No. 18660.
van
Smolensk
Af weerslag ten W esten
duurt voort
De jongste terreuraanval op Berlijn
aanval ditmaal niet concentrisch is ge
weest. De verdedigingsmogelijkheden
waren gunstiger. De nachtjagers kon
den de vijandelijke formaties uiteendrij
ven en de luchtdoelartillerie kon, nu er
geen nevel was, beter een spervuur
voor de naderende machines leggen.
Zaterdag 4 December.
Behoud
van onze
volkskracht
LEVEN NAAR EIGEN AARD
De conferentie
tuberculose-
Geen doorbraak in Zuid-Italië
De Stem der SS
Hevige gevechten aan het
Zuid-Italiaansche front
GEMEENTELIJKE JEUGDDIENST EN
DE ST. NICOLAASVIERING
Kousenbonnen aangewezen
SINT NICOLAAS BIJ DE KINDEREN
VAN POLITIE-DIENAREN
Roosev^lt-Stalin-Churchill
Sinaasappelsap voor
patiënten
SINTERKLAASFEESTJES
VAN DEN N.V.D.
COURANT
J v.v* V t'- V .W
Dienstaanb. /0.38. Pers. gevr. /0.48. Adv. „Br. bur. v. 4. bl.* 10 meer.
330263; Boekh. J. B. w. Seters jr„ Theresiastr, 10»a, Tel. 772444; Boekh. E.D. Couvée, v.Hoytemastr. 66, Tel 721187
van
DUITSCH WEERMACHTBERICHT
(C.N.F.-Meyer)
gevangen,
een
te Berlijn
wat
Op alles voorbereid.
Geen
gelijkschakeling!
Luistert op Zondag 5 Dec. van 11.30
tot 11.45 uur over den zender Hilver
sum 1, op golflengte 415 meter, naar
de Stem der SS. De voorman der Ger-
maansche SS in Nederland, Feldmeyer,
beantwoordt een vraag
Werp geen scherp tusschen de
aardappelschillen
bommenwerpers
morgenuren
een
een
Speciale punten ongeldig
op 15 December
Politiek weekpraatje
De titel van het politieke weekpraatje.
dat Max Blokzijl zal houden a.s. Maandag
over Hilversum I is„Propaganda”.
1
f
t
i
f
1
1
t
f
t
s
i
f
f
t
f
f
HAAGSCHE
Geef bij verhuizing uw adres
wijziging niet alleen op aan de
courant, maar ook aan uw ver
zekeringsmaatschappij en ver
meld ook uw oud adres, benevens
de soort van verzekering en uw
polisnummer.
.HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH
RER, 4 December. HetOpperbevel van
de Weermacht deelt mede
In den Zuidelijken sector van het Oos
telijke front kwam het alleen ten Zuid
westen van Krementsjoeg en bij Tsjer-
kassy tot vrij groote gevechtshandelin
gen. Alle vijandelijke aanvallen werden
op geringe plaatselijke penetraties na,
afgeslagen. Op éér. plaats zijn gevechten
Ter kennis van de vergadering van
het Dagelijksch Bestuur van het Neder-
landsche Roode Kruis is gebracht, dat
een zending van 300 vaten sinaasappel
sap uit Spanje is aangekondigd. Het ligt
in het voornemen dit sinaasappelsap
t.z.t. ter beschikking te stellen van
tuberculose-patiënten, praetuberculose-
patiënten, zuigelingen en zieke kinderen
volgens een nader uit te werken ver-
deelingsplan, lezen wij in het orgaan
van het Ned. Roode Kruis.
Ter gelegenheid van het St, Nicolaas-
feest zal de Gemeentelijke jeugddienst,
welke zooals bekend ook de schoolvoe-
ding verzorgt, dank zij de medewerking
van autoriteiten Maandag in de ruim hon
derd eetlokal'en aan vijf a zesduizend kin
deren ’r. extra-menu kunnen verstrekken.
Onder andere zullen de kinderen wor
den getracteerd op pap en fruit. Tevens
heef; de dienst het den Haagschen scho
len weten mogelijk te maken, dat het St.
Nicolaasfeest en het Kerstfeest wederom
met versnaperingen kunnen worden ge
vierd. Hedenmiddag werd een St. Nico-
laasfeestje georganiseerd voor de kinde
ren van geëvacueerden in Bloemendaal
te Loosduinen. Mogelijk zullen ook de
kinderen in kinderziekenhuizen nog iets
van het bezoek van St. Nicolaas aan onze
stad bemerken.
Morgen vieren wij Sint-Nicolaas.
„Wij”, dat zijn wij onder-elkaar, wij,
het Nederlandsche volk-onder-ons.
Want er is geen familiefeest zóó typisch-
Nederlandsch, zóó eigen-Nederlandsch
als juist het feest voor jong-en-oud van
dien goeden braven bisschop
Spanje. Kindertjes van allerlei slag
zingen even blijmoedig het lied van
„Zie de maan schijnt door de boomen”
en kinderen van N.S.B.-ers en van niet-
N.S.B.-ers zijn even gul in het weg
geven van geschenken aan arm-bedeel-
den. Ja, het Sint-Nicolaasfeest vieren
wij „onder-ons”. De bezetter, die er ge
tuige van is, ziet het aan en zegt: dat
is toch wel typisch-Nederlandsch. Zelfs
het woord Germaansch komt hem daar
bij niet over de lippen. De goede be
zetter denkt daarbij: het is welgedaan
een volk als dit
volk van Ne
derland te la
ten leven naar
eigen aard,
maar er zijn
óók bezetters, die, plus royaliste que
le roi op dit punt anders denken
en den Nederlandschen geest trachten
neer te drukken met het puntige
wapen der gelijkschakeling in de hand.
