Nieuwe successen bij Stalingrad
en aan den Terek
KaM
No. 18288.
1942
VERDUISTEREN
Vrijdag 18 September.
De
bonnen
Pionierswerk der Nederlandsche Oost-Compagnie
nieuwe
w
Maak dezwar.
TE HANDEL MACHTELOOS,
OPDAT IEDER HETZIJ./
ME KRIJGE-
I'
Groote mogelijkheden
het bedrijfsleven
voor
*4
I
Het nut der zelfbescherming
Straatgevechten in Stalingrad
48
Fransch communiqué over
Madagascar
24 PERCEELEN 3 DAGEN AF
GESLOTEN VAN LICHT
Keuringen voor de Waffen S.S. en
het Vrijwilligerslegioen Nederland
Weekrantsoenen
- w.
Verduisteringsweek
Hardnekkige strijd
Nieuwe keuringen tot 23 September
Het Europeesche Jeugdcongres
Sovjets verloren 91 tanks en
146 vliegtuigen
Verklaring van Tani
X
COURANT
De verduisteringsweek
Duitsch Weermachtbericht
voor
en 58 vliegtuigen vernietigd.
ver-
CiAUDeu».
(V.N.P.-Claudius)
(P.K. Wachter-Sch.-F.)
gelegde
Leeuwarden,
Huize
Dienst-
De beide molens op de wallen van
Café den
Gorcum zijn gerestaureerd. De molen
„Nooit volmaakt"
bij
de
voormalige
Strijd wordt voortgezet
Te Vichy is over de situatie op
GEVARENKANS KAN AANMERKELIJK
WORDEN VERMINDERD
Appelen- en perenoogst in de Be
tuwe. Sommige takken moeten
ondersteund worden, daar zij het
groote gewicht niet kunnen dragen.
(Polygoon-Zeyle maker)
24 perceelen
voor
Bovendien
een
A
ft
A
ft
A
Amsterdam.
Utrecht,
School
Wehr-
i
f
t
f
f
I
f
t
f
4
i
V
V
5
V
V
V
v
v
V
V
V
V
V
V
V
V
^WlJlaLLii’.iin
f
r
t
t
t
t
i
t
f
t
f
f
Arkelsche Poort.
(Schimmelpenningh-Stuvel)
Met een onderzeeboot op weg naar
den vijand. Aller oogen richten
zich naar stuurboordde vijand
mag niet ontkomen.
(P.K. Wenig-P.B.Z.-R.'
De Nederlandsche Jeugd, zoo verklaar
de prof. Kapteyn, heeft ingezien, dat
bloed, bodem en geschiedenis de pijlers
der nieuwe oriëntatie moeten vormen. De
Nederlandsche Jeugd dient haar vader
land en In breederen zin ook dat van de
Germaansche stammen van Europa.
Oost-Compagnie meldt:
Begin September heeft
president, der Nederlandsche Oost-Com
pagnie, mr. M M. Rost van Tonningen,
een reis gemaakt naar Wit-Roethenjë en
de Oekraine.
arbeid in den landbouw eischte den vol-
reeds nu
verliep
daar hi
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH
RER, 18 September. (D.N.B.) Het Opper
bevel van de Weermacht maakt bekend-
Aan den Terek vernietigden Duitsche
pantserformaties, door Jachtkruisers ge
steund, door een omsingelenden aanval
het gros van 2 vijandelijke bataljons en
maakten 41 stukken geschut buit.
In den strijd om Stalingrad werden in
verbitterde gevechten in nauwe samen
werking met leger en luohtmacht nieuwe
successen behaald.
Hernieuwde aanvallen van den vijand
op het bruggehoofd van WoronesJ werden
met bloedige verliezen afgeslagen. Sedert
15 September werden in dit gebied 91
bolsjewistische tanks vernietigd.
