ftó*
1
i
KCHILDERU-RESTAURATEUR
BOTS’handelsonderheming
15
GOUDEN EN ZILVk'REN
KLOKKEN EN HORLOG.ES
STADSNIEUWS
BINNENLAND
I
BUITENLAND
Manfred en Manuela
DE OORLOG EN DE JODEN
VAN OVERAL^
Göbbels over:
Dr.
KUNST EN LETTEREN
HET DU1TSCHE THEATER
FEUILLETON
n.v.
H,ET LOT VAN DE POLEN IN
DE SOVJET-UNIE
GE'.EF M'J
MAAtf „HOOR
«ÉT KOFFIESS.RMMT
MET ECHTE KOFFIE
CORRELIS HAD I GLAS GEBROKEN
maar hU heet! de «tukken reratokenl
(üoet u dat óók. als u glas op straat a'et
liggen: schopt de scherven even weg, voor
«e een fietsband rulneeren).
DE NEDERLANDSCHE BOEREN
IN HET OOSTEN
REDE .VAN FRANCO
DE KWESTIE VAN EEN
TWEEDE FRONT
MASSA-ARRESTATLES TE SOFIA
HAAGSCHE COURANT Zaferdag 8 Mei 1943 le bl.
kan niet geïmproviseerd worden en kan
evenmin op willekeurig beperkte schaal
worden uitgevoerd. Of deze operatie dit
jaar zal worden uitgevoerd, is niet te zeg
gen, evenmin of zij wellicht bemoeilijkt
wordt door het feit dat er nog onbekende
toekomstige krijgsgebeurtenissen in het
Oosten en in het Zuiden van grooten in
vloed kunnen zijn op de gebeurtenissen in
het Westerj.
BOODSCHAP VAN ROOSEVELT
AAN STALIN
pa ff. 2
A.N.P.-cofrespondenrt
te
Berlijn
oe
«u:
I
IAVENHAGE TEL. 1) 3S.il
koeien kwamen
Zevèh
mij ernstige bezwaren
„De
dd.
wij
steld. Er was voor allen een met zorg
IH5T
met
van
uitroeiing van
Asmogendheden
gen 'een tweeden wereldoorlog te
ketenen, deze niet «al leider tot
Ook*
yon-
R. J. VISSCHER
VÊEN%tAOt 51 TEL. 398857
die Europa voor de joodsch
i zou Min-
TORENSTRAAT 131
Ned. Toeristenbond (A.N.W.B.)
WHf/OWC OORM» TPrC/AL/JTlW VOOR O£
aSSOCimriE-EXRMEHS
BOEKhOuOeH.HeOERL.OUITSCHt
«RAnSCHE.CnOELSCHE HAnOELSCOt»
strotsproktijkcmplo^o
AA.O. BOEKHOUDEN
étc^óUoor
INHAAQ LAATt-eiK OU1MCM
I5UAJK<ZCMJ 8 HAAGWEQ 134. TEL 1417 00
Na de geslaagde première volgde het
traditioneele feestmaal. Een kamer, die
bijna op een feestzaal geleek, was be-
zoo prikkelbaar als na een ?uccesvolle
première. Manfred nam het Petri zeer
kwalijk, dat nij als goede laatste ook nog
een rede ging houden.
reide maaltijd. Verscheidene flesschen
met de beste wijnsoorten en groote scha
len met gebak en andere heerlijkheden
waren met de borden, schalen, vorken,
lepels en messen tot een narmonisch ge
heel op de lange tafel vereenigd.
Heeren in rok en schoone vrouwen in
schitterende avondkleeding, met orde-
teekenen en juweelen, onderhielden een
sfeer van mondaine gezelligheid. Er was
een uitstekende stemming, waarbij min
of meer humoristische en droge rede
naars het "woord voerden.
Manfred was geen vriend van dit soort
nafeesten, zooals hij het noemde. Hij zou
het liefst met opgerolde hemdsmouwen
aan een onbedekte tafel hebben gezeten.
KANTOORMEUêELtM SfENCItS
,NKI CARBON INKTLINTEN
NOG SiEEDS VERKRIJGBAAR
Het echtpaar J. van Oenen A. A. van
-x O enen-v. d. Burg in Den Haag, dat
l 23 j^ezer het 60-jarjg huwelijk hoopt te
herdenken. (Schimmelpenningh)
Wij zijn verlege&u
Wij zijn verlegen om Togal-flacons en
daarom verzoeken wij t»’ le^ge Togal-fla-
cons tegen betaling bij L’w apotheker of
drogist in te leveren. Wij .kunnen er dan
weer de beroemde Togal-U bletten tegen
rheumatiek spit, ischias. ho<Ad- en zenuw,
pijnen in doen en behoeven we geen nood,
verpakking te gebruiken.
Vooruit, Manfred, vooruit! drong
Notitz aan.
Zorg dan, dat je tot die twee of drie
gelukkigen behoort! riep Manfred over
zijn schouder terug.
Nadat eindelijk de grootsche ovatie
■was bedaard, sloot de directeur Manfred
in zijn armen en kuste nem tp beide wan
gen.
GEMEENTELIJK SOCIAAL BUREAU:
De afdeeling sociale verzorging van het
Gemeentelijk Sociaal Burgau voor in het
buitenland geplaatsten is verhuisd van
Beeklaan no. 267a naar het gebouw Kerk
plein no. 3. De telefoonnummers zijn voor:
Mevr. E E BoelensJans en mej. G M
J. W. Kramer 115953, toestellen 294 en
295 Het overige personeel 115953 toestel
259 De bezoekuren voor het publiek zijn
van Maandag tot en met Vrijdag, van
13 30 tot 16.30 uür Het publiek dient zich
te vervoegen Kerkplein no. 3 2e verdie
ping. kamer 12.
