, dan zullen onze scheepvaart-
ondememingen in dit groote kolonisa
tieproces kunnen worden ingeschakeld
en daarmede zal één onzer meest be
langrijke bestaansvoorwaarden, het
„Navigare necesse” a opnieuw be
vestigd zijn.
Maan: 12 Juni op 4.58 v.m., on
der 8.24 n.m.; 13 Juni op 5.33 v.m.,
onder 9.20 n.m. N.M.
Nachtdienst DOKTERS: Tusschen
10 u. n.m. en 7 u. v.m. No 113058
Ziekenfondsleden de Volharding
no. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49
ZIEKENVERVOER (Ziekendienst
□en Haag) No. 115995.
Telefoon 116300 (zeven lijnen) BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37 Giro No. 12500
BijkantoorSchevenlngen, Keizerstraat 319. Tel. 550310FilialenRijswijk, Kantoorboekhandel Leeuwen-
daal, Oranlelaan 3, Tel. 119461; Voorburg. Boekhandel H. E. G. Ruys, Heerenstraat 124, Tol. 778038;
N.V. Kantoorboekhandel Th. J. de Koning, Goudsbloem laan 3, Tel. 330263; Boekhandel J. B. v. Beters Jr.
Theresiastraat 108a. Tel. 772444: Boekhandel F. D. Couvée. van Hoytemastraat 66. TeL 721187.
Het Engelsche ministerie van Buiten-
landsche Zaken heeft een communiqué
uitgegeven over het sluiten van het pact
tusschen Engeland en de Sovjet-Unie. In
dit communiqué wordt gezegd: Beide re-
geeringen zijn ervan overtuigd, dat dit
verdrag een hechten grondslag vormt
voor de toekomstige goede betrekkingen
tusschen haar landen en dat het de reeds
bestaande „nauwe en hartelijke verstand
houding” tusschen de Sovjet-Unie eener-
zijds en het Vereenigd Koninkrijk en de
Ver Staten anderzijds, nog meer zal be
vorderen
seide partijen zijn het volledig eens
geworden ten aanzien van de drin
gende taak „om nog in het jaar 1942
een tweede front in Europa te vor-
l men.”
gewisseld
Engeland en
de Sovjet-
Van 14 Juni tot en met 11 Juli a.s.
wordt geen suiker verkrijgbaar gesteld
op den voor jam aangewezen) bon. Het
ligt evenwel in. de bedoeling in de toe
komst wederom over te gaan tot het be
schikbaar stellen van suiker tegen inleve
ring van den jambon.
Voorts zal gedurende bovengenoemd
tijdvak geen havermout beschikbaar wor
den gesteld, zoodat men tegen inlevering
van den bon „Algemeen 330" uitsluitend
peulvruchten zal kunnen betrekken.
Van 15 tot en met 24 Juni a.s. geeft
de met „31” genummerde bon der Vet-
kaart wederom recht op het koopen van
boter, margarine of vet. De beide laatste
artikelen zullen èvenwel niet algemeen
verkrijgbaar' zijn, aangezien het hier ge
ringe voorraden betreft, welke uitver
kocht worden.
Tenslotte wordt oe aandacht er op ge
vestigd. dat. aangezien de winkelier niet
zelf kan bepalen, welke hoeveelheden bij
wenscht te betrekken van de artikelen
vermicelli, macaroni, spaghetti, vermicel-
lisoep, maizena, sago, aardappelmeel, ge-
oxydeerd aerdappelmeel. puddingpoeder
of puddingsauspoeder. men bij inwisseling
van de met ..Algemeen 332” gemerkte
bonnen genoegen zal dienen te nemen
met de artikelen, welke de winkelier in
voorraad heeft. Deze zal naar gelang van
de, hoeveelheden welke hij zelf ontvangen
heeft, een billijke verdeeling van de op
genoemden bon verkrijgbaar gestelde ar
tikelen dienen te bewerkstelligen.