HAAGSCHE
PRIJS DEZER COURANT: Voor ’a-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd.
met „Kikeriki” „De Nieuwste Mode”, „Kol. Bijbl.” en „Letterk Bijbl,”
ƒ3.16, Fr. p. p. met Modeb). ƒ4.20, z. Modebl. ƒ3.95. Buiten), ƒ9.45.
Bij postkant, tegen de geld, goedgek abonn.pr. Afz. nr. 5 o., fr. p. p 10 c.
vangen waren, dat zij, hoewel over een
radio beschikkend, dagenlang de frontbe-
Voor de komende week zijn de vol
gende distributiebonnen voor de ge
bruikelijke hoeveelheden aangewezen:
A en B Brood
I Beschuit
A en B Vleesch
A en B Aardappelen
Melk
Rookartikelen heeren
Sigaretten dames
1-51, 2-51 Taptemelk
Zooals bekend geven de bonnen
taptemelk tevens recht op het koopen van
consumptiemelkproducten. De laatste be
staan voor verreweg het grootste gedeelte
uit tapte- of karnemelkde overige be-
standdeelen van de consumptiemelkpro
ducten kunnen, wat de hoeveelheid be
treft, gevoegelijk worden verwaarloosd.
Tot nu toe gold, dat op één bon een
hoeveelheid geleverd moest worden, waar
in 1| liter tapte- of karnemelk ver
werkt was. Het is echter in de prac
tijk ondoenlijk gebleken dit precies uit
te rekenen. Aangezien dit ook feitelijk de
moeite niet waard is en het bovendien
aanleiding gaf tot meeningsverschillen tus
schen publiek en handelaren, zullen, naar
het Departement van Landbouw en Vis-
scherij thans bekend maakt, genoemde
bonnen voortaan elk recht geven op het
koopen van IJ liter tapte- of karnemelk
of IJ liter taptemelkproducten.
Telefoon 116300 (zeven lijnen) BUREAUXWAGENSTRAAT 35 -37 Glr° no. 12500
Bijkant. Schev. Kelzerstr. 319. Tel. 550310; Fll.: RIJsw., Kantoorboekh Leeuwendaal, Oranjei. 3, Tel. 119461
Voorb., Boekh. H. E. G. Ruys, Heerenstr. 124, Tel. 778038; N.V Kantoorb. Th. J. de Koning, Goudsbloem!. 3, Tel.
330263; Boekh. J. B. v. Seters |r., Theresiastr. i08a. Tel. 772444: Boekh. F D Couvée. v Hovtemastr 66 Tel.771187
De waoht aan
de Hollandsche
kust, Sept. '42.
Zooals overal
is ook de Hol
landsche kust in
een ononderbro
ken en onover-
winnelijken gor
del van stellin-
'gen veranderd.
te allen tijde
gereed om vuur
en verderf uit te
storten over den
vijand die het
zou wagen hier
te landenIn-
fanteriegeschut
in stelling aan
het strand.
(P.K, Tomann-
St.)
Het is aan de hand van de practijk in
teressant eens na te gaan, of een goede
verduistering ook werkelijk resultaat
heeft en dan kunnen we niet beter doen
dan eens te snuffelen in de Aanwijzingen
ten ♦ehoeve van de Zelfbescherming, u
weet wel. de uitgave van de Rijksinspectie
Luchtbescherming, die bij de Ned. Ver.
voor Luchtbescherming en haar organen
voor een gering bedrag verkrijgbaar is.