JUBILEUM: Met een toepasselijk woord
werd door den directeur van den Ge
meentelijken Reinigingsdienst namens den
Burgemeester aar. den werkman H. Hee-
res de gebruikelijke eervolle vermelding
en gratificatie wegens 25-jariger. dienst
tijd ter hand gesteld Op Dins
dag 11 Mei is de heer L. J. Buur
man, Corn. v. d Lijnstraat 142. 40
jaar in dienst bij de Koffiebaal v.h. J
Hendriks.
ont-
een
vernietiging van de Arische menschheid
doch tot een vernietig.ng van het iood-
sche ras. Dit proces is van een wereld
historische beteekenis en daar het ver-
moedelijk onafzienbare gevolgen zal neb
ben. heeft het ook zijn tijd noodig
doch tot staan te brengen is dit proces
niet meer De joden zullen rich hebben
te verantwoorden voor hun tallooze
misdaden aan het geluk en^,; den vrede
der menschheid En het zal ongetwijfeld
op zekeren dag Tn de geheele wereld de
straf ondergaan die het thans reeds in
Duitschland krijgt Wij spreken in deze
kwestie .zonder eenig wraakgevoel D^
tijd is te ernstig om naieve wraakplan
nen te koesteren
15 Nadruk verboden
Roman van Anna Eljzabeth Weirauch
Nederl. bewerking van B. L. Venzelaar
over zee geregeld moeten furiejionneeren.
Landingen uit de lucht kunnen en zullen
waarschijnlijk een voorbereidende rol
spelen, maar zwaar materieel kan nooit
door de lucht op groote schaal worden
vervoerd.
Wij zouden het volgende operatieschema
krijgen: Landingen aan de kust, verove
ring en improvisatie van vliegvelden aan
vallen in een of meer havens tegelijk, af
slaan van de eerste Duitsche tegenaan
vallen. landing van de hoofdmacht, af
slaan van den tegenaanval van de Duit
sche hoofdmacht en-dan verder doordrin
gen.
Wij, herhalen, zulk een operatie, moei-
lijker, gecompliceerder en dus riskanter
dan welke ook in de wereldgeschiedenis.
a ah, over iets anders te spreken aan over
zijn persoor. en zijn enorm succes. En
daar ze dit steeds in dezelfde bolle fra
sen deden, begon het tensiotte op zijn ze
nuwen te werken. Ten overvloede moest
nij beleefdheidshalve ook i)og het eten jp
zijn bord koud laten worden als er voor
de zooveelste maal iemand opstond om
een tafelrede te houden en dan moest nij
met een trotsch-bescheiden gezicht de
goedgemeende maar nietszeggende lof
tuitingen over zich laten gaan. Het was
mooi geweest, betooverend mooi... de
eerste maal, maSr hoelang was dat al
geieden’ Zeker al tien jaar, maar de aar
digheid, het betooverende. indrukwek
kende was met den tijd verflauwd? zooals
zinnenberoovend genot.
Hij was zelden zoo slecht gehumeurd,
Generaal Fraricc heeft Bisteren te Se
villa ter gelegenheid van een ontvangst
van alle generaals en officieren van het
militaire district een toespraak gehou
den Lwaarin hii een schets gaf van de
houding van Span’e in den huidigen we
-eldoorlog Deze, houding noemde hij
een houding van nonbellieerentie
Met alle beslistheid verklaarde de Cau
dillo. dpt Sbanje beschikt over een sterk
leger dat te allen tijde bereid is voor de
veiligheid en onafhankelijkheid van
Spanje naar de wapens te grijper.
Span.ft is op zijn hoede en neemt aan
dachtig de gebeurtenissen waar aan zijn
grenzen en op de zeeën die zijn kusten
bespoelen Mijn regeering heeft tot taak
alle strijdmidde'en van Spanje- te ver
sterken want een oorlog kan men niet
improviseeren Heel de arbeid van een
volk moet er voor gebruikt worden
Spanje beschikt over vele middelen om
den strijd te voeren maar de moed van
zijn soldaten is daarvan het beste De
wereld moet zien, dat wij sterk eensge
zind en vol vertrouwen zijn geruchten
mogen haar geen aandacht schenken.
Toen onze officieren 'naar het Russische
front gingen, gaf men hun wapens als
de onze .Hun geest was Spaansche geest.
Ik bezoek thans vele Spaansch’ steden en
dorpen en verkondig de waarheid eens
gezindheid en discipline, opdat het va
derland van denzelfden geest vervuld
moge zijn als het front Onze politiek is
een zuiver Spaansche. Wij vergeten als
menschen van eer niet de menigvuldige
bewijzen van vriendschap maar deson
danks verliezen wij niet de realistische
feiten van ons vaderland uit het oog
Buitenlana
Zevèh leden van het Australische
parlement zijn in Engeland aangekomen
Zij zullen onderhandelingen voeren met
de leden van het Britsche kabinet en
parlement. Voorts zijn 2 leden van het
Nieuw-Zeelandscheparlement In Enge
land aangekomen om een indruk te krij
gen van de Britsche oorlogs-inspanning
In een haven in Noord-Australië is
een vliegboot. die een nooddaling wilde
maken, gezonken Zeven leden van de
Britsche luchtmacht eh 6 Amerikaansche
vliegers zijn omgekomen.
