i
Ff
3
1943.
Maandag 18 Januari.
P4o. 1- 8388,
Sterke aanvallen der Sovjets afgeslagen
Duitsche aanval op
Londen
tws
1
KUNST EN LETTEREN
Luchtaanvallen op Berlijn
VAN OVERAL
F
Britsche bommenwerpers opnieuw
boven Berlijn
Wees zuinig met gas en electriciteit:
uw spijzen in een hooikist dus bereid
Zware afwee^gevechten in
Noord-Afrika
B 4
VERDUISTEREN
van 5.aar nam. tot 8.41 aar voorm.
„MEVROUW CAPET
Irak in oorlog met de Asmogendheden
w
w
Mededeeling
Voornamelijk woonwijken getroffen
x
Openbare bekendmaking
Wederopbouw van het ambacht in de
bezette Oostelijke gebieden
Aanval op de haven van Algiers
-
Succes van speciaal Itatiaamch wapen
t ken, nj. ^Jga’op het repertoire geno-
men,'’
COURANT
HAAGSCHE
20 TOESTELLEN NEERGESCHOTEN
en
l
beter
dan
de
voor
1
•At/
het
in
algemeen
industrie.
ten
gezellen
dezen
IN
is
be-
i
ver-
Dinkel
m.M. x
0.51 p. m.M. Bewijsn. 5 ot., fr. p. p.
Dienstaanb. ƒ0.38 Per», gevr. ƒ0.48. Adv. „Br. bnr. v. d. bl.
eerste instantie ae eigen bedrijfstak ten
goede komt. Het ambacht staat er in het
groot- J
ou^trie. f
Voor die ambachtslieden, die werken t
willen, die de mogelijkheden in het Oos- 4
f,‘,\ ton rwi— .'Ir, .„1 1 f I i i 1/ l/linnc over- J
4
f
blijken het J
*v* ii7pn J
het die plaats te geven in de Europee-
iw—L2ji- nlnaifi 4
Amerikaansche doorbraak op
Nieuw-Guinea
Het communiqué van generaal Mac-
Arthur’s hoofdkwartier meldde Zaterdag
morgen een doorbraak van de Japansche
stellingen bij Sananda, het laatste Japan
sche steunpunt in het gebied van Papoea
op Nieuw-Guinea, aldus S.P.T.
Binnenland
In het damesmodemagazijn Braekd
in de Rechtesn-aat te Eindhoven zijn inbre
kers door de étalage het magazijn bin
nengedrongen en hebben hieruit vijf bont
mantels met een gezamenlijke waarde van
ruim 4000 gulden gestolen.
Door tot nog toe onopgehelderde oor
zaak is de spoorwegarbeider A. van ’t
Hof, uit Mijdrecht, tijdens zijn dienst
even buiten het station Uithoorn door een
personentrein gegrepen en gedood.
Te Losser wordt de 80-jarige B.
mist. Vermoedelijk is hij in de
verdronken.
Naar het D.N.B. verneemt, hebben gis
teravond laat sterke formaties Duitsche
gevechtsvliegtuigen brisant- en brandbom
men laten vallen op het stadsgebied van
Londen. Bij goed zicht drongen dé zware
gevechtsvliegtuigen tot boven de City door.
Volgens de mededeelingen van verkenners
braken er aanzienlijke branden uit
Tezelfdertijd opereerden andere afdee-
lingen Duitsche gevechtsvliegtuigen tegen
een haven aan de Engelsche Zuidkust en
doelen aan de Oostkust. Vele tonnen bri
sant- en brandbommen richtten bij deze
aanvallen groote verwoestingen aan.
S.P.T. voegt hier nog aan toe, dat gister
avond omstreeks 10 uur in de Britsche
hoofdstad het signaal „alles veilig” klonk.
Hedenmorgen vroeg is opnieuw luchtalarm
gemaakt. Wederom trad het afweerge
schut in werking.
Het. 6e abonnementsconcert
in deeSerie A van t)e Residentie Orkest op
Zaterdag a.s., zal geleid worden door den
ook hier bekender) gastdirigent Hans Wei»,
bach. Het programma luidt: 1. C. M. w,
Weber, Ouverture „Oberon”. 2. C. Ph. E.
Bach, Celloconcert, 3. J. Brahms Eerste
Symphonic. Solist is Carel van Leeuwen
Boomkamp, cello.