De vraag of zelfbescherming nut heeft,
wordt daarin bevestigend beantwoord De
diverse onderzoekingen hebben uitgewe
zen. dat door het juist toepassen van zelf-
beschermingsmaatregelen in eigen huis, de
gevarenkans aanmerkelijk kan worden
verminderd. Daarom zoo lezen wij in
dit boekje is de premie, welke wij.
ook thans nog, in geld of arbeid ten be
hoeve van de zelfbescherming betalen, niet
te hoog en ten volle gerechtvaardigd en
kunnen wij zelfs spreken van den plicht
tot zelfbescherming, welke op ieder rust,
die niet als een roekelooze door het leven
wil gaan
Behartenswaardige woorden, nietwaar,
afkomstig van een deskundige, die zijn
conclusies baseert op de practijk. Is het
nog noodig erop te wijzen, dat een ieder
goed zal doen de kwestie der zelfbescher
ming, d wz. het verduisteren van eigen
huis en hof. nog eens terdege ter hand
te nemen? Men zou geneigd zijn, deze
aansporing als overbodig te beschouwen,
ware het niet, dat er helaas nog altijd
zoovele verstokte zondaars zijn. Die krij
gen nu een laatste kans. Als ze ook dit
maal niet willen hooren, dan zullen zij
moeten voelen! De tijd van vermaningen
en waarschuwingen is voorbij, de straf
fende hand zal zich voortaan onmiddellijk
doen gevoelen Zorg dat uw woning bij
het intreden der duisternis tip-top
duisterd is, want:
Goed verduisterd,
Goed beschermd!
Groote mogelijkheden
De mogelijkheden voor het bedrijfsleven
zijn intusschen ongelooflijk groot. Zelfs
wij, die ons veel hadden voorgesteld, kun
nen den indruk daarvan niet onder woor
den brengen. Voor het grootbedrijf ligt er
thans een ontzaglijke taak in het herstel
len van beschadigde groote werken Wij
denken daarbij bijvoorbeeld aan den groo-
ten stuwdam in de Dnjepr bij Zaporozje.
Zoodra deze hersteld zal zijn, zal het ge-
heele verkeersprobleem van de Westelijke
Oekraine zijn opgelost. Zoo staat mij thans
ook dé haven van Nikolajew weer voor
oogen, waar Nederlandsche firma’s thans
reeds werken aan het lichten van tiental
len schepen en dokken Is dit werk vol
bracht. dan zal daarmede de kern gescha
pen zijn van een Zwarte-Zee-vloot.
Ook voor het middel- en kleinbedrijf
echter liggen hier de kansen voor hèt grij
pen. Men kan zich hiervan een voorstel
ling maken, indien men bedenkt, dat een
geweldige behoefte heerscht aan alle ge
bruiksgoederen. van het boordeknoopje en
den schoenveter af tot woonhuizen toe,
en dat de geweldige vruchtbaarheid van
den bodem voldoende welvaart waarborgt
om hèt aanschaffen van deze gebruiks
goederen mogelijk te maken Het opvan
gen en vastleggen van de ontzaglijke zwe
vende koopkracht is op het oogenblik een
der grootste problemen.
Wel zal men moeten bedenken, dat men
daar in het Oosten niet zijn bedje gespreid
zal vinden. Er zal hard en met initiatief
gewerkt moeten worden. Het spreekt van-
zèlf. dat ook het ambacht hier alle kan
sen heeft.
En ook de handel, hoewel er op dit
oogenblik nog niet te handelen valt, heeft
een principieel en kansenbiedende taak te
vervullen, wanneer de productie van ge
bruiksgoederen een aanvang neemt. Reeds
nu zijn overal Duitsche handelshuizen ge
vestigd. Waarom zouden de Nederlandsche
achterblijven?
Onderscheiding voor luitenant
Hermann Graf
De Führer heeft den eersten luitenant
Hermann Graf, Staffelkapitan in een
eskaderjachtvliegtuigen, het eikenloof
met zwaarden en brillanten behoorende
bij het ridderkruis van het Ijzeren Kruis
verleend, en hem het volgende schrijven
doen toekomen:
„Uit waardeering voor uw voortdurend
heldhaftig optreden in den strijd voor de
vrijheid van ons volk verleen ik u naar
aanleiding van uw 172ste overwinning in
de lucht als vijfden soldaat der Duitsche
Weermacht de hoogste Duitsche onder
scheiding voor dapperheid, het eikenloof
met zwaarden en brillanten behoorende
bij het ridderkruis van bet Ijzeren kruis”
De volgende soldaten hebben tot nu toe
deze onderscheiding ontvangen: Kolonel
Mölders, kolonel Galland, majoor Gollob,
eerste luitenant Marseille en eerste luite
nant Graf.