PRIJS DEZER COURANTVoor ‘s-Gravenhage bij vooruitbet per
- S mnd met „Klketiki”, „De Nieuwste Mode”. „Kol. Bijblad” en
„Letterk. Bijblad” t 3.15. Fr. p. o. met Modeblad f <20. z. Mode
blad 3.95. Buitenland 9.45. BH postkant tegen de geldende
goedgek. abonnementsnriizen Afz. nummers 5 et. fr. o. C W ct
De Britsche berichtendienst heeft een
extra-bericht uitgegeven, waarin officieel
wordt medegedeeld, dat Bir Hacheim
door de strijdkrachten der Asmogendhe
den is ingenomen.
Met de bestorming van Bir Hacheim is
feitelijk een der hoekpijlers van het Brit
sche front in de Marmarische woestijn
ten val gebracht, meldt het D.N.B. Deze
sterkte op een domineerende woestijn-
hoogte kan beschouwd worden als het
Zuidelijkste fort van Tobroek. Met zijn
val ligt het Zuiden voor Rommel open
en in het Noorden is voor, de Engelschen
een toestand ontstaan gelijk aan dien van
eind Mei 1940 na den slag van Vlaande
ren Is dat echter de verrassing, die
Rommel den Engelschen heeft toege
dacht? Men kan veeleer aannemen, dat
Rommel zelf in het geheel niet in dit
gebied opereert maar dat hier de
Duitsch-Italiaansche troepen, reeds naar
het Westen gezwenkt, in zekeren zin op
eigen houtje de vijanden op hun eigen
mijnversperringen drijven en zoo brengen
tot de vernietiging, die zij den strijd
krachten der As hadden toegedacht. De
in Berlijn ontvangen berichten uit d«
Maynarische woestijn geven verdere con
clusies aan, al schijnt het algemeene pla«
slechts plaatselijk begrensde doelen te
kennen.
DUITSCH KOLONEL GESNEUVELD
Tijdens de in het legerbericht genoemde
zware aanvallen in Afrika is kolonel
Hans Lewin Barby, drager van het rid
derkruis, den 27en Mei aan zijn verw
dingen gestorven.
ste koloniale arbeid, dien het Neder-
landsche volk oöit’ heeft verricht, niet
in Azië, maar in Europa is geweest.
Deze Oostkolonisatie, het is immers
één grootsch tafreel van Nederland-
schen ondernemingsgeest, één flonke
ring van de beste eigenschappen van
het Nederiandsche volk.
Is dit alles voorbij? Is dit alles ver
leden? vraagt hij, en hij antwoordt:
Neen! Wij hebben gedurende een reeks
van eeuwen - medegewerkt aan de be
schaving van Europa. Wij hebben onze
beste krachten eh ons beste bloed ge
geven aan de herovering van de groo
te' laagvlakte, waarvan ons land het
Westelijkste deel vormt. Wij zullen,
wij willen, wij moeten dit ook in de
toekomst doen! Onze grootsche arbeid
in het verleden vervult ons met een
gerechtvaardigden trots. Dit roemrijk
verleden legt ons volk voor de toe
komst zijn verplichtingen op! Ons
voorgeslacht heeft ons den weg ge
wezen. Het heeft dat niet vergeefs ge
daan! Het kan van ons, het Neder
iandsche volk van heden, eischen, dat
wij vreugdevol de taak op ons nemen,
die de toekomst ons zal bieden!
Gegeven de groote, gedetailleerde
kennis, welke dr. Theunisz van de kolo-
nisatiegeschiedenis in het Oostland be
zit ’’wij hebben hierboven slechts een
greep uit de door hem voorgelegde
historische documenten gebracht zal
men de geestdrift kunnen verklaren,
waarmede hij vaststelt, dat het Neder
iandsche volk opnieuw een grootsche
taak krijgt te vervullen op het gebied
der Europeesche kolonisatie. Echter
heeft hij één belangrijken factor bij zijn
beschouwingen verwaarloosd, namelijk,
dat Nederland een zeevarende mogend
heid is en da| varen en nogeens varen
voor het bestaan van ons volk een nood
zakelijke lévensvoorwaarde is. De
„Deutsche Zeitung in den Niederlanden”
heeft voor deze moeilijkheid meer be
grip getoond, toen het blad dezer dagen
schreef r „Men trekt een economische
wereldpositie niet als een hemd uit!”
