No. 18S97.
Woensdag 22 September.
Churchill over den oorlogstoestand
Macht
1943.
Notities
Doorbraakaanvallen
aan
het Oostfront opgevangen
Bekendmaking
Rede in het Lagerhuis
BINNENLAND
Radiotoestellen niet ingeleverd
STADSNIEUWS
Actie tegen Sloveensche
opstandelingen
Invoering normalen tyd
1
1
Let op geldigheidsduur
der bonnen
Afhalen distributiebescheiden
BURGERLIJKE STAND
Nieuwe beschikking omtrent de
visscherij in het Scheldegebied
Meevaller bij de suikerdistributie
Flinke kerels melden zich na
voor de Waffen-S.S. en
de Landwacht
Hoofdprijzen Staatsloterij.
VERDUISTEREN
Van 19.45—7.15 n.
Kolen voor familieleden van
Vrijwilligers
Krijgsgevangenen op Java
JM
HAAGSCHE
COURANT
I
I
de
blazen. De „Haagsche
de
geen
2939
Drie vijandelijke torpedojagers
tot zinken gebracht
„Bewaar uw aardappelschillen -
De koe maakt er melk van’’
Onmlddellilk na zijn
bevrijding heeft
de Duee een bezoek
van verscheidene da
gen aan den Führer
gebracht.
(Telefoto
Hoffmann-Stapf)
400:
200:
100:
de
alle
op
De zoon
:t voor de
BIJ onze Vrijwilligers. HU heeft het
zich gemakkelijk gemaakt om het eten
naar de voorste stellingen te brengen.
(S.S.P.K. Hoppe-O.H.)
als
in
een
De ministerraad voor de Rijksver-
dediging heeft besloten, in den
winter 1943-’44 iwederom den nor
malen tijd in te voeren. De over-
gang van zomertijd op normalen
tijd geschiedt op Maandag 4 Oct.
1943, des ochtends te 3 uur. Op dat
oogenblik worden alle klókken een
uur achteruitgezet.
^erklaarde dat de Geallieerden
"*eer gedaap zouden hebben om
hij woordelijk
De
Marshal! generalissimus
Uit Washington meldt de Britsche be
richtendienst ..Een hooggeplaatste offi-
t verklaard,
generaal
voor
van
strijdkrachten
de verschillende oorlogstooneelen
1000:
f
Nieuwe vonnissen van het Deutsche
Landesgericht
Door het Deutsche Landesgericht is
en zal de komende weken nog voortdu
rend een groot aantal gevallen worden
behandeld van beklaagden, die in strijd
met de beschikking van 13 Mei 1943 hun
radiotoestellen niet hebben ingeleverd.
Zoo zijn b.v. op een zitting van het Deut
sche Landesgericht in den Haag niet min
der dan 13 van dergelijke gevallen behan.
deld. Alle beklaagden moesten het over
treden der beschikking boeten met ver
beurdverklaring van hun toestellen en
kregen behalve gevangenisstraffen ook
geldstraffen, die meestal een veelvoud be
droegen van de aanschaffingswaarde van
de toestellen.
Van de in den Haag behandelde zaken
is vooral belangwekkend die Van den
koopman B. te D B. had een oud radio
toestel ingeleverd en zijn nieuwe radio
toestel verstopt onder het dak van het
huis van zijn buurman, zonder dat deze
daar lets van wist. Hij was er dus niet voor
teruggeschrokken ook zijn buurman aan
een vervolging bloot te stellen.
Tentoonstelling „Zelfbescherming”
De luchtbeschermings-tentoonstellings.
tram staat 23 en 24 September aan
buitenboog van het Stuyvesantplein.
keukengerei voor
BEGRAFENIS DS. G. HEERINGA: In al
len eenvoud is gistermiddag het stoffelijk
overschot van ds G. Heeringa, em. predi
kant op Oud-Eik en Duinen ter aarde be
steld. De plechtigheid werd o.m. bijge-
woord door ds. N. v. d. Zijpp. Almelo,
voorzitter van den Ring %an Doopsgezinde
gemeenten van Twente, ds. J. J G. Wuite
Utrecht, Th. Ligthart en G. Scholten resp.
voorzitter en secretaris van den Haag-
schen kerkeraad der Doopsgezinde ge
meente, ds. P J. Smidts, opvolger van ds.
Heeringa te Hengelo en een deputatie van
den Hengeloschen kerkeraad
In de aula werden liederen van de
Doopsgezinde Gemeente ten gehoore ge
bracht. Ds. H. W Meihuizen ging bij de
geopende groeve voor in gebed,
van ds. Heeringa heeft bedank'
bewijzen van medeleven.
De Bond van Gereformeerde
Vrouwenvereenigingen vergadert morgen
in de Oosterkerk. Zuid-Oost Buitensingel
232A. In de morgenvergadering aanvang
10.30 uur spreekt ds. F. de Vries, in de
middagvergadering, aanvang 14 uur: prof,
dr. K. Dijk.