^»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»v
O v
Eén oogenblik van onbedacht
zaamheid (uw zolderraam was
geheel onverduisterd en de lamp
bleef per ongeluk branden) kan
Te Vichy is over de situatie op Ma
dagascar gisteren het volgende officieele
communiqué gepubliceerd:
Hoewel de gouverneur-generaal van
Madagascar door de opening van bespre
kingen met het Britsche opperbevel heeft
gepoogd een eind te maken aan het
bloedvergieten, waren de Engelsche
eischen dermate onaanvaardbaar dat geen
resultaat kon worden bereikt.
De gouverneur-generaal heeft derhalve
besloten de verdediging van het eiland tot
het uiterste voort te zetten.
In denzelfden zin moet het publiek wor
den gewaarschuwd voor alle berichten uit
buitenlandsche bron, die over deze aan
gelegenheid de ronde kunnen doen. De
Engelschen hebben slechts 170 km landin
waarts kunnen oprukken en wel in 6j dag.
Hoe groot ook de wanverhouding tusschen
strijdkrachten en wapens aan beide kan
ten mag zijn, toch zijn alle maatregelen
genomen om den strijd voort te zetten.
ft
A
ft
A
A
A
ft
A
ft
X maken, dat men jaren schreit.
Goed verduisterd.
Goed beschermd!
c«««««<««««««««««««««««««««<v
Ervaringen van de studiecommissie
De persdienst van de Nederlandsche richten niet gehoord hadden. Die opbouw-
bijzondere1 len mensch en geeft dan ook
-1 I viilrn t/rtinkfan”
Nederland's inzet
„Hoe stelt u zich onzen inzet in het
Oosten voor?” was de volgende vraag.
„Op twee wijzen”, luidde het antwoord.
Wij weten, dat velen in den lande^uit- „Zoowel firma-gewijs als individueel Voor
beide wijzen van inzet geldt echter, dat
deze naar onze meening organisch moet
zijn Van den aanvang af heeft de N.O.C.
er naar gestreefd een krachtigen inzet
van firma’s te verkrijgen en zij heeft daar
bij den vollen steun en vol begrip onder
vonden zoowel van de Duitsche autoritei
ten van het „Vierjahresplan” als van het
„Ostministerium”. De firma-inzet biedt
n.l. dit voordeel, dat een geheel bedrijf
onder eigen leiding, een organisch ge
groeid en compleet geheel, kan worden in
gezet, waarbij dan ook de waarborg be
staat, dat de leiding geheel in eigen hand
kan blijven.
Geen volk van procuratiehouders
Er mag ook hier echter nog wel eens
met alle kracht op gewezen worden, dat
het ook anders had gekund, dat met name
Duitschland had kunnen eischen en nemen,
waartoe het thans de vrijwillig aanvaarde
mogelijkheid biedt. Dan was ons bedrijfs
leven voor tientallen jaren ontworteld ge
weest en aan onze eigen leiding onttrok
ken: wij zouden eenvoudig een volk van
procuratie-houders geworden zijn. Maar
men beseffe dan bovendien, dat dit geduld
niet eindeloos kan duren. De opbouw moet
voortgang hebben en kan niet halt hou
den voor een saboteerend deel van het
bedrijfsleven.
Men zie hierin geen dreigement al
leen de kracht der natuurlijke ontwikke
ling zal hier gaan spreken en hen, die
aarzelen en achteraankomen voorbij loo-
pen.
De U-boot van Kapitein-Luitenant
Bartels van een succesvollen tocht in
de Middellandsche Zee terug. Op den
loop van het geschut werden 4 ringen
aangebracht, teeken van het tot zinken
brengen van 4 Engelsche transport-
zeilschepen. (P.K. Wachter-Sch.-F.)