Het blad realiseerde zich, dat men. zich
niet „met een jubelkreet uit de water-
geweldige en van handel doorstuwde
wijdten op het smallere pad van een
continentalen verkeersweg kan ver
plaatsen’
Maar, vervolgde het blad, „de smart,
•die Nederland door de afsnoering van
de wereldzee en het wereldzakenleven
geleden heeft, hebben ook breede krin
gen van het naburige Neder-Duitschland
moeten verdragen”. Het blad noemt dan
als voorbeeld een stad als Hamburg, die
sedert 1933 een krachtig industrialisatie-
programma heeft uitgevoerd, ter ver
goeding van wat aan wereldhandel ver
loren ging, maar ook om te voorzien in
de behoeften van een ruimte, welke
zich voorgenomen had om de mogelijk
heid van zelfhandhaving uit zich zelve
te halen.
Daardoor had zich een mentaliteit ge
vormd, waaruit zooveel gemakkelijker
de schok kon worden opgevangen, dien
het uitbreken van den oorlog den han
del toebracht. „Wat de wereld weiger
de, zocht men tezamen met de produc
tie opnieuw te vinden in een geïntensi-
veerden Europeeschen handel. Men stiet
daarbij op een 'juist door de blokkade in
het leven geroepen nieuwe behoefte
aan productie en verkeer. Inschakeling
in den grooten binnenhandel, ontwikke
ling van het Europeesche zakenleven,
oprichting van filialen in Weenen en
in het geheele Zuid-Oosten, later in het
Noorden en Westen, in het gouverne-
ment-generaal en in het opnieuw ver
zekerde Oosten, waren de groote on
derwerpen van het Nederduitsche Han-
seatische bedrijfsleven aan den water
kant. Monopolistische ondernemingen
kwamen tot stand, waar de Hanseati-
sche kooplieden zich in inschakelden en
waarin men hun vakkennis en verbin
dingen begroette. Koopmans- en finan
cieel initiatief zijn er voor ingezet.” Uit
Bremen geeft de „Deutsche Zeitung i.d.
N.” voorbeelden van katoen-, tabaks- en
wolbelangen, die thans in Oost-Europa
nieuw terrein van actie gevonden heb
ben.
Op deze voorbeelden van Hamburg
en Bremen moge in het bijzonder de
aandacht worden gevestigd in verband
met de oprichting van de Nederiand
sche Oost-Compagnie. Het nieuwe
lichaam beoogt immers met raad en
daad alle Nederiandsche ondernemin
gen en individueele personen bij te
staan, die economisch in de bezette
gebieden werkzaam willen zijn. Men
kan verwachten, dat in de eerste fase
van deze Oostlandkolonisatde het voor
al ondernemingen zullen zijn, die daar
een terrein voor haar werkzaamheid
hopen te vinden. Zij kunnen dan de
centra vormen van waaruit particulie
ren verder trekken, om zich een nieuw
bestaan te verschaffen. Het kan echter
ook zijn, dat de rapporten, welke men
van de .leiders der nieuwe compagnie
op grond van hun persoonlijke indruk
ken binnenkort kan verwachten, dus
danig gunstig zijn, dat ook particuliere
personen tegelijk of wellicht nog vóór
de ondernemingen den trek naar het
Oosten zullen beginnen. Het zal bun;
De Britsche berichtendienst heeft me
degedeeld, dat sinds eenigen tijd Ameri
kaansche oorlogsbodems in de Britsche
home-fleet”, dg vloot in de Engelsche
wateren, diensten jrerrichten. Tqt dusver
was dit een streng bewaard militair ge
heim. De „home-fleet” staat onder bevel
van admiraal sir John Torvey, terwijl de.
in Engeland gestationeerde Amerikaansche
zeestrijdkrachten rechtstreeks onder be
vel staan van den Amerikaansche admi
raal Robert Giffen.
