DE NIEUWE BURGEMEESTER VAN DEN HAAG ENGELSCH-BOLSJEWISTISCH BONDGENOOTSCHAP No. 18204. Vritfag 12 Juhl. 1942. DE OOSTKOLONISATIE 31 Bestuur in Nationaal- Socialistischen 36, 37 8 VERDUISTEREN De inneming van Bir Hacheim De nieuwe bonnen Berlijn over de verdragen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-37 Weekrantsoenen Rookartikelen heeren Sigaretten dames zin Prof. Westra zal terstond zijn werkzaamheden aanvangen 3 v. 10.01 a. nam. tot 5.18 a. ojn. Brittannië’s hoofdstad naar Ottawa of Kaapstad? Dit jaar een tweede front in Europa? Wat wel en wat niet te verkrijgen is Het Duitsch-Italiaansch snccet Amerikaansche oorlogsbodems in Engelsche wateren Vleesch Brood Aardappelen Samenwerking Moskou-Amerika Leen- en pachtovereenkomst Geen verrassing Boter en Vet Van 15, tot en met 24 Juni zijn voorts geldig verklaard: 31 Boter 250 graan Vierweekrantsoenen Voor de periode van 14 Juni tot en met 11 Juli a.s. rijn de volgende bonnen Molotof voerde besprekingen in Londen en Washington Een verdrag van 20 jaar COURANT aangewezen: 333, 33* Boter 31 Vet 250 gram i Polygoon-N oskej 250 gram 250 gram 250 gram 100 gram 100 gram 3} Liter 100 gram 100 gram 100 gram Boter, Marg., of Vet 1 kg. 250 gram 500 gram Suiker Koffiesurr. Jam BI., Br. Geb. Rijst Peulvrucht. Gort Verm., Maiz. Kaas Melk Chocolade Suikerwerk Choc, of Suikerw. Peulvrucht. HAAGSCHE u I 327 328 329 317 t/m 320 4-25, 4.26 330 331 332 322 t/m 326 31A t/m 34A 31 32, 34 33 niets bevat over de werkelijke vorming der grenzen van de Sovjet-Unië. Formeeie annexatie en territoriale machtsuitbrei ding worden gecamoufleerd door politio- neele functies. De GPOe zal in Europa het woord voeren. Bij verdrag is thans reeds vastgelegd een Engelsch-bolsjewis- tisch politiebewind voor Europa. Tenslotte verklaarde men in Berlijnsche politieke kringen, dat het verdrag van de Sovjet-Unie met Londen en Washing ton niets vermag te veranderen in de buitengewoon gunstige politieke en mili taire positie der landen van het drie- mogendhedenpact. In verband met het bondgenootschap tusschen Engeland en de Sovjet-Unie, verklaarde radio Boston gisteravond: Bijzonder actueel is thans het denkbeeld van een volledige reorganisatie van het Britsche wereldrijk. Men spreekt erover, de hoofdstad van Londen naar Ottawa of Kaapstad te verplaatsen. Kaapstad heeft het voordeel van een zeer centrale lig ging. Ten gunste van Ottawa spreekt, dat het gunstiger gelegen is voor de Britsch- Amerikaansche samenwerking. Magelang eft Bandoeng, alsmede in den gewestelijken raad van Bantam en Ka- doe en in den regentschapsraad van Bandoeng. Later ben ik lid geworden van den Volksraad Tot 1924 was ik als ad- 1 junct-regeeringsconunissaris voor de be- stuursh^rvorming belast met de ontwer- pen voor de provincie-, gemeente- en Bezoek geheim gehouden De Britsche berichtendienst meldt nog. dat slechts enkele diplomaten in Enge land en slechts enkele in vertrouwen genomen journalisten kennis hadden ge kregen van het bezoek van Molotof aan Londen, daar dit bezoek op verzoek van Moskou geheim gehouden moest worden en er dientengevolge scherpe voorzorgs maatregelen zijn genomen. -- - - intusschen dan wel duidelijk zijn ge maakt, waarom, want op dit punt staan, naar ons bleek, nog vele vragei» open het Rijk destijds alle Duitsche. families, ook die reeds jaren daar ge vestigd waren, uit Oostland liet terug komen om zich weer binnen de gren zen van het Rijk neer te zetten, ter wijl de gang van zaken hier juist in tegengestelde richting zou