Generaal-majoor Idwal H. Edwards
is benoemd tot plaatsvervangend chef
van den generalen staf der Amerikaan
sche strijdkrachten in Engeland, als opvol
ger van brigade-generaal Charles H Bar-
the. die bij het vliegtuigongeluk op Ijs
land is omgekomen
De onderstaatssecretaris van *t Brit
sche ministeie voor Luchtvaart, lord Bal
four, is in Noortl-Afrika aangekomen.
Binnenland
Woensdagmiddag geraaKte een
stapel brandhout achter het huis
van den heer G te den Hulst, in brand,
dqor het vuur uit de gasgenerator van.
een vrachtauto Het vuur sloeg over op
den ouden molen van de Coöp. Land-
bouwvereeniging en een silo, welke uit-
brandoen
Doordat kinderen met vuur
speelden, is de boerderij van den
landbouwer W. Schutte te den Velde, bij
Gramsbergen tot den grond toe afge
brand Eenige koeien kwamen in de
vlammen om
Radio Oranje meldde uic Londen.
5 Mei 1943 19.4= uur
Met het tweede front bedoelen
een geallieerde landing op gr.oote schaal
in het Westen, met haar specifieke
moeilijkheden. Een mislukt geallieerd
offensief :n Libye ernstig een mislukt
tweede front in hef Westen zoü een mili
taire, politieke en sychologische cata
strofe zijn voor Engeland, voor Amerika
en voor de Sovjet-'Tnie en niet 'allerminst
voor de in zoo hoogen nood verkeerende
bezette gebieden Het hoogste belang van
alle betrokkenen eischi dat een tweede
front slechts dan wordt ondernomen,
wanneer afgezien van het onvermijdelijke
risico der operaties naar menschelijke
berekening falen uitgesloten is
Een weede front mag met worden ge
ïmproviseerd. Dat kar. ook niet op kleine
schaal worden opgezet, maar moet mas
saal zijn er. universeel Er is geen bijzon
dere militaire kennis voor noodig om dit
in te zien. De Duitschers hebben in het
Westen een goed gewapende krijgsmacht
van vele tientallen'divisies. Zij beschik
ken over een net van verbindingen, beter
dan misschien waar ook ter wereld Een
betrekkelijk zwakke geallieerde krijgs-
nïacht, die een landing op beperkte schaal
zou willen uitvoeren, zou. ook al kon zij
zich in den beginne handhaven, binnen
korten tijd onvermijdelijk de zee ingedre
ven worden, omdat de Duitschers met hun
betere verbindingen snel een overmacht
zouden kunnen concentreeren? Dat is
tenslotte eer. van de Jessen van Dieppe.
Bij een tweede front moet er tegenover
de Duitsche Krijgsmacht een geallieerde
strijdmacht in bet veld worden gebracht,
die numeriek en materieel minstens zoo
sterk is. zoo- niet sterker, in verband met
het feit, dat de vijand ook nog over een
krachtigen verdedigingsgordel beschikt
Geen tienduizenden, maar honderdduizen
den geallieerde soldaten zullen met de
modernste bewapening aan land moeten
Verklaring van Wysjinsky
De plaatsvervangende sovjet-<$>mmis-
saris van buiteniandsche zaken Wysjins-
Ky heeft op 6 Mei voor vertegenwoordi
gers van de Britsche en Amenkaanscne
pers te Moskou een lange verklaring at-
geiegd over de Sovjet-Poolsche betrek
kingen, welke eenig licht werpt op de
dramatische tragieK van het Polendom
in da Sovjet-Ume, meldt het D.N.B.
Wysjinsky probeert te bewijzen, dat de
Polen, die na de ineenstorting van Polen
in de Sovjet-Unie zijn gekomen, de welda
den der sovjetregeering fnet dhdank heb
bed beloond. Zoo heeft het op sovjetge
bied krachtens het verdrag met de Si-
korski-groep gevormde Poolsche leger
geweigerd naar het Sovjetrussiscb-Duit-
sche front te gaan en aan den anderen
kant hebben de in de Sovjét-Uhie toegela
ten Poolsche diplomatieke vertegenwoor
digingen de verdenking gewekt sabotage
en spionnage te plegen. Onder deze om
standigheden was de sovjetregeering ge
dwongen ssnttiemaatregelen te nemen,
welke deels hebben bestaan in gerechte
lijke vonnissen. deels in deportaties, deels
in het niet verstrekken van levensmidde-
- len voor de militaire formaties. Zoo
z*’ deelde Wysjinsky o.a. mede, dat sedert
’èl?e 1 April 1942 nog slechts 44.000 man van
het oorspronkelijk 96.000 man sterke
Poolsche leger levensmiddelen -hebben
gekregen. Het aantal Poolsche officieren,
dat dan voor de nieuwe Poolsche forma
ties kon worden gerecrutéerd. bedroeg
slechts,/aldus Wysjinsky. 2630, omdat,
naar hij beweert, er niet meer te vinden
waren'.
Hierdoor1 wordt, naar Duitsche opvat
ting, van toonaangevende Sovjetzijde toe
gegeven. dat de overige 10.000 Poolsche
officieren verdwenen zijn, m.a.w. de
moord van Katyn, waar deze 10.000 mili
taire personen zijn gevonden, wordt in-‘
direct bevestigd.
In de verklaring van Wysjinsky is ook
de passage opmerkelijk, waar hij zegt,
dat alle beweringen dat de Sovjet-auto-
riteiten de Poolsche staatsburgers ,,wier
aantal niet groot was” belet zouden heb
ben de Sovjet-unie te verlaten, onjuist
zijn. Hiertegenover staat, naar van toon
aangevende Duitsche zijde wordt ver
klaard, dat volgens Poolsche zijde het
aantal Poolsche burgers, dat vermoede
lijk in de Sovjet-unie is, minstens 1.5 mil-
lien bedraagt, onder wie zich niet minder
dan 400.000 kinderen hebben bevonden.