Van de Vereenigde Oost-Indische
compagnie zijn wij, zooals jl. Woens
dag in het licht werd gesteld, overge
gaan op de Nederiandsche Oost-Com
pagnie, van de kolonisatie in-den-Oost
op de Oostkolonisatie. Deze laatste
dringt zich op het oogenblik van alle
kolonisatie-objecten en emigratiemoge
lijkheden op den voorgrond. Wij wezen
reeds op haar beteekenis aan de hand
van het dezer dagen onder den titel:
„Naar Oostland” verschenen boekje van
dr. Joh. Theunisz, waarin deze vast
stelde, dat met de Oostkolonisatie reeds
in de 6de eeuw een begin werd ge
maakt. Voor den tijd van de zesde tot
de negende eeuw staan verschillende
gegevens betreffende deze Oostkolonisa
tie ten dienste, maar de duidelijkste
aanwijzing dagteekent toch uit de elfde
eeuw. De bewoners van de lage landen
aan de Noordzee trokken naar het Oos
ten, naar de oevers van den Wezer en
naar de omgeving van Bremen. Later
trokken Hollandsche boeren over de El
be, naar Stormam en Holstein. De op
roep van Adolf van Holstein in 1143 om
Hollandsche boeren uit Holland en
Vlaanderen naar zijn land te zenden,
had groot succes. Het was geen won
der, dat hij zooveel Nederiandsche
boeren bereid vond naar Holstein te
komen; in plaats van een armoedig be
staan op een klein stukje, toen nog
vaak door overstroomingen geteisterd
land, werden hun urtgestrekte bezittin-
1 gen in uitzicht gesteld, uitstekend land,
met wild en visch en met vette weiden
voor het vee. Maar toch, welk een moed,
om in die dagen, zonder eenig middel
van verkeer, ’t van ouds zoo vertrouw
de land der vaderen vaarwel te zeggen!
In de twaalfde eeuw hebben zich
tal van Hollandsche boeren en, ar
beiders gevestigd zoowel ten
ten als beoosten de Elbe,
zij trokken verder, naar
Voor de volgende week zijn de volgende
distributiebonnen voor de gebruikelijke
hoeveelheden aangewezen: i
Naar de Britsche berichtendienst in
een extrabericht uit Washington meldt,
heeft- de woordvoerder van het Witte
Huis verklaard, dat Molotof en president
Roosevelt bij hun besprekingen ook tot
een accoord gekomen zijn „over funda-
menteele vraagstukken eener samenwer
king tusschen de Sovjet-Unie en de Ver
eenigde Staten tot behoud van den vrede
en de veiligheid ook na den oorlog”.
Naar de Britsche berichtendienst uit
Washington meldt, hebben de Ver. Sta
ten en de Sovjet-Unie gisteren een leen-
en pachtovereenkomst geteekend. Huil
en Litwinof plaatsten de handteekenin-
gen.
Volgens genoemden berichtendienst
komt de regeling overeen met de accoor-
den, welke de Ver. Staten met Engeland
en China hebben gesloten. Onder meer
wordt samenwerking bij het herstel van
„liberale economische omstandigheden"
na den oorlog toe gezegd.
In zijn mooie patriciërswoning aan
de Kromme Nieuwe Gracht te Utrecht
heeft de nieuw-benoemde burgemees
ter van den Haag, prof. mr. dr. H.
Westra, gisteren aan een redacteur
van het A.N.P. een onderhoud toege
staan. De nieuwe burgemeester bleek
Juist gistermorgen op het Rijkscom-
missariaat door Rijkscommissaris
Rijksminister Seyss-lnquart te zijn
beëedigd. Het heeft wel lang ge
duurd, aldus prof. Westra, voordat
den Haag een nat.'socialistischen
burgemeester had, maar nu Is het dan
zoo ver. Op uw vraag, wanneer Ik
mijn werkzaamheden in den Haag zal
beginnen, kan ik u zeggen, zoo ver
volgde de nieuwe burgemeester, dat
ik daarmede dadelijk zal aanvangen,
bij wijze van spreken morgen al.