verloopen. Ook in 'andere bezette gebieden wordt gewerkt in denzelfden zin als bij ons door de oprichting van de Nederland- sche Oost-Compagnie. Wanneer de ver wachtingen vervuld worden, dat van al deze gebieden uit, nieuwe onder nemingen in Oostland zullen verrijzen, en dan denken wij in ’t bijzonder aan de Baltische landen dan maakt onze scheepvaart ook weer een goede kans, dan zullen onze scheepvaart- ondememingen in dit groote kolonisa tieproces kunnen worden ingeschakeld en daarmede zal één onzer meest be langrijke bestaansvoorwaarden, het „Navigare necesse” a opnieuw be vestigd zijn. Maan: 12 Juni op 4.58 v.m., on der 8.24 n.m.; 13 Juni op 5.33 v.m., onder 9.20 n.m. N.M. Nachtdienst DOKTERS: Tusschen 10 u. n.m. en 7 u. v.m. No 113058 Ziekenfondsleden de Volharding no. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49 ZIEKENVERVOER (Ziekendienst □en Haag) No. 115995. Telefoon 116300 (zeven lijnen) BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37 Giro No. 12500 BijkantoorSchevenlngen, Keizerstraat 319. Tel. 550310FilialenRijswijk, Kantoorboekhandel Leeuwen- daal, Oranlelaan 3, Tel. 119461; Voorburg. Boekhandel H. E. G. Ruys, Heerenstraat 124, Tol. 778038; N.V. Kantoorboekhandel Th. J. de Koning, Goudsbloem laan 3, Tel. 330263; Boekhandel J. B. v. Beters Jr. Theresiastraat 108a. Tel. 772444: Boekhandel F. D. Couvée. van Hoytemastraat 66. TeL 721187. Het Engelsche ministerie van Buiten- landsche Zaken heeft een communiqué uitgegeven over het sluiten van het pact tusschen Engeland en de Sovjet-Unie. In dit communiqué wordt gezegd: Beide re- geeringen zijn ervan overtuigd, dat dit verdrag een hechten grondslag vormt voor de toekomstige goede betrekkingen tusschen haar landen en dat het de reeds bestaande „nauwe en hartelijke verstand houding” tusschen de Sovjet-Unie eener- zijds en het Vereenigd Koninkrijk en de Ver Staten anderzijds, nog meer zal be vorderen seide partijen zijn het volledig eens geworden ten aanzien van de drin gende taak „om nog in het jaar 1942 een tweede front in Europa te vor- l men.” gewisseld Engeland en de Sovjet- Van 14 Juni tot en met 11 Juli a.s. wordt geen suiker verkrijgbaar gesteld op den voor jam aangewezen) bon. Het ligt evenwel in. de bedoeling in de toe komst wederom over te gaan tot het be schikbaar stellen van suiker tegen inleve ring van den jambon. Voorts zal gedurende bovengenoemd tijdvak geen havermout beschikbaar wor den gesteld, zoodat men tegen inlevering van den bon „Algemeen 330" uitsluitend peulvruchten zal kunnen betrekken. Van 15 tot en met 24 Juni a.s. geeft de met „31” genummerde bon der Vet- kaart wederom recht op het koopen van boter, margarine of vet. De beide laatste artikelen zullen èvenwel niet algemeen verkrijgbaar' zijn, aangezien het hier ge ringe voorraden betreft, welke uitver kocht worden. Tenslotte wordt oe aandacht er op ge vestigd. dat. aangezien de winkelier niet zelf kan bepalen, welke hoeveelheden bij wenscht te betrekken van de artikelen vermicelli, macaroni, spaghetti, vermicel- lisoep, maizena, sago, aardappelmeel, ge- oxydeerd aerdappelmeel. puddingpoeder of puddingsauspoeder. men bij inwisseling van de met ..Algemeen 332” gemerkte bonnen genoegen zal dienen te nemen met de artikelen, welke de winkelier in voorraad heeft. Deze zal naar gelang van de, hoeveelheden welke hij zelf ontvangen heeft, een billijke verdeeling van de op genoemden bon verkrijgbaar gestelde ar tikelen dienen te bewerkstelligen. PRIJS DEZER COURANTVoor ‘s-Gravenhage bij vooruitbet per - S mnd