Ameri-. vertegenwoordigers.
1 zei Churchill, vol
daarop volgende
chili zich over den ernst van de aan
staande taak terecht geen illusies maakt.
Of Churchill de groote verwachtingen
van zijn 'Geallieerde toehoorders, met
zijn rede heeft kunnen bevredigen, zoo
verklaart men tenslotte te Berlijn, moet
op zijn minst genomen sterk betwijfeld
worden.
cieele persoonlijkheid” heeft
dat Roosevelt en Churchill
Marshall hebben uitverkoren
functie van opperbevelhebber
Anglo-Amerikaansche
Conductrices in lange pantalon
Komende wintermaanden zullen de Ha.
genaars in de gelegenheid zijn een ver
gelijking te maken tusschen conductrices,
in-rok en conductrices-in-lange.pantalon.
Volgens de aanvankelijk gemaakte plannen
zouden tot de uitrusting van de H.T.M.
conductrices namelijk een rok en een
lange pantalon behooren, welke laatste
ter betere bescherming tegen de koude in
den winter zou worden gedragen. Voor
de eerste groep conductrices is deze pan
talon aangemeten en vervaardigd. Of ook
de. overige nog een dergelijk kleeding-
stuk zullen ontvangen is een vraag waar
over de textielpositie beslist.
Daar gebleken is, dat omtrent den gel
digheidsduur der bonnen nog steeds mis.
verstanden bestaan, wordt van bevoegde
zijde met nadruk op het volgende gewe
zen:
De bonnen, die iedere twee weken des
Vrijdags worden bekend gemaakt (le
vensmiddelen-, versnaperingen- en tabaks
bonnen) zijn, tenzij uitdrukkelijk anders
is vermeld gedurende slechts 14 dagen
geldig, ook al zal men in sommige ge
vallen met de daarop verkrijgbare arti
kelen langer moeten toekomen. Zoo wordt
b.v. voor koffiesurrogaat eens in de zes
weken een bon aangewezen, waarop men
slechts gedusende twee weken kan koo-
pen. In de tusschenliggende periode kan
men dus geen koffiesurrogaat verkrijgen.
De bonnen voor vermicelli, vervangings
middelen en chocoladewerk worden eens
in de vier weken bekend gemaakt, doch
blijven eveneens slechts 14 dagen geldig.
Men houde dit nauwlettend in het oog
en koope de verkrijgbare artikelen gedu.
rende het tijdvak van 14 dagen, waarin de
bon geldig is, daar deze anders verloopt.
Textielproducten en
aanstaande moeders
Evenals voor de verstrekking van extra
rantspenen levensmiddelen is voorgeschre.
ven. kunnen aanstaande moeders in den
vervolge reeds 26 weken vóór den ver-
moedelijken datum der bevalling in aan
merking komen voor een textielkaart
V 815 (voor haarzelf) benevens een baby,
textielkaart V 615 (ten behoeve van de te
verwachten baby), alsmede voor de be-
noodigde punten en vergunningen. Even
eens gunnen zij in aanmerking komen
voor speciale punten, ter verkrijging van
een baby bedkruikje en een waschteil.
Zoowel ter verkrijging van de boven
genoemde textielkaarten, textielpunten en
vergunningen, als van speciale puntert
voor een baby bedkruikje en waschteil,
moeten zij, evenals tot dusverre, de schrif.
telijke verklaring van den behandelenden
arts of vroedvrouw overleggen.
Morgen van 8.3016.30 (Groot Herto-
ginnelaan en voor bijkantoor Loosduinen
Alidastraat 1) de letters Li t.m. Moo.
Morgen van 9.0016.30 voor de bijkan
toren Scheveningen-Noord en Schevenin-
gen-Zuid (onderscheidenlijk Oosrstraat 1
en Tesselschestraat 65) de letters Mon t.m.
einde O en voor het bijkantoor Benoor
denhout (van Diepenburchstraat 1) de let.
ters Lig t.m Mo.
BEVALLEN: E. van der Bol geb. Suchs.
land, z. E. Koome geb. Soesan, z.
JL Debeus geb. Stil, d. F. E. Cremers
geb. Dalrymple, z. M. C. W. Michel
geb. in ’t Veld. d. B. H. Terlingen geb.
v. d. Schans, d. A. G. Buijsrogge geb.
Rijghard, z. 3. Rijneke geb. Riender.
OUITSCH WEERMACHTBERICHT
HOOFDKWjytTIER VAN DEN FÜHRER,
22 September" Het Opperbevel van de
Weermacht deelt mede:
Aan het Oostelijke front bleef de vijand
gisteren aanvallen doen met het zwaarte
punt in de gebieden van Poltawa, Ross-
lawl en Smolensk. Zijn met sterke strijd
krachten ondernomen doorbraakaanvallen
werden opgevangen.