Wanneer Mfysjinsky verklaart, dat nau
welijks meer dan 12.000 Poolsche burgers
de Sovjet-unie hebben verlaten en wel in
verband met de evacuatie van Poolsche
soldaten naar Iran, kan men terecht de
In verband met den moord op den
vroegeren Boelgaarschen politiechef zijn
Woensdag, en Donderdag te Sofia groote
klopjachten gehouden, waarbij duizend ar
restaties werden verricht Onder meer
namen dé politie en militairen die de
geheele stad hadden afgezet 400 commu
nisten gevangen.
landbouwer in het Oosten zeer hoog staat
aangeschreven, evenals de Nederlandsche
specialisten op het gebied der groente
en fruitteelt, der boomkweekerij en de
draineeringsspecfalisten.
A RBEIOSONTSP A NNIN GSÖORDEN VAN
HET N.A.F.5 Het Nederlandsche Ar
beidsfront organiseert tusschen 15 Mei en
17 Sept. a s. verschillende veertiendaag-
sche vacantieverblijvgn in zarbeidsonL
spanningsoorden” ten behoeve van hen.
i wier gezondheid en arbeidsprestatie door
i de op het oogenblik -vereischte krachtsin
spanning in gevaar dreigt te worden ge
bracht. Blijkens een rondschrijven van
den waarn. seer -gen van Financiën aan
de directeuren der directe belastingen, in
voerrechten en accijnze" zullen de bedra
gen welke van de zijde van de onderne
mingen voor de betreffende arbeiders ter
dekking van de kosten die een verblijf in
deze ontspanningsoorden meebrengt, ter
beschikking worden gesteld, niet als loon
worden aangemerkt. De Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied
heeft den wensch te kennen gegeven, dat
deze bedragen, ofschoon ze in principe be
schouwd zijn loon in den zin van het
besluit op de loonbelasting 1940 niet als
loon in aanmerking worden genomen In I
verband hiermede behoeft terzake vdn I
deze voordeelen geen loonbelasting te
worden ingghouden en geen verevenings- I
hefffrig te worden voldaan. Voor de toe
passing van het besluit op de inkqjnsten-
beiasting 1941 worden deze toelagen niet I
tot het inkomen gerekend
f
Z
nen redden
Dr. Göbbels wijst erop dat uit alle
vijandelijke landen steeds weer benctften
komen volgens welke het antisemietisme
snel toeneemt Men kan niet zeggen zoo
verklaart hij dat het antisemietisme in
de vijandelijke landen een kwestie is
van de antisemietische propaganda want
deze is op instigatie van het jodendom
bij hen zeer streng verboden, in de
Sovjet-Unie staat er zelfs de doodstraf
op Men kan hier dus van een hëe] na
tuurlijke reactie van de betreffende voL
ken op het joodsche gevaar spreken
Geen profetisch woord van den Führer
wordt met _er. zoo^onheilspellende zeker
heid en logica bewaarheid als het woord
dat wanneer het jodendom erin sou sla-
VERGUNNINGSTELSEL HANDEL IN
e VISGH: In den vischhandel komt het
veelvuldig voor, dat groot- en Kleinhan
delaren zich op eikaars terrein begeven,
hetgeen niet bevorderlijk is voor een ge
zonde ontwikkeling van dezen tak van
handel en een behoorlijk toezicht op de
naleving van prijs- en verdeelingsvoor-
schriften ten zeerste belemmert.
Teneinde de zoo noodzakelijke ordening
in den vischhandel te bereiken, is in het
8 dezer verschenen voedselvoorzienings-
blad een verordening afgekondigd van net
bedrijfschap voor visscherijproducten.
waarbij met ingang van een pader door
dit bedrijfschap te bepalen datum de
uitoefening van den groot- en kleinhan
del in visch. schaal- en schelpdieren
markt- en straathandel hieronder begre
pen alsmede de uitoefening van tiet
bedrijf van tusscheRpersoon in den visch
handel; afhankelijk wordt gesteld van een
vergunning.
VERTREK VRIJWILLIGERS GERMAAN, j
SCHEN LANDDIENST: Het nieuwe con
tingent vrijwilligers voor den Germaan-
schen Landdienst zal 25 Juni a s. naar de
Nederlandsche kampen in het gebied Dan
zig /West-Pruisen vertrekken. Jongens en
ïneisjes van 1418 jaar kunnen zich tot
uiterlijk 15 Mei aanmelden aan het adres:
Mgr. van de Weteringstraat 118 te Utrecht 1
oouw-studieprijsvraag
In de zaal van het Conserva-
torium-gebouw aan de Korte Beesten
markt, zal óp Vrijdagmiddag a.è. een
voordrachtsoefening worden gehouden
door leerlingen var. het Conservatorium.
met de handen onder het hoofd, de elle
bogen op de tafel gesteund. Het kostte
nem weliswaar geen moeite, zich in een
goedzittend rokcostuum temidden van
een elegant gezelschap te bewegen, maar
hij verlangde naar rust, naar ontspan
ning, naar een behaaglijk alleenzijn. Hij
had er een hekel aan, nadat hij vier uur
op de planken had gestaan, van alle kan
ten door tooneelkijkers begluurd, ook nu
nog het middelpunt te moeten zijn van
aller opmerkzaamheid. En dat was iets,
waaraan op deze feestavonden niet was
te ontkomen. e
De eeregasten onder de dames werden
links en rechts van hem gezet. Op een
ander tijdstip zou hij waarschijnlijk een
verstandig gesprek met haar hebben ge
voerd. Maar de dames dachten er niet
Geweldig, m’n jongen... geweldig! tl.lL 2.