met „Klketiki”, „De Nieuwste Mode”. „Kol. Bijblad” en „Letterk. Bijblad” t 3.15. Fr. p. o. met Modeblad f <20. z. Mode blad 3.95. Buitenland 9.45. BH postkant tegen de geldende goedgek. abonnementsnriizen Afz. nummers 5 et. fr. o. C W ct De Britsche berichtendienst heeft een extra-bericht uitgegeven, waarin officieel wordt medegedeeld, dat Bir Hacheim door de strijdkrachten der Asmogendhe den is ingenomen. Met de bestorming van Bir Hacheim is feitelijk een der hoekpijlers van het Brit sche front in de Marmarische woestijn ten val gebracht, meldt het D.N.B. Deze sterkte op een domineerende woestijn- hoogte kan beschouwd worden als het Zuidelijkste fort van Tobroek. Met zijn val ligt het Zuiden voor Rommel open en in het Noorden is voor, de Engelschen een toestand ontstaan gelijk aan dien van eind Mei 1940 na den slag van Vlaande ren Is dat echter de verrassing, die Rommel den Engelschen heeft toege dacht? Men kan veeleer aannemen, dat Rommel zelf in het geheel niet in dit gebied opereert maar dat hier de Duitsch-Italiaansche troepen, reeds naar het Westen gezwenkt, in zekeren zin op eigen houtje de vijanden op hun eigen mijnversperringen drijven en zoo brengen tot de vernietiging, die zij den strijd krachten der As hadden toegedacht. De in Berlijn ontvangen berichten uit d« Maynarische woestijn geven verdere con clusies aan, al schijnt het algemeene pla« slechts plaatselijk begrensde doelen te kennen. DUITSCH KOLONEL GESNEUVELD Tijdens de in het legerbericht genoemde zware aanvallen in Afrika is kolonel Hans Lewin Barby, drager van het rid derkruis, den 27en Mei aan zijn verw dingen gestorven. ste koloniale arbeid, dien het Neder- landsche volk oöit’ heeft verricht, niet in Azië, maar in Europa is geweest. Deze Oostkolonisatie, het is immers één grootsch tafreel van Nederland- schen ondernemingsgeest, één flonke ring van de beste eigenschappen van het Nederiandsche volk. Is dit alles voorbij? Is dit alles ver leden? vraagt hij, en hij antwoordt: Neen! Wij hebben gedurende een reeks van eeuwen - medegewerkt aan de be schaving van Europa. Wij hebben onze beste krachten eh ons beste bloed ge geven aan de herovering van de groo te' laagvlakte, waarvan ons land het Westelijkste deel vormt. Wij zullen, wij willen, wij moeten dit ook in de toekomst doen! Onze grootsche arbeid in het verleden vervult ons met een gerechtvaardigden trots. Dit roemrijk verleden legt ons volk voor de toe komst zijn verplichtingen op! Ons voorgeslacht heeft ons den weg ge wezen. Het heeft dat niet vergeefs ge daan! Het kan van ons, het Neder iandsche volk van heden, eischen, dat wij vreugdevol de taak op ons nemen, die de toekomst ons zal bieden! Gegeven de groote, gedetailleerde kennis, welke dr. Theunisz van de kolo- nisatiegeschiedenis in het Oostland be zit ’’wij hebben hierboven slechts een greep uit de door hem voorgelegde historische documenten gebracht zal men de geestdrift kunnen verklaren, waarmede hij vaststelt, dat het Neder iandsche volk opnieuw een grootsche taak krijgt te vervullen op het gebied der Europeesche kolonisatie. Echter heeft hij één belangrijken factor bij zijn beschouwingen verwaarloosd, namelijk, dat Nederland een zeevarende mogend heid is en da| varen en nogeens varen voor het bestaan van ons volk een nood zakelijke lévensvoorwaarde is. De „Deutsche Zeitung in den Niederlanden” heeft voor deze moeilijkheid meer be grip getoond, toen het blad dezer dagen schreef r „Men trekt een economische wereldpositie niet als een hemd uit!” Het blad realiseerde