Het Duitsche Theater in Ne-
derland brengt a.s. Donderdag in den
Stadsschouwburg de eerste opvoering van
„Marguerite 3”, blijspel in 3 bedrijven
van Fritz Schwiefert. Op Zaterdagavond
23 dezer gaat de première van „Madame
Butterfly”, In voorbereiding zijn opvoe
ringen van de opera’s: ,,Sly”, van Wolf-
Ferrari, „Der Troubadour” van Verdi en
van het muzikale spel: „Meine Sekwester
und Ich” van Ralph Benatzky.
tnarsch der W.A. gehóuden. De commandant der W.A. nar. Zondervan, inspec-
teert de terngkomende manschappen. fVJi.P^de Haan)
Maan 18 Jan, ander 6.05 v.m. op 2.53 n.m.
19 Jan. onder 6.54 v.m., op 3.37 n.m.
21 Jan. V.M.
Nachtdienst Dokters: Tusschen 10 u.
en 7 u. v.m. No. 113058.
Ziekenfondsleden de Volharding no. 1163S4J
zg. Stadspatiënten no. 49.
Ziekenvervoer (Ziekendienst Den Haag)
No. 115995.
PRIJS DEZER COUR A NTs Voor^’s^Gravenhage bij yooruitbet. per 3 mnd
ƒ3.15, Fr. p p.'met Modebl. ƒ5.20, x. Modebl. ƒ3.95. Buiten), ƒ9.55
Bij postkant tegen de geld, góedgek abonn.pr. Afz. nr. 5 c., fr. p p. 10 c
Een groote, imposante vertooning is het
die de tooneelgroep van Cor van der
LugtcMelsert uit Amsterdam gistermiddag
voor, een zeer goed bezette zaal in het Ge-
bouw voor K. en W. heeft opgevoerd. Een
werk, .dat juist in dezen tijd, nu men ge
neigd is over andere veelbewogen tijden
na .tedenken, dubbel boeit, en belangrijke
momenten bezit.
Het gezelschap van den Amsterdamschen
Stadsschouwburg heeft van dit veel-
eischende stuk in tien tafereelen een op
voering gegeven, die er zijn mag. In het
eerste bedrijf ontbrak wellicht even de
Oostenrijksche sfeer; Marie Antoinette
sprak den naam van haar broer niet op z’n
Fransch uit en deze laatste noemde héér
Tony, en niet Antoine, maar ondanks het
aanvankelijk wat koude en teveel op rou
tine drijvende bedrijf, werd het publiek
weldra meer en meer gepakt, Jan van Ees
was Joseph, Keizer van Oostenrijk, Louis
de Bree een voortreffelijke Graaf de Mer
cy, Caroline van Dommelen had als de
modiste Rose Bentin een spontaan en wel
verdiend applaus in ontvangst te nemen.
In het derde tafereel boeide vooral de dia
loog tusschen Marie Antoinette en Axel de
Fersen, die door Johan Schmitt op eminen
te wijze werd vertolkt, zonder pathos, zon
der demonstratie van „makkelijke” rou
tine en vooral zonder hinderlijke tooneel-
toontjes, die, omdat ze er naast zijn, een
creatie ongeloofwaardig maken; alleraar
digst was de kapper-scène, met Frits van
Dijk als een zwierige Figaro du Court,
den kapper Leonard, een knap geschreven
en zwierig gespeelde dialoog. Het hoogte
punt voor de pauze komt echter in den
dialoog tusschen de koningin en de on
stuimige Mirabeau, waarin twee werelden
elkaar ontmoeten en tot een verzoening
trachten te komen, tragisch- is beider eer
lijk pogen. John Gobeau was bewonde-
renswaardi'g; deze prachtig geschreven, be
langrijke dialoog vond in de vertolking
vdn Gobeau en de eenzame tragische ho
ning een ideale weergave.
Het stuk wordt, zooals men begrijpen
zal, door de figuur van de koningin, Ma
ri Antoinette, beheerscht. Deze groote rol,
centraal punt in de heele opvoering, werd
door mevrouw Annie van der Lugt Mel-
sert-van Ees op aangrijpende wijze ge
speeld. Eerst speelsch, met een tikje Ween-
sche dartelheid, coquetterie en lichtzinnig
heid, werd zij weldra ernstiger en einde
lijk vond de vertolkster accenten van een
voorname, tragische eenzaamheid, die in
de, m.i. overigens lang niet mooiste scène
van de wreede ontvoering van den dau
phin, het publiek merkbaar schokte. Er
werd druk met zakdoeken gewerkt. Prach
tig was m.i. vooral het negende tafereel,
het proces, met Ludzer Eringa als een
dreigende voorzitter, Henri Eerens als een
felle, politiek fanatieke, redelooze aankla
ger en Guus Hermus als een machtelooze
pleiter-voor-den-vorm, alleen geduld omdat
men de facade van het fatsoen wenschte
te handhaven, zónder het huis dat er ach
ter hoorde. Het willekeurige van derge-
lijke „rechts”vertooningen drong wel
schril tot de volle zaal door en de juweel
van een vertolking die Cor Hermus gaf
van den graaf de La Tour du Pin (wiens
geestelijke minachting door den auteur in
woorden van den felsten hoon en verachting
werd neer geschreven) vond bij het pu
bliek merkbaar weerklank.