Niet iedereen heeft de waarschuwing
van den burgemeester inzake het verduis
teren ter harte genomen, want gister
avond is hier ter stede in een aantal ge
vallen geconstateerd, dat de door de be
woners getroffen verduisteringsmaatrege-
len onvoldoende waren. Als gevolg hier
van werden vandaag 24 perceelen van
het electrisch net afgesloten voor den
tijd van drie dagen. Bovendien kregen
de betrokken bewoners een proces-ver-
baal.
Begin September heeft een L_,
studie-commissie, onder leiding van den rijke vruchten”.
De hardnekkige gevechten in de stad
Stalingrad duurden ook gisteren voort
Tevergeefs trachtten de bolsjewieken den
worgenden ring van den Duitschen aan
val te doorbreken en de dreigende ver
nietiging tegen te houden Op geen en
kele plaats slaagden zij er in. de Duit
sche infanteristen, pantsergrenadiers en
pioniers te stuiten. Alle tegenaanvallen
werden afgeslagen.
Vaak hadden de bolsjewieken zich ver
schanst in huizen die voor het grootste
deel door bommen er. granaten reeds tot
de fundamenten zijn verwoest Met een
aan zelfvernietiging grenzend verzet
vechten de bolsjewieken om iedere straat,
om ieder huis en om iederen puinhoop.
Nachtaanvallen van de luchimacht
waren gericht op vliegvelden in het ach-
terwaartsche gebied van den vijand.
Ten Zuidoosten van het Ilmen-meer en
ten Zuiden van het Ladoga-meer stortten
herhaalde plaatselijke aanvallen van vrij
sterke vijandelijke strijdkrachten met
vele verliezen ineen. De bolsjewistische
luchtmacht verloor op 16 en 17 September
146 vliegtuigen. Zes eigen vliegtuigen
worden vermist
Aanvallen overdag en 's nachts van
Duitsche gevechtsvliegtuigen waren ge
richt op voor den oorlog belangrijke in-
sta Ila ties in Zuid- en Oost-Engeland
In het Kanaal werd een Britsch pa
trouillevaartuig door bomtreffers tot
zinken gebracht. Artillerie van de marine
schoot 2 Britsche vliegtuigen neer.
Stap voor stap wordt hun het terrein ont
nomen. De zuivering der veroverde wij
ken wordt met succes voortgezet.
Eenige cijfers geven een indruk van
de hevigheid der gevechten en hun ver
nietigende gevolgen. Een voor Stalingrad
vechtende gemotoriseerde infanteriedivisie
heeft sedert Juni 21000 gevangenen ge
maakt en 160 tanks. 281 stukken geschut.
36 stukken snelvuurgeschut. 42 stukken
pantserafweergeschut, 71 vlammenwerpers
Het SS-Ersatzkommando deelt ons
mede, dat vrijwilligers voor de Waffen-
SS en het Legioen zich op onderstaande
data bij de genoemde adressen kunnen
vervoegen, teneinde gekeurd te worden:
19.9.42: 10 uur: Assen, Dienstgebouw,
Vaart 161; 14 uur: Groningen, Concert-
huis, Poelestraat.
20.9.42: 10 uur:
Schaaf. Breedstraat.
21.942: 10 uur:
lepenweg 13; 16 uur:
machtsheim, Mariaplein.
22.9.42: 10 uur: Amersfoort.
gebouw, Kapelweg.
23.9.42: 10 uur: Den Haag, i
Hout. Bezuidenhoutscheweg
Tijdens de keuringen voor de Waffen
SS en het Legioen kunnen zich ook die
genen melden, die tot de Germaansche
SS Nederland (Nederlandsche SS) willen
toetreden.
Mr. Rost van Tonningen en boerenleider
Roskam spreken voor de radio
De persdienst van den Nederlandschen
Omroep meldt: Hedenavond spreken om
19 uur over den zender Hilversum I mr.