zich, dat men. zich niet „met een jubelkreet uit de water- geweldige en van handel doorstuwde wijdten op het smallere pad van een continentalen verkeersweg kan ver plaatsen’ Maar, vervolgde het blad, „de smart, •die Nederland door de afsnoering van de wereldzee en het wereldzakenleven geleden heeft, hebben ook breede krin gen van het naburige Neder-Duitschland moeten verdragen”. Het blad noemt dan als voorbeeld een stad als Hamburg, die sedert 1933 een krachtig industrialisatie- programma heeft uitgevoerd, ter ver goeding van wat aan wereldhandel ver loren ging, maar ook om te voorzien in de behoeften van een ruimte, welke zich voorgenomen had om de mogelijk heid van zelfhandhaving uit zich zelve te halen. Daardoor had zich een mentaliteit ge vormd, waaruit zooveel gemakkelijker de schok kon worden opgevangen, dien het uitbreken van den oorlog den han del toebracht. „Wat de wereld weiger de, zocht men tezamen met de produc tie opnieuw te vinden in een geïntensi- veerden Europeeschen handel. Men stiet daarbij op een 'juist door de blokkade in het leven geroepen nieuwe behoefte aan productie en verkeer. Inschakeling in den grooten binnenhandel, ontwikke ling van het Europeesche zakenleven, oprichting van filialen in Weenen en in het geheele Zuid-Oosten, later in het Noorden en Westen, in het gouverne- ment-generaal en in het opnieuw ver zekerde Oosten, waren de groote on derwerpen van het Nederduitsche Han- seatische bedrijfsleven aan den water kant. Monopolistische ondernemingen kwamen tot stand, waar de Hanseati- sche kooplieden zich in inschakelden en waarin men hun vakkennis en verbin dingen begroette. Koopmans- en finan cieel initiatief zijn er voor ingezet.” Uit Bremen geeft de „Deutsche Zeitung i.d. N.” voorbeelden van katoen-, tabaks- en wolbelangen, die thans in Oost-Europa nieuw terrein van actie gevonden heb ben. Op deze voorbeelden van Hamburg en Bremen moge in het bijzonder de aandacht worden gevestigd in verband met de oprichting van de Nederiand sche Oost-Compagnie. Het nieuwe lichaam beoogt immers met raad en daad alle Nederiandsche ondernemin gen en individueele personen bij te staan, die economisch in de bezette gebieden werkzaam willen zijn. Men kan verwachten, dat in de eerste fase van deze Oostlandkolonisatde het voor al ondernemingen zullen zijn, die daar een terrein voor haar werkzaamheid hopen te vinden. Zij kunnen dan de centra vormen van waaruit particulie ren verder trekken, om zich een nieuw bestaan te verschaffen. Het kan echter ook zijn, dat de rapporten, welke men van de .leiders der nieuwe compagnie op grond van hun persoonlijke indruk ken binnenkort kan verwachten, dus danig gunstig zijn, dat ook particuliere personen tegelijk of wellicht nog vóór de ondernemingen den trek naar het Oosten zullen beginnen. Het zal bun; De Britsche berichtendienst heeft me degedeeld, dat sinds eenigen tijd Ameri kaansche oorlogsbodems in de Britsche home-fleet”, dg vloot in de Engelsche wateren, diensten jrerrichten. Tqt dusver was dit een streng bewaard militair ge heim. De „home-fleet” staat onder bevel van admiraal sir John Torvey, terwijl de. in Engeland gestationeerde Amerikaansche zeestrijdkrachten rechtstreeks onder be vel staan van den Amerikaansche admi raal Robert Giffen. Van de Vereenigde Oost-Indische compagnie zijn wij, zooals jl. Woens dag in het licht werd gesteld, overge gaan op de Nederiandsche Oost-Com pagnie, van de kolonisatie in-den-Oost op de Oostkolonisatie. Deze laatste dringt zich op het oogenblik van