De enthousiaste toeschouwers brachten
den spelers een welverdiende ovatie. De
cors waren van Karei Brückman, Cor van
der Lugt Melsert had de regie van deze
formidabele vertooning. B. van Eyssel-
steijn.
Telefoon 116300 (zeven lijnen) BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37 Giro No. 12590
Bijkant. Schev. Kelzerstr. 319, Tel. 550310; Fll.s Rljsw., Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjel 3, Tel 1195611
Voorb.. Boekh. H. E. G. Ruys, Heerenstr. 124, Tel. 773039; N.V. Kantoorb. Th. J. de Konlng, Gou'dsbloeml 3 Tel
330263; Boekh. J. B. v. Seters |r.Thereslastr. 109a, Tel. 772444; Boekh. F. O. Couvée, v- Hoytemaatr. 66 Tel.721187
Radio-Londen meldtHet Iraaksche
gezantschap te Londen heeft medege
deeld. dat de Iraaksche regeering zich in
staat van oorlog met Duitschland, Italië
en Japan beschouwt.
•v 58**:
De Berlijnsche pers wijst er op, dat de
Berlijnsche bevolking tijdens den lucht
aanval de grootste discipline getoond en
de grootste kalmte bewaard heeft. Over
al in de getroffen wijken kwam de eigen
luchtbescherming der bevolking onmid
dellijk in actie, terwijl weermacht,’ politie
en andere staatsorganen onverwijld hulp
maatregelen namen. Daardoor kon de
aangerichte schade beperkt worden.
Overigens constateert de Duitsche pers,
dat ook ditmaal Churchill’s hoop door
een nieuwen terreuraanval het weer
standsvermogen van het- Duitsche volk
en vooral van dat van Berlijn te kunnen
verlammen, ijdel is gebleken. Ook deze
aanval op de hoofdstad beeft, zoo schrijft
„Der Montag”, .veeleer bijgedragen tot
versterking van den weerstandswil der
bevolking. De „Völkischer Beobachter”
schrijft„In het Westen en aan de kust,
in Berlijn of in andere gouwen, welke
de luchtterreur van Churchill geldt,
overal is de hardheid van dezen oorlog
een aansporing om het uiterste te geven.
Het thuisfront draagt dezen last als een
even natuurlijke zaak als het strijdende
front zijn onvergelijkelijk veel zwaarde-
ren plicht vervult.
Gisteren in den laten avond zijn Brit
sche bommenwerpers het gebied van de
Westelijke Oostzee binnengevlogen. Een
gering aantal vliegtuigen drong door tot
het gebied van Groot-Berlijn, waar de
toestellen echter op het dichte gordijn
van het afweervuur stieten. Door het
lukraak laten vallen van bommen ont
stond vooral in woonwijken schade.
Tengevolge van den krachtigen Duit-
sc>en afweer door luchtdoelgeschut
nachtjagers verloor de vijand bij deze
operaties 20 vliegtuigen.
Het SS-Ersatzkommando
verplaatst
Met ingang van 15 Januari is het
S.S.-Ersatzkommando van de Stad-
houderslaan 132 naar den Korte Vij
verberg 5 verplaatst. Belangheb
benden wordt verzocht hiervan
goede nota te nemen.
Wederom zijn Zaterdagmiddag uit den Dierentuin in Den Haag een 450-tal Vrij
willigers vertrokken om dienst te nemen bij de Waffen-SS. en het Vrijwilli
gerslegioen. Voor hun vertrek werden de manschappen door Mussert geïnstal
leerd; geheel links: S.S.-Gruppenführer und Generalleutnant der Polieei Rauter;
rechts: Luitenant-generaal Seyffardt. (Stapf-Borrius)
«p-
Een Duitsche parachutist op wacht
(P.K.. Freyer-We.-Po.)