M. M. Rost van Tonningen, president van
de Nederlandsche Oost-Compagnie en
boerenleider Roskam over de taak van
het Nederlandsche volk in het Oosten.
Beide toespraken zullen Zaterdagmorgen
om 7.40 uur over den zender Hilversum I
worden herhaald.
PRIJS DER ADVERT,; 1-11 m.M r«g.) ƒ1.65, elke m.M. m. tot 23
m.M. (10 reg 0.19. Elke m M m 21 ct Halve oplaag, halve prijs Reel.
10.51 p. m.M. Bewijsn. 5 ct., fr. p p. 10 et. KI. Adv (in halve opl.) ƒ0 57.
Dienstaanb ƒ0 38 Pers gevr. 0 48 Adv. „Br bur. v. d bl.” 10 c meer
v. 7.50 aar nam. tot 7.20 aar v.m.
Maan: 18 Sept, op 4.08 n.m., on
der 0.56 u. (d.a.v.); 19 Sept, op
ï.02 n.m., 20 Sept, onder 2.01 u.
Nachtdienst DOKTERS: Tusschen
10 u. n.m. en 7 u. v.m. No. 113058
Ziekenfondsleden de Volharding
no. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49
ZIEKENVERVOER (Ziekendienst
Den Haag) No. 115995.
In het kader van het Jeugdcongres
heeft gisteren in de Academie voor Weten
schappen te Weenen na een inleidend
woord van den Spaanschen jeugdleider
Elola de Japansche gezant Sakoema ge
sproken over den Samoerai-geest, culmi-
neerend in het woord „sterven voor volk
en vaderland”, dien hij vergeleek met
het heldendom van de Duitsche marine
De directeur-generaal van het Belgische
ministerie van Onderwijs, Filip de Pille-
cyn, gaf de verzekering, dat de Vlaam-
sche jeugd zich in de Europeesche ge
meenschap wil inschakelen omdat zij zich
verantwoordelijk gevoelt voor de toe
komst van Europa en van haar eigen
volk
zien naar de mogelijkheden, die het Oos
ten den Nederlanders bieden kan en
naar den wegbereidenden arbeid, dien de
Nederlandsche Oost-Compagnie verricht
Wij hebben daarom mr. Rost van Tonnin
gen en zijn reisgenooten bereid gevon
den, in een persgesprek hun indruteken
mee te deelen, waarvar. wij de voor
naamste hier in een vraaggesprek laten
volgen.
Naar het doei van. de reis behoefden
wij feitelijk niet te vragen: dat was het
bestudeeren van de mogelijkheden, welke
er zijn voor den Nederlandschen inzet
die thans een aanvang neemt De Neder
landsche Oost-Compagnie zal aan dezen
inzet leiding moeten geven en wil dit
degelijk en met vrucht geschieden, dan
is een zrondige bestudeering ter plaatse
van de omstandigheden, waaronder men-
schen en materiaal ingezet zullen wor
den. noodzakelijk
De Slowaaksche propagandaleider, mi
nister Tido Gaspar, sprak zich eveneens
uit voor het gemeenschapsideaal der
Europeesche jeugd. „De 14e September
1942”. zoo zeide hij, „heeft het vurigste
verlangen van de Europeesche jeugd ver
vuld en haar een historische opdracht
gegeven. De jeugd van Europa zal zich
niet van haar verantwoordelijkheid laten
afbrengen door de praatjes aan het
haardvuur van Roosevelt, die de jeugd
der wereld nog steeds geestdriftig wil
maken voor de frazen van democraten,
plutocraten en bolsjewieken.”