Ga zoo voort! Een stemming in de zaal. uitgekozen en met nog meer zqrg be-
wonderlijk! Nu hebben we het publiek in -- U*:J
opzen zak.
Manfred lachte beleefd en gat even
eens \uitdrukking aan zijn vreugde,
maar terwijl hij met Clemens Petri de
trapeen beklom om zich te gaan verklee-
den, 'veegde hij zijn gezicht af.
Foei, ik weet werkelijk niet, wat ik
liever heb: een oorveeg van een fluweel
zachte meisjeshand of een kus van den
ouden Westphal.
HOOFDSTUK 5
Hans Rehberg; „Koningin iShoeiia*'
Dit is, als ik mij niet vergis? de eerste
maai, dat een drama van Renberg in ons
lar.a wordt opgevoerd. Deze schrijver
wordt m DuiUciuand vrijwel algemeen
ais d e tooneeidichter van den nieu weren
tijd /beschouwd In 1935 las ik zijn too-
neel-trilogie: „De groote Keurvorst”.
„Frederik T' en .Frederik Wilhelm I”.
door en aoor stram Pruisiscn m stof, op
zet en uitwerking Het eersie stuk dat
ik van Rehoerg zie. zijn vier jaren later
gespeelde ..Koningin Isabella’ (1939) Ken
de ik tot dusver niet en eerlijk gezegd is
me de Kennisrhaking niet meegevallen.
X Misschien ligt dat ook aan de omstan-
digneid. dat voor ons Nederlanders de fi
guur van Philips den Schoone, Heer der
Nederlanden, die ridderlijke, stralende
en zinnelijke, onweerstaanbare levens-
Kunstenaar uit den tijd van Brugge, die
scone: Gent, die dappere en Antwerpen,
die weelderige een geheel ander begrip
is geworden, dan de Haru Albers-achtige
..Drautganger” uit Rehberg s drama, die
al aan de poort van bet slot om zijn bruid
begint te brullen. Ook de dichterlijke
vrijheden die Rehberg zich op verbijste
rend ruime schaal veroorlooft. Kunnen ar
bij ons niet in. Philips de Schoone en
Johanna de Waanzinnige ontmoe ten el
kaar niét aan het Spaansche hot, maar
in 1496 in de Nederlanden Op 22 Augus
tus nam Isabella „tot schreiens toe bewo
gen” afscheid van haar dochter, die te
Laredo uitvoer, om na een stormachtige
reis, te Arnemuiden aan land te stappen.
Dat is heel wat anders, dan een moeder,
die naar kind met geweld in Spanje
houdt. Johanna reisde over Antwerpen
naar het Vlaamsche Rijssei. waar haar
minnaar en verloofde op zich watchten liet.
Zjj wachtte twee weker, en daarna vond
de hartstochtelijke ontmoeting plaats, die
meer -.ypeerend is voor Johanna dan voor
Philips; evenals haar broer Juan. zou
Joharyia ondergaan aan de onbeheerschte.
matelooze passie voor één mengch Zóó
zelfs, dat zij van het lijk van haar ge
storven echtgenoot geen afscheid kon ne
men, dat men haar beletten moest het
lichaAn met zich mee te sleuren, dat zij
met hef stoffelijk overschot rondreisde en
verbood, dat vrouwen in de buurt van de
kist zouden Komen, zoo kwelde haar nog
de jalousie die haar tijdens het leven van
haar schoonen en zinnelijk-weelderigen
gemaal had gemarteld
De heele ontmoeting die Rehberg ziels-
rustig in Spanje laat afspelen, wordt bas
door een reis naar Spanje gevolgd in
1502! Tóén‘eerst was het dat Isabella po
gingen deed om Philips in Spanje te hou
den. maar toen wfcs Karei (de latere Ka.
rel V) al .twee jaren oud!
Want ook dit kan er oij een Nederlander
niet in: Wij weten te góéd, dat Karei
de Vijfde geboren werd op 24 Februari
1500. vier jaren na het huwelijk, en niet
ergens in een Spaansche omgeving (waar
de moeder als krankzinnige werd oe-
waakt) maar te Gent, in de vechtstad,
die de stad van den keizer zou worden en
later zelfs de stad van de „Gentsche
stroppendragers" (1539). Dat weet ieder
kind in het Noord- en Zuid-Nederland-
sch taalgebied. Dat Rehberg Karei in
Spanje geboren laat worden, zal men in
deze lage landen aan de Noordzee moei
lijk accepteeren.
Maar ook tegen het al te problemati
sche. loodzware, humorlooze en patheti
sche van dit Rehberg-drama heb ik voor
mij ernstige bezwaren Het is mij een
raadsel hoe men Rehberg zoo dikwijls
wil vergelijken met Shakespeare, in de
behandeling van zijn werk Shakespeare
schrijft uit de volheid van het leven. Reh
berg u!t de volheid van zijn eigen leer
en theorie: bij Shakespeare zijn alle fi
guren; menschen. met hun eigen men
schelijke grootheden, zwakheden en le-
vensibeschouwingen. Bij Rehberg worden
alle menschen Rehberg Nog afgezien
van Shakespeare’s echt-menschelijken,
verrukkelijk en humor.