In de wateren bij de Noordkaap werden
van 38 aanvallende SovjeLvliegtuigen er
21 neergeschoten door formaties Duitsche
jachtvliegtuigen en jachtkruisers in sa
menwerking met het afweergeschut van
een convooi.
Aan het Zuid-Italiaansche front kwamen
slechts plaatselijke gevechtshandelingen
voor.
Sloveensche opstandelingen, tezamen
met Italiaansche communisten en benden,
groepen uit het Kroatische gebied, tracht
ten in het Oostelijk deel van Venetië in
Istrië en Slovenië zich van de macht mees,
ter te maken, gebruik makende van het
verraad van Badoglio. Duitsche troepen,
gesteund door nationaal-fascistische afdee-
lingen en vrijwilligers uit de bevolking,
hebben de belangrijkste plaatsen en ver-
keerslijnen bezet en vallen de roovende
en plunderende opstandelingen aan.
In het Middellandsche Zeegebied viel
de luchtmacht herhaaldelijk met goed ge
volg vliegvelden, ma^heerende colonnes
en vijandelijke stellingen aan en vernie
tigde 2 groote torpedomotorbooten.
Bij Gibraltar brachten onze duikbooten
3 vijandelijke torpedojagers tot zinken,
torpedeerden een krachtig beschermd koel,
schip en vernietigden een zeilvrachtschip,
alsmede een vijandelijk vliegtuig.
In de Thyrreensche Zee brachten vaar
tuigen der marine een 14,500 ton metend
stoomschip der regeering-Badoglio, dat
zich bij den vijand wilde voegen t°t zin
ken en beschadigden een ander groot
schip, alsmede een mijnenlegger en een
ander klein oorlogsvaartuig zwaar.
In de Egeischeuïee vernietigde een duik,
bootjager de in Britsehen dienst varende
Grieksche duikboot „Katsonis” en nam
een deel der bemanning gevangen.
In den afgeloopen nacht vielen snelle
Duitsche gevechtsvliegtuigen afzonderlijke
doelen in Zuid-Engeland aan. Bij vrije
jacht boven den Aflantischen Oceaan
werd een groote Britsche vliegboot neer,
geschoten.
Het bureau van den Admiraal in Neder
land deelt mede:
Op grond van par. 5. alinea 1, nr. 2,
tweede alinea van de Verordening van
den Rijkscofhmissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebied nr. 100/41 inzake bij
zondere maatregelen voor de kustbe-
scherming wordt het volgende beschikt:
Bij de uitoefening van de visscherij op
de Schelde is het den Nederlandschen vis
schers verboden de NederlandschBelgi.
sche watergrens te overschrijden.
Den Belgischen visschers, wier thuis,
havens gelegen zijn tusschen Antwerpen
en de BelgischNederlandsche water
grens, is het binnenloopen van Nederland
sche havens en het contact zoeken met
Nederlandsche visschers en vaartuigen
van allerlei aard verboden. Zij moeten
zich voortaan bij elk overschrijden van de
watergrens voor inklaring en contröle aan.
melden bij de Nederlandsche douanepost
in Bath. Bij het aandoen van een nood
haven moet zich de kapitein onmiddellijk
melden bij het naastbijzijnde bureau van
de V.G.A.D.
Ovytreding van deze beschikking wordt
overeenkomstig par. 7 van de Verordening
nr. 100/41 gestraft met gevangenisstraf, in
ernstige gevallen ook faet tuchthuis tot
5 jaar.
Deze beschikking treedt In werking op
den dag van publicatie.
hoff, d. C. M. J. Roeten geb. van der
Laan, d. J. G. Götte geb. Geelen, d.
Th. M. Duquesnoy geb. van den Bosch, z.
C. D. Tuit geb. Philips, d. W. v.
Vliet geb. Pruijs, d. J. J. v. Berkel geb.
v. Lunteren, .z. P. Tulleners geb. La-
Bruijere d. D. J. C. Commissaris geb.
Honselaar, z. J. C Hoofdman geb. Rill,
d. W. Simon geb. Braad, d. B. M.
Th. Dames geb. Kuppens, z. E. v. Sie.
renberg de Boer geb. Hassink, d. - J. M.
Jerph'anion geb. Buchrnhornen, d. H.
M v. Loenen geb. Borsboom. d
OVERLEDEN S. den Elzen man van
H. M. J. A. Swinkels, 67 j P Elker-
bout, man van C H. de Ridder. 65 j.
N. Buis, weduwe van A. den Heijer. 82 j.
L. W. C. de Zeeuw vrouw van J. F.
L. van de Ruit. 65 j, J R. Gravelotte.
man van W. C H. Verheul. 68 j- H.
van den Engel, man van N. Roelfzema,
75 j. N Dubbelman, weduwe van A.
van den Heuvel, 85 j. J. van Dijk,
vrouw van A. W. Toet. 58 i M. Kloot,
vrouw van P. L. J. Evers. 60 1 Fr.