De nieuwe Japansche minister van bui
tenlandsche zaken, Tani, heeft volgens
Domei ter gelegenheid van zijn installatie
per^ radio de volgende verklaring afge-
Getrouw aan den geest der stichting van
het Japanschè rijk en aan den geest van
het keizerlijk decreet over de oorlogsver
klaring wil ik mij beschikbaar stellen voor
den opbouw van Groot-Oost-Azië en bij
dragen tot de vorming van een nieuwe
wereldorde door de samenwerking met de
Asmogendheden nog meer te vèrsterken
en tevens mee te helpen de eerzucht van
Engeland en Amerika te breken en de
door deze beide mogendheden
lagen uit den weg te ruimen.
Japan’s betrekkingen met
de Sovjets
Minister Tani heeft gisteravond in zijn
eerste gesprek met journalisten verklaard,
dezelfde fundamenteele buitenlandsche po
litiek te willen volgen als zijn voorgan
gers ten aanzien van de Sovjet-Unie en
de andere mogendheden. „Er komt geen
wijziging, zoo zeide hij, in de Japansche
politiek van eerbiediging van het neutra-
liteitspact met de Sovjet-Unie. Op dit punt
Wensch ik speciaal den nadruk te leggen.
De banden van vriendschap met de As
mogendheden en met Japan’s bondgenoo-
ten hoop ik verder te verstevigen. Japan
en de andere landen in dit deel der we
reld dienen hand in hand te gaan als een
groot gezin met eerbiediging van elkanders
onafhankelijkheid"
Myron TAYLOR IN VATICAANSTAD
De persoonlijke vertegenwoordiger van
«oosevelt bij het Vaticaan, Myron Taylor.
Is gisteren na een afwezigheid van ge-
ruimen tijd via Lissabon per vliegtuig te
i «ome aangekomen en heeft zich naar
'Vaticaanstad begeven.
Geen Oost-lndische Compagnie
Hoewel de N.O.C. een monopolie-posi-
tie inneemt en dus alle inzet voor het
Oosten haar zal moeten passeeren, moet
dit niet zoo uitgelegd worden, dat zij zelf
handeldrijvende onderneming is. als wij
len haar voorgangster, waaraan haar
naam herinnert, de V O.C Integendeel,
alle particulier initiatief zal te allen tijde
aangemoedigd worden De N O.C is al
leen de sluis, waar de Nederlandsche in
zet naar het Oosten doorheen moet
stroomen en waar zij getest wordt op
betrouwbaarheid en deskundigheid. Wat
hier gebouwd moet worden heeft niet al
leen beteekenis voor de toekomstige
constructie der Oostelijke gebieden, maar
is allereerst van belang voor de toekomst
van Nederland zelf Een wilde, ongecon
troleerde inzet zou slechts desillusies
kunnen wekken en Nederlands naam en
aanzien en daarmee Nederlands toekomst
mogelijkheden. kunnen schaden.
„Is dan," zoo vroegen wij, „vol
gens u het lot van Nederland zóó sterk
aan de ontwikkeling van het Oosten ge
bonden?”
Het antwoord van mr Rost van Ton
ningen luidde volmondig: ,Ja” „En niet
alleen." zoo ging hij voort „met het
oog op de economische mogelijkheden,
maar vóór alles wat betreft den geheelen
status van Nederland in de Europeesche
samenleving
Er wordt veel gepraat over gelijkbe-
rechtfgdheiê voor Nederland in de Ger
maansche levensruimte en de meeste Ne
derlanders zullen gaarne bereid zijn de
voordeelen daarvan te aanvaarden.
Maar al te vaak wordt echter verge
ten dat die gelijkberechtigdheid niet een
gave is, die ons door het zegevierende
Duitschland in den schoot geworpen
wordt, maar dat zij veroverd moet wor
den. veroverd door inzet en prestatie.
Welk recht zou Nederland kunnen doen
gelden op een gelijkberechtigde behande
ling van de zijde van het overwinnende
volk, tenzij dan op grond van de hulp, die
het verleent bij den herbouw van Europa?