Het.is de bedoeling, dat mijn gezin en
ik zoo gauw mogelijk naar den Haag
verhuizen, maar met mijn werk aldaar
kan ik niet wachten tot ik een huis heb
gevonden. Overigens, het zal een heele
verandering voor mij worden, want met
ingang van vandaag moet ik afzien van
de beschouwingsleer en meer actief gaan
deelnemen aan het leven. Dat srrijt mij
eenerzijds voor de wetenschap, welke mij
lief is, doch anderzijds wil ik toch ook
meedoen. Daar het ambt van burgemees
ter met dat Fan hoogleeraar onvereenig-
baar is, moet ik dus mijn professoraat
neerleggen. Ik gaf aan de Utrechtsche
universiteit college in het inheemsche
volksrecht cn het Indische staatsrecht,
doch deze colleges zal ik met het nieuwe
cursusjaar niet kunnen vervolgen. Dat
vind ik wel jammer, maar daartegen
over staat, dat den Haag toch ook veel
aantrekkelijks biedt En ik acht het
juist daarom zoo gelukkig, dat ik in den
Haag ben benoemd, omcfat ik in ieder
geval goed zal kunnen omgaan met het
groote Indische deel van de Haagsche
bevolking. Want zooals u weet, ik heb
niet minder dan 24 jaar in Indië gewerkt
en ik mag dus beschouwd worden als een
kenner van de Indische toestanden, ook
wat betreft die van den verlofganger.
In de jaren 19201925 heb ik in Indië
goneeAterAdea smu
Ten aanzien van de verdragen der
Sovjet-Unie met Engeland en de Ver. Sta
ten verklaarde men gisteravond in Ber
lijnsche politieke kringen, dat het sluiten
van deze verdragen voor de staten van
het driemogendhedenpact geen verrassing
beteekent. Sinds weken heeft men in Ber
lijn, Rome en Tokio geweten, dat de wan
hoop en angstkreten van Moskou hun
hoogtepunt bereikten en dat Moskou de
mogelijkheid om zijn wenschen door te
zetten, alleen nog zag in een persoon
lijken druk van Molotof te Londen en
Washington.
Terwijl Molotof de regeeringen van Lon
den en Washington 16 dagen lang moest
bewerken, is er een trommelvuur van pro-
pagandaredevoeringen en propaganda-arti-
kelen over de noodzakelijkheid derlonder-
steuning van de Sovjet-Unie losgelaten, In
dit verband herinnerde men er in Berlijn
sche politieke kringen aan, dat Churchill
de bewering van 1000 vliegtuigen boven
Keulen heeft gedaan. Toen reeds zag
men te Berlijn duidelijk in, dat dergelijke
•ongegronde beweringen deel uitmaakten
van het bestek der onderhandelingen te
Londen en Washington met Molotof en tot
tróóst moesten dienen voor Molotof en
'voor den in het Kremlin wachtenden
Stalin.
Het kernpunt van het verdrag is, naar
de meening van Berlijn^phe politieke
kringen, een product van angst der Sov^
jets en van den angst van Engeland, dat
Moskou zou kunnen afvallen. Voor beide
staten was het even dringend om bij
ëlkaar te komen. De zelfmoordenaars, zoo
zeide men in deze kringen, hebben zich
in wederzijdsch wantrouwen met een
verdrag aan elkaar verbonden. Het is de
propagandistische truc van het verdrag,
dat het probeert het door de geheele we
reld met afschuw geconstateerde verraad
jegens Europa weg te redeneeren. Dit
verraad is op 12 Juli door Eden te Mos
kou onderteekend.
Punt 5 van het verdrag, dat men niet
naar territoriale uitbreidingen voor zich
zelf streeft en zich niet wil mengen in
de binnenlandsche aangelegenheden van
andere staten, moet worden beschouwd
als een holle phrase. Men wijst er te
Berlijn op. dat de geschiedenis van het
bolsjewisme en de Sovjet-Unië het tegen
deel bewijst. Dat Stalin in zijfi nood-
positie het verdrag onderteekent, spreekt
vanzelf Even vanzelfsprekend acht men
het, dat hij het verdrag zal verbreken,
wanneer hem goeddunkt. Als voorbeelden
van gebroken beloften van Stalin herin
nert men aan de gevallen Finland. Balti
sche staten, Roemenië, Boelgarjje enz.
Voorts herinnert men te Berlijn eraan,
dat elk verdrag tusschen de Sovjet-Unie
en de andere stelten de clausule bevatte,
zich niet te mengen in de binnenland
sche aangelegenheden van andere landen,
een toezegging, die tot dusver nog altijd
gebroken is.
Voortè wijst men in Berlijnsche poll-1
I jtieke kringen et-Qft dat het verdragJ.;
250 gram
r
regentschapsordonaanties, zoodat ik uit
dien hoofde veel practische kennis heb
opgedaan, welke mij nu goed te pas zat
komen.