Zuijdwijk, man van J. van der Veen. 534.
De Höhere SS- und Polizeiführer
Nordwest deelt mede:
Door het Polizeistandgericht Assen
zijn den 20sten September 1943 wegens
drie overvallen op het gemeentehuis
van Stadskanaal, wegens een overval
op het gemeentehuis van Exloo en we
gens den moord op Reilingh, die reeds
jarenlang lid van de N.S.B. was, de
hieronder genoemde Nederlanders ter
dood veroordeeld:^
de handelaar Johannes Vis, uit Stads
kanaal;
de ziekenverpleger Gert Por, uit
Zuidlaren;
de reiziger Anne Rutgers, uit Stads
kanaal;
de boekhouder Jan Toet, uit Stap
horst;
de machinist Pieter van Laarhoven,
uit Hasselt;
de gemeente-ambtenaar Wessel Knot,
uit Zuidlaren;
de leider van het Arbeidsbureau Ren-
dert Poel, uit Grijpskerk;
de H.B.S.-leerling Jans Diemer, ifit
Botger;
de landbouwer Roelof Tuin, uit Val-
thermond;
de gemeentesecretaris Andries Die-
penbrug, uit Odoom.
Het vonnis werd 2 uur na de uit
spraak voltrokken.
Een verslag van de rechtzitting zal
nader gepubliceerd worden.
De Höhere SS- und Polizeiführer
Nordwest,
(w.g.) RAUTER,
SS-Obergruppenführer und
General der Polizei.
Indertijd heeft het Rijksbureau voor de
Voedselvoorziening in Oorlogstijd de be
volking aangemaand zuinig te zijn met
suiker, omdat de “eschikbare voorraden
consumptie.suiker naar alle waarschijn
lijkheid niet toereikend zouden zijn om tot
den nieuwen suikeroogst het volle rant
soen te verzekeren. Als gevolg van enkele
maatregelen heeft de suikerpositie zich
evenwel zoodanig ontwikkeld, dat het in
ieder geval niet noodig zal zijn, hetgeen
aanvankelijk in de bedoeling lag, de sui-
kerverstrekking gedurende een periode
van vier weken stop te zetten. Het staat
nog te bezien, of de thans geschapen mo
gelijkheden het Rijksbureau in staat zul.
len stellen over voldoende suiker te be
schikken voor een onverminderde rant-
soeneering gedurende den nog voor den
nieuwen oogst resteerenden tijd, maar de
meevaller beteekent al wel, dat de aan-
gekondigde korting van een kilo op het
rantsoen piet zal doorgaan.
Het is evenwel mogelijk, dat het voor
de eerste helft van October bestemde
halve kilogram pas later beschikbaar
gesteld zal kunnen worden. Tevens moet
nu met de kans van eenige stagnatie in
de bevoorrading en derhalve in den ver
koop rekening worden gehouden.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede»
Iedere gezonde Nederlander in den leef
tijd van 1745 jaar, kan zich vrijwillig
bij de hieronder vermelde adressen ver
voegen, teneinde gekeurd te worden voor
de Waffen-SS of de Landwacht.
Tijdens de keuringen- worden alle in.
lichtingen verstrekt, met betrekking tot do
verzorging van familieleden, duur der op.
leiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij de Landwacht, of bij
het SS-Wachtbataillon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden.
Zij, die tot de Germaansche SS in Ne
derland (toetreden willen, kunnen zich
eveneens aanmelden.
Personen tusschen 18—30 Jaar, die aan.
meldingsplichtig zijn voor de tewerkstel,
ling, kunrfen zich eveneens aanmelden en
worden gedurende hun verbintenis van de
tewerkstelling vrijgesteld.
23- 9-43, 913 uur, Utrecht, N.VHuis,
Oude Gracht 245.
24- 9-43, 914 uur Amersfoort, Pol.
Durchgangslager, Leusderweg.
25- 9-43, 914 uur. den Haag, café Den
Hout, Bezuidenhout 1113.
Vijfde klasse
1218 11058 11631 12045
2104 13053 13174 20565 21102
2605 9173 20548
2361 2939 9556 11819 15768
15971 17777 17877 21512
Maan: 22 Sept
op 0.12 u„ onder
16.28 u.; 23 Sept, op
1 u„ onder 17.10 u.
29 Sept. N.M.
Duitsche bevestiging
De verklaring van Churchill in het
Lagerhuis, dat er de laatste 4 maanden
geen koopvaardijschip der Geallieerden
in het Noordelijke deel van den Atlanti-
schen Oceaan tot zinken gebracht is,
wordt in bevoegde militaire kringen te
Berlijn bevestigd, meldt het A.N.P.