„DE KAMPIOEN-LEUGENAAR”
SCALA: „De Kampioen-Leugenaar”
een klucht, gebouwd, volgens het
proefde recept; zij biedt als zoodanig wei
nig origineels, doch het is de wijze, waar
op „De Kluchtspelers” het zotte geval in
Scala op de planken brengen, welke het
talrijke publiek Zaterdag bij de eerste
opvoering heeft doen schateren van onbe
daarlijke pret. Piet Kohier als de jam-
fabrikant, die zichzelf via een serie leu
gens promoveert tot bokskampioen om
avondjes onder den pantoffel uit te zijn,
is de aanvoerder van het vroolijkheid
brengend troepje en hij speelt zijn rol
niet halfslachtig. Zijn scène in boksoos-
tuum b.v. moge dan al niet fijn zijn, ze
is ongetwijfeld onweerstaanbaar grappig
en daar is het bij dit stuk om begonnen.
Zijn partner en gelijkwaardige evenknie
in het dwaze is Cor Smit en ook haar
kwam een niet gering aandeel toe van
het langdurige en herhaalde applaus. Kal
man Knaack en de overige bezetting volg
den den pas, aangegeven door Kohier,
uitstekend en dompelden zich met ken
nelijk genoegen onder in de vermakelijke
complicaties, waaraan „De Kampioen-
Leugenaar” zoo rijk is. Een opvoering al
dus om eens vrijuit te lachen.
P. van Zwanenburg.
Voor de Duitsche tanks „uitloopen”.
Wat de „zwarte huzaren” zooal mede-
nemen, de „torpedo’s” van het tankwa
pen wprden „aan boord” genomen.
F .«P.K, Jagcr-O,-H^
Buitenland
Volgens den Britschen berichten
dienst heeft de Britsche admiraliteit mede
gedeeld, dat de trawlers ,,Horatio" en
„Dura” verloren zijn gegaan.
De Japansche militaire autoriteiten
te Sjonan, het vroegere Singapore hebben
met ingang van 1 Juli a.s. het postver
keer tusschen particulieren in de EngeL
sché taal verboden. Slechts brieven en
briefkaarten in het Maleisch, Chineesch,
Thailandsch, Japansch of Indisch zijn toe
gelaten, zoo meldt de Deutsche Allgem.
Ztg.
Enkele dagen na de bekendmaking
van het besluit van den Führer, volgens
hetwelk Fransche krijgsgevangenen uit
Noord-Afrika wordén vrijgelaten en gere
patrieerd, wordt de aankomst van een
eerste contingent in Frankrijk gemeld. Te
Chalon-sur-Saone zijn 9 officieren en 114
onderofficieren en manschappen van het
front in Tunis aangekomen.
In 1942 zijn in Spanje 29.353 strafge-
vangenen op vrije voeten gesteld. Het
aantal politieke gevangenen, dat zich nog
in de Spaansche gevangenissen bevindt,
bedraagt 250.000.
De criminaliteit in Noorwegen is in
1942 tegenover 1941 aanzienlijk gestegen.
In 1941 zijn 1249 personen wegens roof,
inbraak of andere belangrijke vergrijpen
gearresteerd; in 1942 bedraagt dit aantal
1427.
In den strijd tegen de illegale
actie zijn te Lyon 133 personen gearres
teerd. Groote hoeveelheden wapens, mu
nitie en andere ontplofbare stoffen, die
per vliegtuig waren aangevoerd, zijn in
beslag genomen.
Alle speelhuizen te Nizza en Cannes
zijn door de politie gesloten. Alleen het
casino te Monte Carlo is nog geopend.
DUITSCH WEERMACHTBERICHT
UIT HET HOOFDKW ARTIER VAN
DEN FÜHRER, 17 Januari. Het Opper
bevel van de Weermacht maakt bekend;
In het Zuiden van het Oostelijke tront
hebben de Duitsche troepen ook gisteren
sterke aanvallen van den vijand, ten deeie
in bewegelijk gevöerden atweer, afgesla.
gen en aen vijand in de felle, bij strenge
vorst uitgevoerde gevechten, zware ver
liezen toegebracht. Op 15 en 16 Januari
werden 60 SovjeLpantserwagens kapot ge
schoten. Sterke formaties van de lucht
macht schermden de verdedigingsfronten
af en ondersteunden eigen tegenaanvallen
in het gebied van Stalingrad bleven onze
troepen in zwaren afweerstrijd staan te
gen hernieuwde massale aanvallen van
den vijand, die wederom mislukten, dank
zij den vastberaden geest van verzet der
dappere verdedigers.
In den Centralen frontsector succesvolle
bedrijvigheid van verkenners en stoot
troepen. De bezetting van de citadel van
Welikije Loeki heeft zich volgens bevel
al vechtende een weg gebaand naar de
voor het ontzet aanvallende gevechts
groep. In felle gevechten verloor de
vijand bij tegenaanvallen 47 pantserwa.
gena. Gevechtsvliegers bombardeerden
overdag en des nachts tuschen de boven-
Wolga en de Lowat het aanvoerverkeer
van de Sovjets. Jachtvliegers, luchtdoel-
artillerie van de luchtmacht en van het
leger schoten 41 vijandelijke vliegtuigen
omlaag.