alle kolonisatie-objecten en emigratiemoge lijkheden op den voorgrond. Wij wezen reeds op haar beteekenis aan de hand van het dezer dagen onder den titel: „Naar Oostland” verschenen boekje van dr. Joh. Theunisz, waarin deze vast stelde, dat met de Oostkolonisatie reeds in de 6de eeuw een begin werd ge maakt. Voor den tijd van de zesde tot de negende eeuw staan verschillende gegevens betreffende deze Oostkolonisa tie ten dienste, maar de duidelijkste aanwijzing dagteekent toch uit de elfde eeuw. De bewoners van de lage landen aan de Noordzee trokken naar het Oos ten, naar de oevers van den Wezer en naar de omgeving van Bremen. Later trokken Hollandsche boeren over de El be, naar Stormam en Holstein. De op roep van Adolf van Holstein in 1143 om Hollandsche boeren uit Holland en Vlaanderen naar zijn land te zenden, had groot succes. Het was geen won der, dat hij zooveel Nederiandsche boeren bereid vond naar Holstein te komen; in plaats van een armoedig be staan op een klein stukje, toen nog vaak door overstroomingen geteisterd land, werden hun urtgestrekte bezittin- 1 gen in uitzicht gesteld, uitstekend land, met wild en visch en met vette weiden voor het vee. Maar toch, welk een moed, om in die dagen, zonder eenig middel van verkeer, ’t van ouds zoo vertrouw de land der vaderen vaarwel te zeggen! In de twaalfde eeuw hebben zich tal van Hollandsche boeren en, ar beiders gevestigd zoowel ten ten als beoosten de Elbe, zij trokken verder, naar Voor de volgende week zijn de volgende distributiebonnen voor de gebruikelijke hoeveelheden aangewezen: i Naar de Britsche berichtendienst in een extrabericht uit Washington meldt, heeft- de woordvoerder van het Witte Huis verklaard, dat Molotof en president Roosevelt bij hun besprekingen ook tot een accoord gekomen zijn „over funda- menteele vraagstukken eener samenwer king tusschen de Sovjet-Unie en de Ver eenigde Staten tot behoud van den vrede en de veiligheid ook na den oorlog”. Naar de Britsche berichtendienst uit Washington meldt, hebben de Ver. Sta ten en de Sovjet-Unie gisteren een leen- en pachtovereenkomst geteekend. Huil en Litwinof plaatsten de handteekenin- gen. Volgens genoemden berichtendienst komt de regeling overeen met de accoor- den, welke de Ver. Staten met Engeland en China hebben gesloten. Onder meer wordt samenwerking bij het herstel van „liberale economische omstandigheden" na den oorlog toe gezegd. In zijn mooie patriciërswoning aan de Kromme Nieuwe Gracht te Utrecht heeft de nieuw-benoemde burgemees ter van den Haag, prof. mr. dr. H. Westra, gisteren aan een redacteur van het A.N.P. een onderhoud toege staan. De nieuwe burgemeester bleek Juist gistermorgen op het Rijkscom- missariaat door Rijkscommissaris Rijksminister Seyss-lnquart te zijn beëedigd. Het heeft wel lang ge duurd, aldus prof. Westra, voordat den Haag een nat.'socialistischen burgemeester had, maar nu Is het dan zoo ver. Op uw vraag, wanneer Ik mijn werkzaamheden in den Haag zal beginnen, kan ik u zeggen, zoo ver volgde de nieuwe burgemeester, dat ik daarmede dadelijk zal aanvangen, bij wijze van spreken morgen al. Het.is de bedoeling, dat mijn gezin en ik zoo gauw mogelijk naar den Haag verhuizen, maar met mijn werk aldaar kan ik niet wachten tot ik een huis heb gevonden. Overigens, het zal een heele verandering voor mij worden, want met ingang van vandaag moet ik afzien van de beschouwingsleer en meer actief gaan deelnemen aan het leven. Dat srrijt mij eenerzijds voor de wetenschap, welke mij lief is, doch anderzijds