Tevens wordt van welingelichte Duit
sche zijde Churchill’s mededeeling in het
Lagerhuis bevestigd, dat Duitsche duik
booten een Geallieerd convooi hebben
aangevallen. Te zijner tijd zullen hier
over nadere bijzonderheden worden be
kend gemaakt.
„Kennis is macht” is een aloude wijs
heid; zij sluit echter niet in, dat in alle
gevallen macht tevens kermis waarborgt.
Een of andere duistere speling van het
lot heeft aan iemand met wiens ..kennis”
het wel heel bedenkelijk gesteld moet zijn,
ook al beweert hij Freud te hebben
gelezen de macht gegeten als scri-
bentje in „Het Nationale Dagblad” hoog
van den toren te blazen. De „Haagsche
Courant” heeft
zijn toorn en ver
ontwaardiging
opgewekt bij de
lectuur van ons
artikel van Za
terdag j.l.: „Ter
reur en vaderlandsliefde” De schrijver
van dit stuk, zegt hij, bedient zich van
den stijl van beware! Joodsché
kamergeleerden” en hij geeft blijk
horribile dictu van een „judaïstische
mentaliteit”. Aan het slot van zijn artikel
zegt hij;
'■Het is nog niet de tijd om te publi-
ceeren, hoeveel fascisten er in Italië,
tijdens het verraad van Badoglio, ver.
moord zijn, maar wij weten wel, dat
gezien Italië de „bijltjesdag" geen
gezwets is. doch een moordfestijn, ge
vierd door het gepeupel, tijdens welke
viering het grootste deel van ons volk,
waarvan de zédelijke zelfbeheersching,
volgens de „Haagsche Courant” zoo be-
wonderenswaardig is, in huis zal blij
ven. Dat deel wascht dan de handen
in onschuld, zoo denkt het. Maar ieder,
die heden ten dage niet den moed kan
vinden, zich openlijk tegen beestachtig,
heden van dergelijk soort uit te spre
ken, is in feite schuldig aan datgene,
wat op een eventueelen „bijltjesdag”
zou kunnen gebeuren Zoo staan de
zaken en niet anders En zij, die blijk
geven niet te willen medewerken aan
het uitroeien van een misdadige men
taliteit, hebben zichzelf geteekend. Men
dient niet te wachten totdat deze
heeren hun demissie aanvragen, neen,
men dient hun deze te geven! Dat het
departement van Volksvoorlichting en
Kunsten zich zijn macht bewust worde!
Deze machtige scribent hoopt dus, dat
het departement van Volksvoorlichting
en Kunsten „zich zijn macht bewust wor
de!” Het zou werkelijk grappig zij*
er niet ook een tragische noot stik
het feit, dat het machtsbewustzijn
geestelijk zwakke persoonlijkheid als den
schrijver in „Het Nat. Dagblad’* zoo
grondig van de wijs kan brengen. Ge
noemd departement kent echter zijn
macht bijzonder goedhet heeft deze
macht ook altijd op vruchtbare wijze aan
gewend. Het zal dus wel even verwonderd
zijn thans te moeten vernemen dat het
zijn macht niet bewust is. Wij weten,
dat het departement geregeld de bladen
op hun inhoud controleert. Het zou ech
ter kunnen zijn, dat het artikel van den
machtigen man in „Het Nationale Dag
blad” aan zijn aandacht is ontsnapt.
Daarom wijzen wij er hier nog even op.
Op gevaar af dat de Machtige ook hierin
iets judaïstisch ziet
Het SS-Ersatzkommando deelt mede: De
bewijzen voor extra kolentoewijzing voor
familieleden van vrijwilligers in de Waf-
fen SS, SS Grenadierbrigade Nederland
en Landwacht, zullen dit jaar bij het Ar-
beitsbereich der N.S.D.A.P. in den idie-
derlanden den Haag, worden uitgereikt.
De kantoren der N.S.D.A.P. zijn geopend
lederen Dinsdag en Vrijdag van 20 tot 22
uur- Noord: Agathastraat 160; Zuid: Elle-
comstraat 77; Centrum: Laan Copes van
Cattenburch 84. West: Groot Hertoglnne-
Faan 248; Oost: Haagweg 140; Schevemn-
laan Tnhan van Oldenbarneveltlaan 89,
ien: .n«r Johan van Oldebarneveltweg
Voorburg' Admiraal de Ruytérlaan
30; Voorbu de groep Noord op 22
--%!fjfiX 20 tot 22 uur in de
Toen Churchill gisteren de vergaderzaal
van het Lagerhuis betrad, is hij door de
afgevaardigden met lang aangehouden bij.
val verwelkomd, meldt de Engelsche
nieuwsdienst.
In zijn rapport over de oorlogssituatie
verklaarde de premier, dat de operaties
in Noord-Afrika en de opening van een
nieuw front in de Middellandsche Zee door
hem nooit zijn beschouwd als vervanging
voor een rechtstreekschen aanval op
Duitschland via het Kanaal in Frankrijk
en de lage landen. Het front in de Mid
dellandsche Zee is veeleer gedacht als
„voorlooper voor den hoofdaanval” op
Duitschland en zijn bondgenooten. Bij zijn
bezoek aan Washington in Juni 1942 is
alleen besloten Noord-Afrika te bezetten.