Het Duitsche theater heeft van dit pro
blematisch werk gemaakt wat er van te
maken viel Pr Hannes Razum had de
regie eer. moeilijke opgave Hij kon er
niet aan orttkomen dat de neergevallen
Koningin-moAder Isabella die als een
soort spookverschijning ten tooneeie ver
scheen. moesf ópstaan en heenwankelen.
opdat zij den «haar nog restenden tekst i
met een nieuwe sensationeele ..opkomst*’ I
kon inzetten
Gertrud Burg w.as een sterke koningin
Isabella. Inge Conradi een hartstochtelifr
Ke. domineerende Jlpana Joachim Ernst
wa's een goede Philips, maar niet de weel
derige ..gulden-vlies-dnager’’ en stralende
Bourgondiër zooals hij in onze volksge
schiedenis leeft. Ulrich Folkmar als Fer
dinand Wolfgang Golisrh al* een zeer
mooie, nerveus-decadente Juan. Hans Ger.
lach als een waardige veldheer, Heinz
Lorscheidt opvallend in zijn kledne rol.
een sterke Christoffel Columbus Ernst
Rufer had. gedeeltelijk uit voorhanden
materiaal, de aankleeding zoo goed mo-
gelijk verzorsd vechtende met proble
men waarmede ook andere tooneelgezel-
schappen te kampen hebben. Hij bereikte
veel met eenvoudige middelen. B. van
Eysselsteijn.
ZOMERCURSUSSEN DUITSCH MU-
4IEKINSTITUUT: Ook dit jaar organi
seert het Duitsche Muziekinstituut voor
buitenlanders een serie zomercursussen,
welke doo? de groote Duitsche meesters,
o w Clemens Krauss. Walter Gieseking,
Elly Ney Georg Kulenkampf. Ludwigi
Hölscher Anna Bahr-Mildenburg en vele' f
anderen zullen worden geleid De cursus-
sen worden gehouden voor de vakken di-
rigeeren viool, alt cello kamermuziek,
zang regie en dramatiek en wel te Ber
lijn Wiesbaden Leipzig en Berlijn Jvoor
organisten) en Salzburg Zij zijn bedoeld
voor Duitsche en buiteniandsche musici
er> muziekstudenten, operazangers en too-
neelspelers, die reeds hun vakopleiding
achter den rug hebben, doch die hun mu
zikale kennis door dezen cursus willen
verrijken Bij het departement van Volks
voorlichting en Kunsten kunnen prospect!
worden aangevraagd Voor een beperkt
aanta^ onbemiddelde gegadigden zijn sti
pendia beschikbaar.
PREMIÈRE RESIDENTIE-TOONEELt Het
Residenfiie-Toor.ee! komt volgende week
Zaterdag opnieuw met een Nederlandsch
tooneelwerk voor den dag en wel ..Het
begon in het bosch’’ van Bob van Leer-
sum dat'hiernrfedë tevens ten doop wordt
gehouden.
Het 72ste deoutantencon-
cert van het Gemeentemuseum wordt ge
geven op Zaterdagmiddag 15 dezer in
„Pulchri Studio". Medewerkenden zijn:
Louise Verwohlt. sopraan, met pianobege
leiding van W J Schmidt en Alex van
Amerongen piano.
De Hongaarsche violist Bar
na bas von GeczJ komt met zijn orkest-
ensemble een tournee door Nederland
maken. Op 25 dezer speelt hij in .Dili-
gentia”.
Op Zaterdag en Zondag 15
en 16 dezer worden in ,J»ulchri Studio**
de inzendingen tentoongesteld op de Co-
Roosevelt neett giste: en op de pers
conferentie medegedeeld, dat de voor
malige Amerikaai^he ambassadeur irf
de sovjet-unie, Dafïes. zich met een bui
tengewone boodschap van Roosevelt ,aan
Stalin naar Moskou zal begeven. Roose
velt weigerde alle vragen over den m-
houd van de boodschap te beantwoorden
en verklaarde verder, dat zelfs Davies
niet van den inhoud daarvan op de
hoogte was. Wanneer echter de brief in
Moskou geopend is, zal Davies den in-
houd kennen en desbetreffendë onderhan
delingen met Stalin openen. Davies zal
zich, naar Roosevelt nog zei, vrijwel on-
middellijk naar Moskou begeven.
Een wereldprobleem
Het is een wereldprobleem van de eer.
ste orde dat door de thans levende ge
neratie opgelost kan worden en ook op
gelost moet worden Wij staan in het
jodendom tegenover de belichaming van
het algemeene verval van de wereld
Of wij vernietigen dit gevaar of de
volken worden door dit levaar vernie
tigd De joden willen de nederlaag der
Asmogendheden daar zij hierdoor het
herstel van hun oude voorrechten kun
nen verkrijgen Wat ligt meer voor de
han<? dan dat wij het ons dreigende ge
vaar vernietigen, d.w.z ons eerst den rug
vrijmaken, opdat wij zoo den strijd naar
buiten des te energieker en zonder eenig
voorbehoud kunnen voortzetten? Men
staat bij het jodendom steeds voor de
keus het de macht af te staan of het die
geheel te betwisten. Wij gaan den
tweeden weg Aan het einde van dezen
oorlog zal naar onze vaste overtuiging
tegenover het iode ’.om een mensch
heid staan die volledig besef zal heb
ben van, het joodsche gevaar
Toenemena antisemietisme
De minister schrijft verder dat de
joden tegen het t enemende antisemie
tisme in Engeland op dezelfde wijze
reageeren als zij elders plegen te doen
Eerst spelen zij de totaal ten onrechte
vervolgde onschuld terwijl zij van hun
rabbijnen de vermaning «rijgen zich in
het openbaar groote terughoudendheid
op te leggen, daar hun orovoceerend ge
drag ergernis wekt Dan huren zij enkele
corrupte geziene leden der maatschappij
het economische* of religieuze jeven.