wil ik toch ook meedoen. Daar het ambt van burgemees ter met dat Fan hoogleeraar onvereenig- baar is, moet ik dus mijn professoraat neerleggen. Ik gaf aan de Utrechtsche universiteit college in het inheemsche volksrecht cn het Indische staatsrecht, doch deze colleges zal ik met het nieuwe cursusjaar niet kunnen vervolgen. Dat vind ik wel jammer, maar daartegen over staat, dat den Haag toch ook veel aantrekkelijks biedt En ik acht het juist daarom zoo gelukkig, dat ik in den Haag ben benoemd, omcfat ik in ieder geval goed zal kunnen omgaan met het groote Indische deel van de Haagsche bevolking. Want zooals u weet, ik heb niet minder dan 24 jaar in Indië gewerkt en ik mag dus beschouwd worden als een kenner van de Indische toestanden, ook wat betreft die van den verlofganger. In de jaren 19201925 heb ik in Indië goneeAterAdea smu Ten aanzien van de verdragen der Sovjet-Unie met Engeland en de Ver. Sta ten verklaarde men gisteravond in Ber lijnsche politieke kringen, dat het sluiten van deze verdragen voor de staten van het driemogendhedenpact geen verrassing beteekent. Sinds weken heeft men in Ber lijn, Rome en Tokio geweten, dat de wan hoop en angstkreten van Moskou hun hoogtepunt bereikten en dat Moskou de mogelijkheid om zijn wenschen door te zetten, alleen nog zag in een persoon lijken druk van Molotof te Londen en Washington. Terwijl Molotof de regeeringen van Lon den en Washington 16 dagen lang moest bewerken, is er een trommelvuur van pro- pagandaredevoeringen en propaganda-arti- kelen over de noodzakelijkheid derlonder- steuning van de Sovjet-Unie losgelaten, In dit verband herinnerde men er in Berlijn sche politieke kringen aan, dat Churchill de bewering van 1000 vliegtuigen boven Keulen heeft gedaan. Toen reeds zag men te Berlijn duidelijk in, dat dergelijke •ongegronde beweringen deel uitmaakten van het bestek der onderhandelingen te Londen en Washington met Molotof en tot tróóst moesten dienen voor Molotof en 'voor den in het Kremlin wachtenden Stalin. Het kernpunt van het verdrag is, naar de meening van Berlijn^phe politieke kringen, een product van angst der Sov^ jets en van den angst van Engeland, dat Moskou zou kunnen afvallen. Voor beide staten was het even dringend om bij ëlkaar te komen. De zelfmoordenaars, zoo zeide men in deze kringen, hebben zich in wederzijdsch wantrouwen met een verdrag aan elkaar verbonden. Het is de propagandistische truc van het verdrag, dat het probeert het door de geheele we reld met afschuw geconstateerde verraad jegens Europa weg te redeneeren. Dit verraad is op 12 Juli door Eden te Mos kou onderteekend. Punt 5 van het verdrag, dat men niet naar territoriale uitbreidingen voor zich zelf streeft en zich niet wil mengen in de binnenlandsche aangelegenheden van andere staten, moet worden beschouwd als een holle phrase. Men wijst er te Berlijn op. dat de geschiedenis van het bolsjewisme en de Sovjet-Unië het tegen deel bewijst. Dat Stalin in zijfi nood- positie het verdrag onderteekent, spreekt vanzelf Even vanzelfsprekend acht men het, dat hij het verdrag zal verbreken, wanneer hem goeddunkt. Als voorbeelden van gebroken beloften van Stalin herin nert men aan de gevallen Finland. Balti sche staten, Roemenië, Boelgarjje enz. Voorts herinnert men te Berlijn eraan, dat elk verdrag tusschen de Sovjet-Unie en de andere stelten de clausule bevatte, zich niet te mengen in de binnenland sche aangelegenheden van andere landen, een toezegging, die tot dusver nog altijd gebroken is. Voortè wijst men in