Toen heeft juist de terugtocht naar El
Alamein plaats gehad met een verlies van
80.000 man der Geallieerde troepen. Daar.
or waren „zeer ernstige besluiten” noo.
dig geworden. In November 1942 is toen
besloten Noord-Afrika niet te gebruiken
als verblijfplaats doch als springplank en
alle voorbereidingen te treffen voor den
inval op Sicilië, teneinde te pogen, Italië
van den oorlog uit te schakelen.
Spr. maakte bekend, dat er de laatste
4 maanden geen enkel koopvaardijschip
der Geallieerden door optreden van den
vijand in het Noordelijke deel van den At-
lantischen Oceaan tot zinken is gebracht.
Thans zijn de Duitsche duikbooten weer
actief geworden en op het oogenblik wordt
een Geallieerd convooi door Duitsche on
derzeeërs aangevallen.
Voorts deelde hij mede, dat de Britsche
en Amerikaansche luchtmacht de stel
selmatige verwoesting van Duitsche ste.
den door bomaanvallen zal voortzetten.
Verder verklaarde Churchill, dat het
nieuwe Geallieerde commando voor Zuid-
oost-Azië in Britsch-Indië wordt ingericht
om de oorlogvoering tegen Japan te ver
sterken. De nieuwe Geallieerde opperbe
velhebber, admiraal Mountbatten, zal bin
nenkort met een staf in Indië aankomen.
Het Geallieerde hoofdkwartier voor Zuid.
Oost-Azië zal in Delhi worden geïnstal
leerd.
De gebeurtenissen in Italië
Over de gebeurtenissen in Italië ver
klaarde spr„ dat na den val van Musso
lini de Geallieerden er naar hadden ge
streefd in Italië een autoriteit te vinden,
met wien zij konden onderhandelen, ten
einde de onvoorwaardelijke capitulatie
van Italië in den kortsten tijd en met
zoo weinig offers aan bloed aan den
kant der Geallieerden als maar mogelijk
tót stand te brengen.
Geleidelijk strekte de regeering-Ba
doglio langs verschillende kanalen haar
voelhorens uit. informeerde naar de Ge
allieerde voorwaarden voor een capitu
latie. terwijl de Geallieerden op alle toe
naderingspogingen echter slechts dït
eefie antwoord gaven„De capitulatie
moet onvoorwaardelijk zijn”
Omtrent het verder verloop van de ge
beurtenissen na den val van Mussolini
zeide Churchill, dat op 15 Augustus een
afgezant van Badoglio. een officier met
den rang van generaal,, een bezoek bracht
aan den Britsehen ambassadeur in
Madrid, Sir Samuel Hoare. met een ge
loofsbrief, waaruit bleek, dat hij in op
dracht van Badoglio kwam en dat Ba
doglio bereid was aan den kant van de
Geallieerden tegen Duitschland te treden,
zoodra de Geallieerden in Italië geland
waren.
Spr. verklaarde, dat het geen toeval
was, dat hij zich juist op dat oogenblik
in Quebec voor conferentiedoeleinden bü
Roosevelt bevond In overeenstemming
met Roosevelt en met goedkeuring van
het Britsche oorlogskabinet werd toen
het besluit genomen generaal Eisenhower
instructie te geven Britsche en -1
kaansche- officieren van den generalen
staf uit te zenden, die met de afgezanten
van Badoglio in Lissabon een samen
komst moesten hebben. Voorts werd Sta
lin van de gebeurtenissen in Italië ter
stond op de hoogte gebracht.
Op ia Augustus werd een conferentie
gehouden tusschen de officieren van den
Geallieerden generalen staf en den afge
zant van Badoglio in Lissabon. Op deze
conferentie werden den afgezant van
Badoglio de capitulatievoorwaarden voor
gelegd, welke reeds eenige weken tevoren
in een uitvoerige bespreking tusschen
Washington, Londen en het hoofdkwartier
van Eisenhower waren vastgelegd.
„Hoe drastisch de capitulatievoorwaar
den ook waren, de afgezant van Badoglio
wees ze niet van de hand en verklaarde
tegelijkertijd, dat zijn bezoek ten doel
had te bespreken, hoe Italië zich met
de Geallieerden kon vereenigen bij den
oorlog tegen Duitschland”.
De afgezant van Badoglio. een gene
raal, was met de voorwaarden der Ge
allieerden op 23 Augustus uit Lissabon
vertrokken. Daarbij werd hem onom
wonden van den kant der Geallieerden
verklaard, dat dp capitulatie-voorwaarden
voor de civiele en bestuursaangelegen
heden later zouden wqrden voorgelegd.