Nu en dan ondernomen aanvallen ten
Zuidoosten van het Ilmenmeer werden
afgeslagen. Bij de herhaling zijner aan
vallen ten Zuiden van het Ladogameer
leed de vijand hooge bloedige verliezen;
26 pantserwagens werden vernietigd.
De zware afweergevechten van
Duitsch-Italiaansche pantserleger
Noord-Afrika duurden ook gisteren voort
De vijand, die over een breed front met
sterke strijdkrachten, pantserwagens en
infanterie aanstormde, werd onder zeer
zware bloedige verliezen afgeslagen.
Duitsche duikbommenwerpers en slag,
vliegtuigen grepen in de gevechten in,
vernietigden o.a. 10 pantserwagens en
beschadigden een nog grooter aantal an
dere pantserwagens.
De luchtaanvallen op de haven van
Bone werden voortgezet. Hier werden
zware verwoestingen teweeggebracht. In
luchtgevechten werden in het gebied van
de Middellandsche Zee 3 Britsche vlieg
tuigen neergeschoten.
Britsche bommenwerpers vlogen in de
avonduren het gebied van het Duitsche
Rijk binnen. Behalve lukrake storings-
aanvallen op eenige plaatsen liet de vijand
ook brisant, en brandbommen vallen op
het gebied van Groot-Berlijn. De bevol
king leed verliezen in woonwijken en
openbare gebouwen, waaronder zieken,
huizen, leden overwegend brandschade.
Twee vliegtuigen werden neergeschoten.
Bij de gevechten tusschen Kaukasus en
Don heeft de 16e divisie gemotoriseerde
Infanterie zich bijzonder onderscheiden.
Italiaansch brigade-generaal gesneuveld
Aan het Oostelijke fronit is de Italiaan-
eche brigade-generaal Paolo Tarnassi ge
sneuveld.
PRIJS DER ADVERT.» 1-11 m.M. (5 reg.) ƒ1.05, elke m.M. m. tot 22
reg ƒ0.19. Elke m.M. m. 21 et. Halve oplaag, halve prijs. Reel.
ü.M. Bewijsn. 5 ct., fr. p. p. 10 ct. KI. Adv (in halve opl.) 0.57,
I. Adv. „Br bur. v. d. bl.” 10 c meer
ten ten minste gedeeltelijk kunnen over-
zien en dat zijn er vele ligt het
werk klaar. Met inspanning van alle
krachten zal het mogelijk 1
ambacht in het Oosten te doen herrijzen
i 1——. v
sche huishouding, die belangrijke plaate.
®weÖBe bet toekotnL
DANS- EN PIANO-AVOND GRETEL
VAN BRUGGEN EN KAREL ZWANE-
VELD: Zaterdagavond zijn twee veelbelo
vende jonge kunstenaars t.w. de danseres
Gretel van Bruggen en de pianist Karei
Zwaneveld in Diligentia opgetreden. Gre
tel van .Bruggen heeft daarmede een
uiterst dóórwerkte en subtiele kunst, wel
ke door een voorbeeldig technisch kunnen
een opmerkelijke gratie en bevalligheid
bezat, ten tooneele gebracht. Weliswaar
waren Gretel van Bruggen’s uitbeeldingen
van werken van P. J. en J. S. Bach niet
bijzonder overtuigend, waarbij de groote
passen bovendien niet zeer stijlvol aan
deden, terwijl de dansen op muziek van
Chopin nog aan expressiviteit en inhoud
zouden kunnen winnen, doch fantasie en
geest zijn de kunstenares zeer zeker eigen.
Vooral in het luchtige genre heeft Gretel
van Bruggen deze gaven op. bewortderens-
waardige wijze naar voren gebracht. Haar
Mazurka, Boerendansen en Ninerias heb
ben dan ook niet tot het diepst van het
hart gesproken, doch zijn in de fraaie cos-
tumeering van een dergelijke aantrekke
lijkheid geweest, dat zij naar een weder-
optreden deden verlangen.
Karei Zwaneveld begeleidde op eminen
te wijze; hij bleek echter in zijn soli en
in het bijzonder in Schumann’s Carnaval
nog in zijn „Sturm und Drangperiode” te
leven. Het spel gaf wel blijk van een zeer
ontwikkelde techniek, doch Karei Zwane
veld zal zijn liefde voor de virtuositeit
moeten leeren temperen om in te zien,
dat de schittering van een vertolking zelfs
grooter en meer van binnenuit kan zijn
bij geringer uiterlijk vertoon. Karei van
Zwaneveld is echter ongetwijfeld een op
merkelijk talent. K. Brinkmann.