U vraagt mij. hoe Ik denk een stad
als Den Haag te besturen. Welnu, uitend
aard in nations al-socialist! schen zin,
maar hoe dat precies zal geschieden,
valt nu moedlijk te zeggen. Dat hangt
geheel van de omstandigheden af. Over
het algemeen genomen hoop fk. dat de
noodzakelijke hervormingen langs banen
van geleidelijkheid zich zullen kunnen
voltrekken. Ik ben een rustig man en
overijlde besluiten behoeft men van mij
niet te verwachten.
Op 1 Januari 1941 ben ik lid geworden
van de N.S.B., voordien was ik. zooals
u bekend is, ojn. president van de
Waag-stichting.
zoowel ten Wes-
als beoosten de Elbe. Maar
trokken verder, naar Breslau,
Praag en Brünn. In Silezië en Polen
en in het Noord-Oostelijk deel der Ger-
maansehe laagvlakte lieten zich tot
ver in de 13de eeuw Hollandsche ko
lonisten neer; de middeleeuwsche ko
loniën der Nederlanders in Pruisen
hebben ook in de 14de eeuw nog een
uitbreiding ondergaan.
De geschiedenis der 14de en 15de
eeuw zwijgt verder over emigratie,
maar in het midden der 16de eeuw
verlaten wederom tal van Hollanders
het land om in Oostland en in West-
Duitschland een bestaan te vinden,
ditmaal gedwongen door godsdienst
vervolgingen. Deze vluchtelingenstroom
trok vooral naar de oude stad Danzig
en omgeving. Dit was het begin van
een lange reeks Nederiandsche neder
zettingen in het Weichseldal. Eeuwen
lang zijn hier tallooze dorpen door
Nederlanders gesticht. Hier lagen uit
gestrekte .Nederiandsche koloniën,
■waar de eigen taal werd gesproken en
waar een eigen bouwtrant van vader
op zoon overging. Er waren daar dor
pen, welke tot in de 18de eeuw een
steeds stijgende Nederiandsche be
volking vertoonden.
Neerland’s volkskracht echter stootte
nog vefder door. Ook hiervan vertelt
dr. Theunisz in ijn boekje over Oost
land. Door allerlei'politieke omstan
digheden gedwongen, hebben zici. uit
dit gebied later duizenden naar Rus
land begeven. De eersten trokken in
1788 weg, een tweehonderd gezinnen,
naar Choritza aan den Dnjepr bij
Alexandrowsk. Daar stichtten zij in de
Oekraïne e§n zevental dorpen, welke
met de latere dochterkoioniën in 1914
reeds uitgegroeid waren tot wel veertig
dorpen met een inwoneraantal van
ruim 20.000 menschen. In de jaren
1803’04 had een tweede uittocht
plaats van ongeveer 2000 kolonisten.
Alexander I gaf hun een groote opper
vlakte land in Taurië en ten Oosten
van de Krim aan Jfc Molotschna. De
boomlooze steppe van den nomaden
stam der Nogajer werd binnen weinige
jaren herschapen in een landschap met
huizen, molens, boomen en hagen: een
typisch landschap van de boorden van
den Neder-Rijn.
De groote organisator was daar Jo-
han Cornies. Hij verbeterde de veeteelt
door den invoer van fokvee; hij schiep
modelboerderijen; hij stichtte eenzijde-
en een lakenfabriek. Hij verbeterde het
onderwijs en voerde fien algemeenen
leerplicht in, een eeuw voordat daar
van in de Nederlanden sprake was!
Hier in deze Nederiandsche Doopsge
zinde gemeenten ging men yoor het
eerst over tot den verbouw van win
terkoren, waardoor de Oekraïne de
groote korenschuur van Europa werd.
Daar ontstonden de groote fabrieken
van landbouwmachines, die voor ge
heel Rusland leverden. In de geheele
Oekraïne woonden in 1914 zeker een
75.000 Doopsgezinden van Nederiand
sche afkomft.
En nog steeds verder Oostwaarts
trokken deze afstammelingen van Ne
derlanders. Zelfs tot ver in Siberië
hebben zij landbouwkoloniën gesticht;
cvenzoovele bewijzen van oud-Neder-
landschen durf en ondernemingsgeest!