De afgezant van Badoglio was toen onder
de grootste geheimhouding naar Ro8he
teruggekeerd. Hij beloofde vóór 31
Augustus antwoord te geven aan het
hoofdkwartier van generaal Eisenhower
In dien tusschentijd kwam een tweede
Italiaansche generaal in opdracht van
Badoglio aan. die bij wijze van geloofs
brief den Britsehen generaal Carton de
Wiart meebracht Deze tweede delegatie
van Badoglio kon echter, naar Churchill
verklaarde, den loop der gebeurtenissen
niet beïnvloeden, zoodat generaal de
Wiart in de gevangenschap wilde trt’ug-
keeren. De lasthebber van Badoglio wees
dit voorstel echter van de hand, zoodat
generaal de Wiart zich in vrijheid naar
/Engeland kon begeven.
Op 31 Augustus kwam de afgezant van
Badoglio met een vertegenwoordiger van
generaal Eisenhower in Syracuse bijeen
en verklaarde, dat Badoglio bereid was
de onvoorwaardelijke capitulatie te aan
vaarden. De bekendmaking van den
wapenstilstand werd door de Geallieer
den vastgesteld op het oogenblik. dat
•jaar hun opvatting de beste militaire
kansen bood om zich aan den Duitschen
aanval te onttrekken. Dit beteekende.
wapenstilstand eerst op het oogen-
riik van de landing der Geallieerden op
“et Italiaansche vasteland of kort hier
voor van kracht zou worden. Churchjll
orklaarde dat de Geallieerden gaarne
2Peer gedaan zouden hebben om deze.
aar hij woordelijk zeide „rampzalige
r««eenng” te helpen.
r* £Yertegenwoordiger van de Badoglio-
de« r onderteekende op 3 September
von>-avon^s *n Syracuse de capitulatie-»
dan/raaJd€n Van dlt tijdstip af heeft
RomJ1 het geheim een vliegtuig tusschen
op en het Geallieerde hoofdkwartier
regepriJ1*6! gevlogen. Nadat de Soviet-
bestuHcJ1 capitulatievoorwaarden had
bower machtigde zij generaal Eisen-
oeze ook namens de Sovjetregee-
ring te onderteekenen en generaal Eisen
hower deed dit niet alleen in opdracht
van de Ver. Staten en Groot-Brittannië.
doch ook in opdracht van de Sovjet
unie en alle Geallieerden
Mussolini zon uitgeleverd worden
Betreffende de voorgenomen uitleve
ring van Mussolini aan de Geallieerden,
verklaarde Churchill, dat de onvoorwaar
delijke capitulatie der Badoglio-regee-
ring, een speciale clausule behelsde
voor de uitlevering van Mussolini. Het
was echter niet mogelijk geweest, Mus
solini speciaal en gescheiden van den
wapenstilstand en vóór de Geallieerde
landing op het Italiaansche vasteland,
te doen uitleveren.
De Geallieerden hadden echter reden
te gelooven, dat men Mussolini onder
sterke bewaking, op een veilige plaats
in bewaring zou houden en het was
stellig volstrekt in hét belang der regee
ring-Badoglio, een vlucht van den Duce
onmogelijk te maken.
De uitlevering van Mussolini heeft
stellig in het voornemen der Geallieer
den gelegen, wanneer niet omstandighe
den waren ingetreden, die ongelukkiger
wijze buiten het machtsbereik der Ge
allieerden lagen. De maatregelen, die de
regeering-Badoglio had genomen, waren
zorgvuldig overlegd. Zij waren voldoen-
dev geweest voor de gevangenhouding
van Mussolini, maar Badoglio kon geen
rekening houden met een landing van
Duitsche valschermtroepen, juist op het
punt, waar de Duce het laatst gevangen
wera gehouden.
Churchill stelde in het licht, dat, naar
zijn meening, geen gebrek aan vooruit
ziendheid of inbreuk op vertrouwen van
den kant van de regeering-Badoglio er
schuld aan is, dat Mussolini bevrijd
werd, aangezien de regeering-Badoglio
nog een tweeden troef dacht uit te spe
len, n.l. naar Churchill woordelijk zeide:
„De met de bewaking belaste carabi
nieri, hadden het bevel Mussolini dood
te schieten, wanneer eenigerlei reddings
poging gedaan mocht worden”.
Het derde front
„Ik noem, zeide Churchill verder, het
front, dat de Geallieerden eerst in Afri
ka, vervolgens op Sicilië en thans in
Italië gevormd hebben, het „derde
front”. Het „tweede front”, dat reeds
bestaat, is nog niet in gebruik. Over het
tijdstip», waarop dit front actief zal blij
ken te zijn, wilde spr. geen mededeeling
doen. Op zekeren dag, wanneer Enge
land en de Ver. Staten het juiste oogen
blik gekomen achten, zal ook op dit
front „de poort worden opengeworpen”
en zal een „massale invasie van het
continent van het Westen uit, tegelijk
met een invasie van het Zuiden uit” be
ginnen.