wier taax erin bestaat het antisemietis
me als cultureele schande aan de kaak
te stellen De arme loden huilen in het
openbaar en sommen de diensten op
die hun vertegenwoordigers aan het land
hebben bewezen wélke redelijke en pa
triottische staatsburgers zij van ouds
her geweest zijn en ook in de toekomst
wenschen te blijven Zeer spoedig vin
den zij dan ook wel een hooggeplaatst
«erkvorsu die bereid is over het zooge
naamd nret het Christendom m strijd
zijnde antisemietisme den banvloek uit te
spreken en tenslotte zijn niet de joden
doch hun vijanden de schuld van het
nationale ongeluk Dan begint het vroo-
lijke spelletje weer v«n voren af aan
Doch de kruik gaat ook hier zoo lang
te water tot zij breekt We weten zeer
oorlog en de joden", aldus luidt
het opschrift boven het jongste artikel
van dr Göbbels in ,.Das Reich’*.
Het is verbazingwekkend zoo schrijft
hij tnet velk een naïveteit om niet te
zeggen argeloosheid thans nog bepaalde
kringen in Europa staan tegenover de
jodenkwestie Daarbij is het" boven
iederen twijfel verheven, dat wanneer
wij bij de oplossing van de joden
kwestie thans ook maar het geringste
blijk van zwakte geven wij hierdoor
misschien het grootste gevaar voor ons
volk: en rijk en voor geheel Europa zou-
der. doen ontstaan Het jodendom heeft
dezen oorlog gewild zoo verklaart de
minister '"Waarheen men in het vijande
lijke kamp ook kijkt, hetzij naar de
plutocratische hetzij naar de bolsjewis
tische zijde men ziet achter de op den
voergrond staande exponenten der vij
andelijke oorlogvoering de joden als in
spirators ophitsers en gangmakers Zn
organiseeren de vijandelijke oorlogs
economie Uit hun gelederen recruteeren
de Ver Staten en Engeland de wraak
gierige agitators en politieke amokrna-
.kers en de Sovjet-Unie de terroristische
'commissarisse- der G.P Oe Hïérmede
vormen zij de kit die de vijandelijke
coalitie bijeenhoudt Zij zien in het Na
tionaal-Socialistische Rijk een macht,
die hun en hun streven naar de wereld
heerschappij niet alleen in militair doch
o>« in physiek opzicht het hoofd san
bieden Van daar hun ontzettende haat.
Men denke niet, dat de oud-testamen-
tarische uitbarstingen van wraak ^je
in hun bladen en radio-uitzendingen tot
uiting komt, alleen maar politieke lite
ratuur vormen Zij zullen ze geheel en
al verwezenlijken, wanneer zij de macht
daartoe bezitten
Eisch van staatsveiligheid
Het is derhalve een eisch van staats
veiligheid dat wij in ons eigen land de
maatregelen nemen, die g«t>ast schijnen
om de strijdende Duitsche volksgemeen
schap tegen dit gevaar te beschermen
Dat mag hier er. daar tot harde beslis
singen leiden doch dat vaR alle? in het
niet vergeleken met het gevaar Want
deze oorlog is een rassenoorlog Het
jodendom streeft naar geen ander doei
da de vernietiging en
ons volk. Zouden de
den oorlog verliezen dan bestaat er geen
nioaernste oewapening aan iaiia moeien dijk meer C.„
worden gezet, terwijl hun toevoerlijnen bolsjewistische overstrooming
De
meldt:
De Hollanders hebben er slag van om
zich snel aan vreemde omstandigheden
aan te passen. Hun pioniersgeest en op
bouwende capaciteiten hebben zij reeds
eeuwenlang getoond en zoo kan‘men dan
ook thans weer in vele afgelegen oorden
van de Oekraïne mannen zien loopen, ge-
kleed in eenvoudige donkergroene uni
formen. zooals de Oostpioniers ze dra
gen. Spreekt men deze stoere, blonde
boerenzonen uit het Westen aan. dan zal
men hooren, dat zij Nederlanders zijn. aL
dus schrijft Kriegsverwaltungsrat Sief-
ken in een beschouwing over het werk en
de taak van de Nederlandsche boeren in
het Oosten.
Deze vrijwillige pioniers hebben het
niet zoo eenvoudig, want het v^lt lang
niet mee als man van dertig, veertig of.
zelfs vijftig jaar in -de schoolbanken te [GOUDEN ECHTPAREN: Op 12 Mei a.s.
moeten zitten, hoewel je een menschen- noopt het echtpaar P. van Zilfhout en G
leven lang van ’s morgens vroeg tot van Zilfhout-Böhmer, woneqde Newton
’s avonds op het land in de frissche lucht straat 97, den dag te herdenken, waarop
gewerkt hebt. Want de Nederlandsche het 50 laar geleden in het huwelijk is
vrijwilligers, die het boerenvak heusch I getreden Het echtpaar T. Tomeij en
niet meer behoeven te leeren. moeten al- I E M. S Tomeij-Hasebroek wonende v
vorens zij hun kennis in de praktijk kun- I Mierisstraat 5, is Maanda>g a.s. 50 jaar
nen gaan brengen, in het Oosten r.og zeer I getrouwd.