Berlijnsche poll-1 I jtieke kringen et-Qft dat het verdragJ.; 250 gram r regentschapsordonaanties, zoodat ik uit dien hoofde veel practische kennis heb opgedaan, welke mij nu goed te pas zat komen. U vraagt mij. hoe Ik denk een stad als Den Haag te besturen. Welnu, uitend aard in nations al-socialist! schen zin, maar hoe dat precies zal geschieden, valt nu moedlijk te zeggen. Dat hangt geheel van de omstandigheden af. Over het algemeen genomen hoop fk. dat de noodzakelijke hervormingen langs banen van geleidelijkheid zich zullen kunnen voltrekken. Ik ben een rustig man en overijlde besluiten behoeft men van mij niet te verwachten. Op 1 Januari 1941 ben ik lid geworden van de N.S.B., voordien was ik. zooals u bekend is, ojn. president van de Waag-stichting. zoowel ten Wes- als beoosten de Elbe. Maar trokken verder, naar Breslau, Praag en Brünn. In Silezië en Polen en in het Noord-Oostelijk deel der Ger- maansehe laagvlakte lieten zich tot ver in de 13de eeuw Hollandsche ko lonisten neer; de middeleeuwsche ko loniën der Nederlanders in Pruisen hebben ook in de 14de eeuw nog een uitbreiding ondergaan. De geschiedenis der 14de en 15de eeuw zwijgt verder over emigratie, maar in het midden der 16de eeuw verlaten wederom tal van Hollanders het land om in Oostland en in West- Duitschland een bestaan te vinden, ditmaal gedwongen door godsdienst vervolgingen. Deze vluchtelingenstroom trok vooral naar de oude stad Danzig en omgeving. Dit was het begin van een lange reeks Nederiandsche neder zettingen in het Weichseldal. Eeuwen lang zijn hier tallooze dorpen door Nederlanders gesticht. Hier lagen uit gestrekte .Nederiandsche koloniën, ■waar de eigen taal werd gesproken en waar een eigen bouwtrant van vader op zoon overging. Er waren daar dor pen, welke tot in de 18de eeuw een steeds stijgende Nederiandsche be volking vertoonden. Neerland’s volkskracht echter stootte nog vefder door. Ook hiervan vertelt dr. Theunisz in ijn boekje over Oost land. Door allerlei'politieke omstan digheden gedwongen, hebben zici. uit dit gebied later duizenden naar Rus land begeven. De eersten trokken in 1788 weg, een tweehonderd gezinnen, naar Choritza aan den Dnjepr bij Alexandrowsk. Daar stichtten zij in de Oekraïne e§n zevental dorpen, welke met de latere dochterkoioniën in 1914 reeds uitgegroeid waren tot wel veertig dorpen met een inwoneraantal van ruim 20.000 menschen. In de jaren 1803’04 had een tweede uittocht plaats van ongeveer 2000 kolonisten. Alexander I gaf hun een groote opper vlakte land in Taurië en ten Oosten van de Krim aan Jfc Molotschna. De boomlooze steppe van den nomaden stam der Nogajer werd binnen weinige jaren herschapen in een landschap met huizen, molens, boomen en hagen: een typisch landschap van de boorden van den Neder-Rijn. De groote organisator was daar Jo- han Cornies. Hij verbeterde de veeteelt door den invoer van fokvee; hij schiep modelboerderijen; hij stichtte eenzijde- en een lakenfabriek. Hij verbeterde het onderwijs en voerde fien algemeenen leerplicht in, een eeuw voordat daar van in de Nederlanden sprake was! Hier in deze Nederiandsche Doopsge zinde gemeenten ging men yoor het eerst over tot den verbouw van win terkoren, waardoor de Oekraïne de groote korenschuur van Europa werd. Daar ontstonden de groote fabrieken van landbouwmachines, die voor ge heel Rusland leverden. In de geheele Oekraïne woonden in 1914 zeker een 75.000 Doopsgezinden van Nederiand sche afkomft. En nog steeds verder Oostwaarts trokken deze afstammelingen van Ne derlanders. Zelfs tot ver in Siberië hebben zij landbouwkoloniën gesticht; cvenzoovele bewijzen van oud-Neder- landschen durf en ondernemingsgeest! Met gerechtvaardigden trots stelt dr. {Theunisz dan ook .vast, dat de groot- PRIJS DER ADVERTENTIÊN Van 1—11 m.M (5 re2 t 165. iedere m.M. meer tot 22 m.M (10 reg.) t 0.19 Elke m.M meer 31 ct. Reel. 0.51 per m.M. Bewijsn. 