De Engelsche regeering zal zich niet
tot grootsch opgezette oorlogsoperaties,
tegen beter weten in laten dwingen of
overhalen, om een politieke eenstem
migheid of bijval uit alle kringen te ver
krijgen.
Het bloedigste deel van dezen oorlog,
zoo verklaarde Churchill, het bloedigste
hoofdstuk v<M>r Groot-Brittannië en de
Ver. Staten ligt nog voor ons.
De 3 landen-conferentie
Uit de verdere uitlatingen van Chur
chill bleek, dat de vorming van een in-
ter-Geallieerde Middellandsche Zee-
commissie, berust op een verzoek van
Stalin. De Engelsche vertegenwoordiger
in deze commissie is Harold Mc.Millan.
Op het oogenblik worden de noodige
voorbereidingen getroffen voor een con
ferentie van de ministers van Buiten-
landsche Zaken der drie landen, of hun
„Wij zien voorts,
vertrouwen een
conferentie tusschen
Roosevelt, Stalin en mijn persoon, nog
voor het einde van het jaar tegemoet”.
In dit verband meende spr., dat „zon
der het nauwe, hartelijke en duurzame
deelgenootschap tusschen de Sovjet
unie, Engeland en de Ver. Staten, de
Geallieerden aan het einde van dezen
oorlog zouden moeten vaststellen, dat
zij zich in een periode van nog groo-
tere verwarring bevinden”.
Berlijn over de rede
Churchill’s rede trekt in Berlijnsche
politieke kringen, als gevolg van de
schamelheid van den inhoud, geen over
matige belangstelling./Naar het oordeel
van de Wilhelmstrasse, aldus meldt het
A.N.P., onderscheidt 'zij zich voor het
grootste deel weer eens te meer door
datgene, wat Churchill voor zijn toehoor
ders moest verzwijgen, dan door hetgeen
hij zeide.
Dat hij niet over militaire dingen
sprak, zoo verklaart men, zal hem om
begrijpelijke rédenen niemand kwalijk
nemen; dat hij echter de politieke doel
stelling in zijn rede zoo opzettelijk heeft
vermedèn, moet tenslotte de aandacht
trekken van den meest onbevangen
waarnemer. Dit opmerkelijke feit is ten
slotte een bewijs, zoo verklaart men te
Berlijn, dat hij bepaalde dingen niet
durft uit te spreken, om van het duide
lijke fiasco van de Atlantische charter
niet den laatsten sluier weg te nemen
en om zoodoende den kleinen naties deze
bekentenis te onthouden.
Van een zeker historisch belang zijn
de uitlatingen van Churchill over het
Italiaansche verrlad. Opvallend snel
werd maarschalk Badoglio gelogenstraft
die gisteren in zijn oproep tot de Ita-
lianeir*nog had beweerd, dat hij en zijn
aanhangers met het sluiten van den wa
penstilstand het voornemen hadden om
de wapens neer te leggen en zich van
élke verdere oorlogshandeling te onthou
den. Thans echter deelt Churchill mede,
dat reeds lang voor het sluiten van den
wapenstilstand, de afgezanten van den
verrader Badoglio, tijdens de inleidende
besprekingen te Madrid, overeenkom
stig hun opdracht verzekerden, dat de
Italiaansche regeering bereid was, zich
aan de zijde der Anglo-Amerikanen tegen
Duitschland te scharen.
Men kan dus, zoo verklaart men te
Berlijn, den Engelschen premier met
dezen bondsbroeder alleen maar geluk-
wenschen. In tegenstelling hiermede, doen
de verklaringen van Churchill over de
heldhaftige bevrijding van Mussolini,
waardoor d$ uitlevering van den eigen
landgenoot i-> waarin "Badoglio had toe
gestemd werd verhinderd, aan, als
een erkenning van een groote teleurstel
ling. Het feit, dat Churchill met bijzon
deren nadruk heeft gewezen op de behaal
de successen, is in de eerste plaats
daarom geschied, om den Sovjets de En
gelsche krachtsinspanningen voor den
oorlog zoo drastisch mogelljk bij te
0 Aandacht verdient voorts, dat Chur-j Duitsche*’schóól Dreibholzstraat.
Er kunnen thans inlichtingen worden
verstrekt omtrent krijgsgevangenen, be
ginnende met de letter I tot en mèt de
letters Le.
Zij, die inlichtingen wenschen omtrent
vorenbedoelde krijgsgevangenen, gelie
ven zich te wenden tot het informatie
bureau van het Nederlandsche fcoode
Kruis, Korte Voorhout 14 ’s-Gravenhage,
onder opgave van naam, voornamen, ge
boortedatum en -plaats en zoo mogelijk
stamboeknummer, militairen rang en
laatst bekende standplaats.