HET STRIJKKWARTET 1942 VAN
ALEXANDER VOORMOLEN: Ter ge
legenheid van het 10-jarig bestaan van
het Zepparoni-kwartet heeft Alexander
Voormolen in opdracht van de Nederland-
sche Kultuurkamer een Strijkkwartet ge
componeerd en aan het ensemble opge
dragen. Dit strijkkwartet is 4-deelig Het
le deel is in den hoofdvorm geschreven;
het 2e deel is een Scherzo dat geheel Piz
zicato gespeeld Wordt, het 3e deel is in
den toon van een volkslied geschreven en
heeft een typisch Nederlandsch karakter.
Een kernachtige finale besluit het werk,
dat thans zijn eerste uitvoering in Neder
land gaat beleven, nadat het kort geleden
door het Zepparoni-kwartet in een tiental
Duitsche steden ten doop werd gehouden.
Het succes bij publiek en pers was daar
zeer groot, zoodat in Berlijn zelfs op ve
ler verzoek een herhaling moest plaats
vinden.
Zooals in het Duitsche Weermachtbe-
i icht is gemeld, hebben Britsche vliegers,
na geruimen tijd Zaterdagavond weer
een danval gedaan op de Duitsche hoofd
stad. Brand- en brisantbommen vielen
overwegend in dicht bezette woonwijken.
Ook een ziekenhuis werd getroffen. Ver
scheidene brandbommen kwamen terecht
op de Deutschlandhalle, waardoor het
dak in brand geraakte en de koepel in
stortte. De bezoekers van de juist plaats
vindende voorstelling waren tijdig jiit
het gebouw verwijderd, zoodat niemand
werd gedeerd. Door den vijandelijken
luchtaanval werden 31 menschen gedood
en 150 gewond. Evenwel moet er op ge
rekend worden, dat het aantal dooden
nog zal stijgen, daar het reddingswerk
nog niet overal voltooid is.
Duitsche persstemmen
Kerstmarsch <ter W.A. Zondag 17 Janüari werd te Utrecht de 20 k.m. Kerta-
De burgemeester, plaataeilijk luctitbe-
echermingsleider te 's-Gravenhage:
Gelet op de circulaire van den hooMto-
speeteur voor de bescherming van de be
volking tegen luchtaanvallen d.d. 22 De
cember 1942 no. 19.1057.56 betreffende
scherpschietoefeningen op vliegtuigen:
Overwegende, dat de Duitsche Weer
macht heeft bericht, dat zij in het tijdvak,
van 18 Januari tot 23 Januari as. gedu
rende den dag deze schietoefeningen zal
houden in de omgeving van Rotterdam,
waardoor een gebied met een straal van
25 km om Rotterdam als gevaarlijk moet
worden beschouwd, stelt deze gemeente
de volgende voorschriften vast:
Artikel 1. Tijdens deze schietoefeningen
moet door het publiek de straat worden
ontruimd en dekking worden gezocht in
een opsnibaren schuilkelder, in portieken
ejd.
Artikel 2. Personen, die in buds zijn,
moeten daarin tijdens de schietoefeningen
blijven
Artikel 3. Het is gevaarlijk en daarom
verboden op de daken of voor de ramen
der huizen te gaan staan.
Artikel 4. Alle door of vanwege den
plaatselijken hichtbeschermingsleider te
geven aanwijzingen en bevelen moeten
onverwijld stipt worden opgevolgd.
De burgemeester voornoemd,
WESTRA.
VGravenhage, 16 Januari 1943.
In Maart, zal de afdeeling
„Hulpwerk Beeldende Kunst” van den
Ned Volksdienst in samenwerking met
de fïed. Kultuurkamer een geheel nieuwe
tentoonstelling inrichien van schilderijen,
grafische kunst en beeldhouwwerken.
Beeldende kunstenaars, die hieraan wen.
schen deel te nemen, kunnen zich tot
uiterlijk 21 dezer richten tot de groep
Beeldende Kunsten van het Gilde voor
B.B.K.K. der Nederlandsche Kultuurka
mer, 2e v. d. Boschstraat 44.
In Noordwijkerhout, waar
hij verpleegd werd, is, 69 jaar oud, over
leden, Frans Andreoli. die vroeger een
bekend zang-paedagoog was en die ook
jarenlang in het Haagsche muzikale leven
een opvallende plaats innam. De begrafe
nis heeft heden op het R.K. kerkhof aan
de Binckhorstlaan pj^ats gehad.