5 ct.. fr. p. p. 10 ct Ine. binnen de stad 5 ct. KI. Adv. (in halve oplaag) 0.57. Dienstaanb f 0.38. Pers. gevr. f 0.48. Adv. met ..Br. a h. bur v d bl” 10 ct meer Aan het einde van het onderhoud druk te prof Westra zijn spijt uit over zijn vertrek uit Utrecht. Ik heb hier alti*d heel prettig gewoond en ik zal ver schillende functies moeten neerleggen. Want behalve voorzitter van de aUd. Utrecht var de Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeenschap was ik nog regent van het college, dat toezicht houdt op de gevangenissen, curator van het gyn*. nasium en lid van de schouwburg» ooauntesra, Naar de Britsche berichtendienst meldt, heeft Eden het sluiten van een Engelsch-bolsjewistisch bondgenoot schap voor wederzijdsche hulpverlee- ning na den oorlog tegen „eiken aan val van de As” bekend gemaakt. Voor het voeren van de onderhandelingen is Molotof, de minister van Buiten- laridsche Zaken der Sovjet-Unie, in Engeland geweest Vervolgens is Mo lotof per vliegtuig naar de Vereenig de Staten gereisd, om de kwestie van de samenwerking met president Roo sevelt te bespreken. Rhdio-Moskou meldt dat ter gelegen heid van de onderteekening van het ver drag tusschen de Sovjet-Unie en Groot- Brittannië, telegrammen zijn tusschen den koning van Kalinin, den president van Unie. Naar radio-New York meldt heeft Molotof van 29 Mei tot 4 Juni in Wash ington vertoefd. Zijn aanwezigheid was streng geheim gehouden. Bij zijn bespre kingen met president Foosevelt. waren ook geperaal Marshal) en admiraal King aanwezig. Ter aanvulling op het bericht over het sluiten van het verdrag van bondgenoot schap met de Sovjet-Unië, meldt de Brit sche berichtendienst, dat de Engelsche minister van Buitenlandsche Zaken, Eden, de clausules van het verdrag heeft be kend gemaakt, waarin Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie zich bereid verklaren, geen vrede te sluiten zonder wederzijd sche instemming. Voorts wordt hierin verklaard, dat men „geen territoriale winst zoekt”. In de clausules wordt ver der nog het volgende gezegdhet pact is gesloten voor een duur van 20 jaar, beginnende met het einde van den oorlog. Het voorziet in een wederkeerige hulp- verleening tegen eiken aanval en zal wor den opgenomen in een blijvend Euro- peesch pact. Voorts maakt de Britsche berichten- djpnst bekend, dat Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie een volledig militair bondgenootschap voor den duur van den oorlog en 20 jaren fia afloop van den oorlog hebben aangegaan. In het Lager huis heeft minister Eden meegedeeld, dat de besprekingen van Molotof met presi dent Roosevelt „uiterst nuttig en be vredigend” zijn geweest. Aan den door Reuter gepubliceerden tekst van het verdrag e ver het bondge nootschap met de Sovjet-Unie kan nog worden ontleend, dat het verdrag „zoo spoedig mogelijk” geratificeerd moet wor den. De uitwisseling van de ratificatie- oorkonden dient „zoo spoedig mogelijk” in Moskou te geschieden. Na uitwisseling van de ratificatie-oorkonden treedt het verdrag in werking. Het verdrag is ge dateerd Londen, den 26en Mei 1942.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1942 | | pagina 1