veel leeren, vooral wat betreft de spe- RIJKSDIENST DER LEVENSMIDDELEN-
cialc vakkennis, die voor het beoefenen VOORZIENING: De Rijksdienst der Le
van den landbouw en de veeteelt in het vensmiddelenvoorziening van het depar-
Oosten vap Europa onmisbaar is. Tpch tement van Sociale Zaken is verplaatst
slaan zij zich allen dapper door de eer- van je v d. Boschstraat 2 naar Bezuiden-
ste maanden heen, om als de schoolben- I hout 76 (Tel 771986) 's-Gravenhage
ken in Rohazew bij Swiahel verlaten zijn.
hun eigenlijke taak te beginnen. Uit de GOUDEN DOCTORAAT: Morgen zal het
mededeelingen van Verw^Jtungsrat Sief-1 5” ?eleden zijn, dat jhr mr, H
ken blijkt duidelijk, dai de Nederlandsche I notaris alhier, aan de Leidscne
1 Universiteit promoveerde tot doctor in
de rechtswetenschap.
1
voorwerpen.
H. VENBROEK
Boekhorstsfraat 12 Telefoon 11.65>54
Reparatie Inrichting.
vraag stellen: Wat is er dan van de
overigen geworden?
De verklaring van Wysjinsky, zoo
wordt te Berlijn tenslotte verklaard, laat
er geen twyfel over bestaan, dat Katyn
een uiting is van een principe, dat nog
■veel vreeselijker bijzonderheden doét
vermoeden dan men tot dusyer kon ver
onderstellen.
Wysjinsky heeft voorts verklaard, dat
generaal Wolibowski. de voormalige chef
van de Poolsche militaire missie en de
Poolsche ambscsade-secretarissen Arled
Gsolen'ki Grawja Gladowsky en ver
scheidene fl+iaché’s/'tot gevangenisstraf
fen veroordëeld of uitgewezen zijn we
gens jpirnnage in de Soviet-Unie Hij
ontkende, dat de Sovjetregeering voor
nemens h or Sovjetgebied een Poolsche
regeering te vormen.
Antwoord van Raczynsitf
De .door de uitgeweken Poolsche re
geering te Londen als minister van bui
teniandsche zaken aangeduide graaf
Raczynski heeft in een gisteravond uitge
geven communiqué geantwoord op "ie
verklaring van Wysjinski. Raczynski
verklaarde dat de Sovie*verk’?>rin| nier
zeer zal bijdragen tot de zoozeer ge
wenschte harmonie in de betrekkingen
tusschen Polen en de Sovjet-Uhie of tus
schen de geallieerde Landen in het alge
meen
De evacuatie van het Poolsche ..leger"
uit de Sovjet-Unie is niet geschied op
verlangen van Polen, maar bij eenzijdig
besluit van de Sovjetregeering De door
Wysjinski tegen bepaalde in de Sovjet
unie werkzaam geweest zijnde Poien
uitgesproken beschuldiging van spion
nage is niet alleen ongemotiveerd maar
volkomen ondenkbaar. In ieder geval,
zoo besloot Raczynski vormt een derge
lijke veronderstelling een sterke tegen
stelling tot onze opvatting omtrent juiste
wederzijd-che betrekkingen onder geal
lieerden, die tegeh een gemeenschappe-
lijken vijand strijden”
goea tat de joden ons met lïUrt geheele
ziel haten Er bestaat geen leed, dat zij
ons niet zouden willen «andoert wan
neër zij de macht daartoe zoudeii be
zitten. Daarom mag men hun g®en
schijn van macht geven
Wereldgeschiedenis zal voimis
vellen
Sterker nog, het is onze plicht de we
reld op de hoogte te gtelleu van het
wezen en gevaar van *et jodendom van
de rampzalige rol die het vooral bij bet
ontstaan en het voeren van dezen oor
log gespeeld heeft en het zónder mede
dongen aan te Klagen voor de misdaden
waaraan het zich heeft schuldig ge
maakt totdat de volken beginnen te ont
waken Dat kan lang duren doch het
de moeite waard Wij schakelen zoo-
loende den gevaarlijksten v[^ind ait die
toit het leven de vrijheid en de waar
dizheid van de menschheid heeft be
dreigd Daarbij kan van genade geen
sprake zijn Medelijden hebben wij al-
l^an met de ontelbare millin=>r>on men
schen v^n ons eisen volk en van andere
Euroneesche volken die -weerloos aan
-iQn haa- en vern'e’lging'wil van dit
duivelsche ras zouden zijn overgdeverd
wanneer wij hier zwak zouden worden
en tenslotte in dezen strijd zouden falen
Ook in Duitschland. zoo besluit dr
Göbljels hebben de joden gelachen toen
vij voor den eersten keer tegen hen in
hes' strijdperk traden Het lachen 1» hun
intusschen wel vergaan Zij hebben daar
op d^n norlog gekozen doch deze oorlog
staat op he* punt éen oorlog tegen
henzelf te worden Toen zij voor het
in t'che» volk het nlan voor eer totale
vernietiging opstelden, onderteekender
dj daarmede hun eigen doodvonnis
hier zal de wereldgeschiedenis het
nis vellet)
Schakelt orde en reinheid in Vw bedrijf
in en ge schakelt ziekte en ongeval ait
Het was mtusschen iaat geworden, toen
de tafel bezetting in wanorde jvas ge
raakt Enkelen hadden hun plaats ver
laten, stonden of zaten achter de stoelen
der anderen. Iedereen had iets op het
hart, dat hij of zij moest luchten en dat
liet zich bij deze gelegenheid beter be
spreken dan in een nuchtere bureau-
kamer.
(Wordt vervoïgdl
msMi'
V