Ook het Centraal Tooneel in
Amsterdam heeft zijn deel tot de Haup<t-'
mann-hulde willen bijdragen en ter eere
Aan een artikel in „De Waag” ontlee-
nen wij het volgende
De economische politiek der Bolsje
wisten heeft vrijwel den volstrekten on
dergang van de huisvlijt en het ambacht
tengevolge gehaddit valt maar al te
zeer op te merken in die gebieden, welke
thans onder Duitsch burgerlijk bestuur
staan en waar dé overheid zich voor de
■taak gesteld ziet, het handwerk de hem
toekomende plaats in de economische huis
houding te hergeven. Daarvoor kon wor
den teruggegrepen op het ambachtsleven,
zooals dat uit de middeleeuwsche toe
standen was gegroeid. Daartoe behoort
het „kustarbedrijf”, dat het kortst en wel
licht het duidelijkst is te definieeren als
een meester-bedrijf op breeder basis.
Door het opnemen van leerlingen en ge
itellen, die in den huiselijken kring ver
keerden, groeide de familiewerkplaats uit
tot er van één handwerker met
hoogste enkele leerlingen en
geen sprake meer kon zijn. Uit
productievorm nu is het artelwezen
(waarop de Duitsche overheid momenteel
weer teruggrijpt) gegroeid. Waren de
„kustarbedrijven” familie-ondernemingen,
in het artel is hiermede gebroken, maar
alle leden onderwerpen zich vrijwillig
aan een uit hun midden gekomen leider.
Deze artellen namen in Rusland dezelfde
plaats in, zij het op meer tijdelijken
grondslag, als de gilden in West-Europa.
De grondslagen, door het Duitsche bur
gerlijk bestuur in de bezette Oostelijke
gebieden tot dusver gelegd, bewijzen,
dat de geleide economie in nationaal-
socialistischen zin geheel iets anders is
dan het bolsjewistische collectivisme. In
principe werd besloten tot het aantrek
ken van ambachtslieden uit het Duitsche
Rijk en uit de bezette gebieden. Hier
mede is een begin gemaakt.
Hoewel door de omstandigheden op
het oogenblik de ontwikkeling nog wordt
geremd, zijn er in de bezette gebieden
toch reeds handwerkers, wien inheem-
sche ambachtslieden ondergeschikt zijn
en bij wie de inheemsebe handwerkers
vakkennis kunnen opdoen. Ook uit Ne
derland bevinden zich vaklieden, uiter-
faard op het oogenblik voornamelijk uit
;de bouwbedrijven, in Jiet Oosten.
l Vervolgens werd het ambacht in de
Rijkscommissariaten Oostland en Oekrai-
s in* een wettelijken grondslag gegeven. In
Oostland geschiedde dit op 17 October
1941 door een beschikking van den Rijks-
commissaris voor het Oostland, Gauleiter
H. Lohse, in de Oekraine op 7 Maart
1942 door een drietal verorden togen van
'den Rijkscommissaris voor de Oekraine,
Gauleiter E. Koch.
Dat er groote moeilijkheden zijn bij
den wederopbouw van het ambacht in de
bezette Oostelijke gebieden, spreekt nu
wel vanzelf. Bijna alle bedrijven hebben
jgroote schade geleden, energiebronnen
zijn vernield, transportmiddelen zijn be
schadigd of meegesleept door de bolsje-
twisten, de wegen zijn slecht. Maar juist
ook op die gebieden heeft het ambacht
een groote taak te vervullen, zoodat een
'algeheele inzet op die gebieden ook in
eerste instantie de eigen bedrijfstak ten
i
Itallaansche prajectiel-vaartuigen heb
ben in dan nacht van 11 ep 12 dezer
succesvolle aanvallen gedaan op ge
allieerde schepen in de haven van Al
giers, waarbij aen kruiser werd getorpe
deerd, 2 groote koopvaardijschepen tot
zinken werden gebracht en een derde
zwaar beschadigd werd.
Het D.N.B. meldt omtrent de aanvallen
de volgende bijzonderheden De speciale
strijdmiddelen worden door duikbooten,
die speciaal voor dit doel zijn gecon
strueerd, naar het tooneel van den strijd tzellen, die
gebracht. ZÜ gelijken op een groote tor- r‘
pedo en worden bestuurd door 2 man,
die nog net plaats kunnen vinden aan
het achtereind van het projectiel-vaar-
tuig, dat met regelbare snelheid kan
varen, kan stoppen en zelfs duiken. De
duikboot-moederschepen lagen geruimen
tijd op den uitkijk voor de haven van
Algiers om te wachten, tot een convooi
van eenigen omvang had geankerd,
’s Nachts vielen de prop®ctiel-vaartuigen
aan Ondanks de grootste waakzaamheid
van den vijand zagen zij kans de haven
binnen te dringen en de uitgekozen sche
pen te naderen. Tot langszij der vijan
delijke schepen stuurde de bemanning
haar vernietigend wapen. Hef moeilijkste
was toen volbracht. In de voorste helft
van het projectiel-vaartuig werd een uur
werk in beweging gebracht, het achter
stuk losgemaaktvan den voorsteven en
de terugreis aanvaard.