Man moet dat zóó zien, dat de Führer
op grond van de gelijkheid van het bloed
het Nederlandsche volk, als een der voor
naamste Germaansche volken van het
Westen, tot deelneming heeft uitgenoo-
digd. Van die uitnoodiging is de N.O.C.
het gevolg geweest wat wij er van
maken zullen, ligt in onze handen.
Waarbij wij wel zullen moeten be
denken, dat wij niet eindeloos kunnen
afwachten. Ook nu zullen wij reeds
met volle kracht moeten werken om
ons recht te veroveren, tegenover den on-
voorwaardelijken inzet en de ontzagwek
kende prestatie van den Duitschen sol
daat. die Europa van het bolsjewistische
gevaar heeft gered.
Vredeswerk verloopt ordelijk
„Wat was daarnaast uw sterkste in
druk?”
„Tweeërlei” luidde het antwoord. „Al
lereerst werden wij sterk getroffen door
de volkomen orde, waarin achter de fron
ten het vredeswerk van den landbouw
I en de volstrekte zekerheid.' die
leerschte ten aanzien van het ver
loop van den strijd aan het front Het
kwam voor, dat de menschen, die wij
spraken, zoozeer in hun opbouwarbeid be-
Organische boereninzet
Ook wat den inzet van personen en
dan met name de boeren betreft, streven
wij er naar, dezen organisch te doen ge
schieden. Dat wil zeggen in groote groe
pen. gemeenschappen, die één geheel vor
men met vrouwen en kinderen zielsver
zorgers en alles wat tot een kleine boe
rengemeenschap behoort. Alleen dan kan
ook van den mensch volledige inzet ver
wacht worden.”
Wij hadden tenslotte nog één wensch.
namelijk te weten hoe het zal gaan met
de zorg voor de via de N.O.C uit te
zenden personen.
„Het spreekt vanzelf zoo zeide ons
mr. Rost van Tonningen dat aan de
sociale, niet minder dan aan de cultu-
reele zorg voor onze Nederlandsche pio
niers. alle aandacht zal worden besteed.
Er wordt in het hoofdkantoor der N O.C.
in den Haag ook aan deze vraagstukken,
die bij den te verwachten inzet eveneens
van ontzaglijken omvang zijn, hard ge
werkt. Zoodra het eerste stadium van
opbouw voorbij is, zullen andere mede-
deelingen daarover volgen.”
Onze klop aan de deur van
Europa
„Wij Nederlanders", zoo besloot mr.
Rost van Tonningen zijn uiteenzettingen,
.kloppen thans aan de deur van Europa,
om een gelijkberechtigde plaats te vra
gen Wij hebben dit ook vroeger en
niet te vergeefs gedaan. In den tijd
van den Oostlandtrek hebben wij ons
aandeel geleverdniet minder in de tij
den van de Hanze, wier macht van Dor-
pat en Smolensk tot Londen en Bergen
reikte en die. vooral in de latere jaren,
voor een niet gering deel mede een Ne
derlandsche schepping was. Nieuwe kan
sen staan thans voor ons open, die. in
dien wij ons slechts te goeder trouw cn
met geheel ons hart inzetten, even groot
zijn als die van welk volk ook. het Duit
sche niet uitgezonderd
„Voor mij” zoo zeide gouwleider
Koch ons „zijn Duitschers en Ne
derlanders één, bij gelijke prestaties.
Want zij zijn bovendien van gelijken
bloede. Maar zoo voegde hij hieraan
toe noblesse oblige, ter wille van onze
Nederlandsche toekomst eischt deze tijd
onze volle activiteit en arbeidzaamheid.”
„Het is in dezen zin zoo voegde de
heer Gips, die het onderhoud bijwoon
de hieraan toe dat de passiviteit van
groote kringen vqn ons volk op dit oogen-
blik inderdaad verraad aan eigen volk
genoemd kan worden. Want zij laten de
beste oogenblikken. die beslissend zullen
blijken te zijn voor de komende geslach
ten, ongebruikt voorbijgaan.”