Met gerechtvaardigden trots stelt dr.
{Theunisz dan ook .vast, dat de groot-
PRIJS DER ADVERTENTIÊN Van 1—11 m.M (5 re2 t 165.
iedere m.M. meer tot 22 m.M (10 reg.) t 0.19 Elke m.M meer
31 ct. Reel. 0.51 per m.M. Bewijsn. 5 ct.. fr. p. p. 10 ct Ine. binnen
de stad 5 ct. KI. Adv. (in halve oplaag) 0.57. Dienstaanb f 0.38.
Pers. gevr. f 0.48. Adv. met ..Br. a h. bur v d bl” 10 ct meer
Aan het einde van het onderhoud druk
te prof Westra zijn spijt uit over zijn
vertrek uit Utrecht. Ik heb hier alti*d
heel prettig gewoond en ik zal ver
schillende functies moeten neerleggen.
Want behalve voorzitter van de aUd.
Utrecht var de Nederlandsch-Duitsche
Kultuurgemeenschap was ik nog regent
van het college, dat toezicht houdt op
de gevangenissen, curator van het gyn*.
nasium en lid van de schouwburg»
ooauntesra,
Naar de Britsche berichtendienst
meldt, heeft Eden het sluiten van een
Engelsch-bolsjewistisch bondgenoot
schap voor wederzijdsche hulpverlee-
ning na den oorlog tegen „eiken aan
val van de As” bekend gemaakt. Voor
het voeren van de onderhandelingen
is Molotof, de minister van Buiten-
laridsche Zaken der Sovjet-Unie, in
Engeland geweest Vervolgens is Mo
lotof per vliegtuig naar de Vereenig
de Staten gereisd, om de kwestie van
de samenwerking met president Roo
sevelt te bespreken.
Rhdio-Moskou meldt dat ter gelegen
heid van de onderteekening van het ver
drag tusschen de Sovjet-Unie en Groot-
Brittannië, telegrammen zijn
tusschen den koning van
Kalinin, den president van
Unie.
Naar radio-New York meldt heeft
Molotof van 29 Mei tot 4 Juni in Wash
ington vertoefd. Zijn aanwezigheid was
streng geheim gehouden. Bij zijn bespre
kingen met president Foosevelt. waren
ook geperaal Marshal) en admiraal King
aanwezig.
Ter aanvulling op het bericht over het
sluiten van het verdrag van bondgenoot
schap met de Sovjet-Unië, meldt de Brit
sche berichtendienst, dat de Engelsche
minister van Buitenlandsche Zaken, Eden,
de clausules van het verdrag heeft be
kend gemaakt, waarin Groot-Brittannië
en de Sovjet-Unie zich bereid verklaren,
geen vrede te sluiten zonder wederzijd
sche instemming. Voorts wordt hierin
verklaard, dat men „geen territoriale
winst zoekt”. In de clausules wordt ver
der nog het volgende gezegdhet pact
is gesloten voor een duur van 20 jaar,
beginnende met het einde van den oorlog.
Het voorziet in een wederkeerige hulp-
verleening tegen eiken aanval en zal wor
den opgenomen in een blijvend Euro-
peesch pact.
Voorts maakt de Britsche berichten-
djpnst bekend, dat Groot-Brittannië en
de Sovjet-Unie een volledig militair
bondgenootschap voor den duur van den
oorlog en 20 jaren fia afloop van den
oorlog hebben aangegaan. In het Lager
huis heeft minister Eden meegedeeld, dat
de besprekingen van Molotof met presi
dent Roosevelt „uiterst nuttig en be
vredigend” zijn geweest.
Aan den door Reuter gepubliceerden
tekst van het verdrag e ver het bondge
nootschap met de Sovjet-Unie kan nog
worden ontleend, dat het verdrag „zoo
spoedig mogelijk” geratificeerd moet wor
den. De uitwisseling van de ratificatie-
oorkonden dient „zoo spoedig mogelijk”
in Moskou te geschieden. Na uitwisseling
van de ratificatie-oorkonden treedt het
verdrag in werking. Het verdrag is ge
dateerd Londen, den 26en Mei 1942.