Nauwelijks hadden de vermetele aan
vallers zich enkele honderden meters
verwijderd, of geweldige ontploffingen
begonnen los te barsten en enkele oogen-
blikken later begon de vijand naar de
aanvallers te zoeken, maar te laat, want
alle bemanningen konden nog bijtijds en
ongedeerd hun duikboot bereiken, na den
vijand een slag te hebben toegebracht,
die een verloren zeegevecht evenaart.
HOLLANDSCH TRIO: In Diligentia speel
den Zondagmiddag Jan Hoog, piano, Wil
lem Brederodè, viool en Edvard Röntgen,
cel voor de Kamermuziekvereeniging trio’s
van Julius Röntgen (E-moll), Smetana
(G-moll) en Brahms (C-dur). Het eerste
is een beknopt, fijn-muzikaal werk, dat
met smaak, poëzie en innerlijke bewogen
heid werd voorgedragen. Voorname inge
togenheid viel bij den pianist op, zange-
gerige. Innige toon bij den violist, ter
wijl de cellist minder aan zijn instrument
laat denken dan wel (onmiddellijker) aan
het karakter der compositie. Het is alles
echter een kwestie van nuance, want de
persoonlijke hoedanigheden vervloeien
zeer harmonisch in een samenspel, dat
door éénheid zich kenmerkt. Zoo ook in
Smetana, waarvan wij ben fantasievolle
en warm-bewogene vertolking te hooren
kregen. In uiterlijkheden wordt het niet
gezocht. Tot slot Brahms’ heerlijke opus
87, waarin de strijkers het melodische ele
ment met mildheid tot zijn recht brach
ten. Ook de lichtheid van het Scherzo was
uitnemend. Het geheel een gevoelige èn
levendige weergave, die veel succes had.
J. C. Manifarges.
CONCERT HUGO VAN DALEN: In den
Haagschen Kunstkring gaf Zaterdagmid
dag bovengenoemde pianist voor een tal
rijk publiek een Liszt-matinee. Het pro
gramma was van dien aard, dat het de
hooge gezindheid (die zoo dikwijls in twij
fel wordt getrokken) van den toondichter
duidelijk liet uitkomen. Wat als uiterlijK-
heid bij deze kunst mocht worden aange
voeld, ligt in de houding die de propa
gandist, de strijder en fakkeldrager vodr
een nieuwe idee onwillekeurig aanneemt
Noblesse en idealisme zijn echter onmis
kenbaar evenals de zeer nadrukkelijke be
doeling om met alle tot sleur geworden
conventie te breken. Bach-variaties, Fan
tasia, Funérailles, Bénediction,de Dieu
dans la Solitude en Vallée d’ Obermann
waren de uitingen van een dichterlijke
natuur, van een hartstochtelijk naar zelf
standigheid strevende persoonlijkheid.
Hugo van Dalen heeft de stukken overtui
gend gespeeld. De voordrachten hadden
karakter, waren sterk beeldend en zeer
juist werd op den ernst dezer kunst de
nadruk gelegd. Van klaterend virtuozen
dom was geen sprake. Van de romantiek,
zonder welke de muziek ondenkbaar is,
is de bekoring innig ondergaan.
Met hartelijk applaus en een lauwer
krans is waardeering betoond aan van
Dalen, die bij deze gelegenheid nog twee
zilveren jubilea vierde, n.m.l. als leeraar
aan het Rijksconservatorium en als lid
van den Kunstkring van welker muzikale
afdeeling hij voorzitter is. J. C. Mani
farges.
De Weensche Kammertanz.
gruppe van de Staatsopera te Weenen,
bestaande uit 10 solodansers en -danse
ressen zal binnenkort naar Nederland ko--
men en in Februari in verschillende plaat-/
sen gastvoorstellingen geven.
De kunstschilder H. E. Knaa-
ke, te Zelhem, zal 2 Februari 80 jaar wor
den.
.WWW/
4
4
4
4
4
4
4
4
4
J -**t**VHS WAV.
J van den tachtigjarige een van diens stuk-