Gelukkig zijn deze niet groot in aantal
en de Rijkscommissaris heeft in het bij
zonder tot hen op den dag van de soli
dariteit, op 7 November j.l. in Utrecht,
een taal gesproken, die zij niet konden
misverstaan. „Wanneer”, - zei dr. Seyss
Inquart bij die gelegenheid - „een ove
rigens zeer goede ambtenaar naar mij
toekomt en zegt, dat hij in zijn werk
kring alles precies zóó heeft geregeld
als bij ons in Duitschland, dr
hem op den schouder en zeg
PRIJS DER ADVERT.: 1—11 m.M. (5 reg.) ƒ1.65, elke m.M. m. tot 23
m.M. (10 reg.) ƒ0.19. Elke m M. m. 21 ct. Halve oplaag halve pr. Reel,
ƒ0,51 p. m.M I wijsn. 5 ct., fr. p. p. 10 ct. KI. Adv. (in halve opl.) 0.57,
Onvermoeibaar zijn zij op post en
missen nooit, wanneer zij schieten op
de bolsjewisten, die uit hun dekking
te voorschijn komen.
(P.K Zwirner-H.H.-St.)
PRIJS DEZER COURANT: Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd.
met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode", „Kol. Bijbl.’'’ en „Letterk Bij'bl.”
ƒ3.15. Fr. p p. met Modebl. ƒ4.20, z. Modebl. ƒ3.95. Buitenl. ƒ9.45
Bij postkant tegen de geld, goedgek. abonn.pr. Afz. nr. 5 c., fr. p. p. 10 c.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn
meldt: Terwijl van enkele zijden ten aan
zien van de gevechten in den Oostelijken
sector van het Italiaansche front gemeld
wordt, dat het Britsche 8ste leger het
Duitsche afweerfront doorbroken en te
ruggedrongen heeft, wordt door het Duit,
sche Opperbevel met de meeste stelligheid
tegengesproken, dat de Engelschen hun
doorbraak tot stand gebracht hebben. De
Engelsche berichtendienst heeft de ver
overing gemeld van Lanzione en Castel
Venatro, doch te Berlijn verklaart men.
dat. deze plaatsen nog in handen der
Duitschers zijn en dat van een terugtocht
geen sprake is.
Deze onjuiste berichten, zoo zegt men te
Berlijn, zijn door Londen de wereld inge
zonden met de bedoeling, invloed te kun
nen uitoefenen op de besprekingen met
de andere geallieerden.
Overigens is men te Berlijn omtrent het
verloop van den strijd zeer terughoudend.
Men constateert slechts, dat de gevechten
met groote hevigheid voortduren en een
uitermate bloedig karakter dragen. Aan
beide zijden is de luchtmacht zeer actief.
In den Westelijken sector, waar men
van Duitsche zijde eveneens een offensief
meent te kunnen verwachten draagt de
strijd tot nog toe slechts een plaatselijk
karakter
Met ingang van heden 4 December
wordt tegen inlevering van den kousen
bon N van de textielkaarten V 115 en
V 215 (voor mannen en vrouwen boven
de 15 jaar) en de daarvoor benoodigde
geldige textielpunten van eerder genoem
de kaarten of T-punten een paar sokken
resp kousen, beschikbaar gesteld. In ver
band met de bevoorrading van den han
del van sokken en kousén is het moge
lijk, dat niet steeds sokken of kousen
voorradig zijn, doch zorg wordt er voor
gedragen, dat ieder de in zijn (haar) be
zit zijnde bonnen te zijner tijd zal kunnen
honoreeren, mits men alsdan de beschik
king heeft over op dat oogenblik nog
geldige punten.
Op zijn Haagsche tournée heeft de Sint
ook niet de kleuters van de dienaren
van.de Hermandad willen vergeten. Hij
had daartoe de bemiddeling ingeroepen
van de afd. den Haag van den Kame-
raadschapsbond der Ned. politie die op
zijn beurt weer gistermiddag in het Ge
bouw voor K. en W. een feestelijk sa
menzijn had georganiseerd. De stafmu-
ziek van de politie onder leiding van
kapelmeester Bokhove bracht van den
aanvang af de stemming er met vroolijke
wijsjes in en natuurlijk waren het voor
het meerendeel Sinterklaasversjes. Inspec.
teur Kanters kweet zich verdienstelijk
van zijn taak als „conférencier” Den
hoofdschotel vormde de opvoering van de
operette „Asschepoester” onder leiding
van Chris Hofland. De kleurige taferee-
len vonden bij jong en oud een enthou
siast onthaal. De Sint zelf verscheen met
groot gevolg en had voor iederen kleu
ter een verrassing bij zich. Enkele politie
autoriteiten deden op dit vroolijke feest,
dat zoo goed was verzorgd, van hun be
langstelling blijken.
VERDUISTEREN
Van 16.30 uur tot 8.30 uur
Maan: 4 Dec. op 13.41 u„ E.K.;
5 Dec. onder 0.31 u„ op 14.06 u.; 6 Dec,
onder 1.50 U.. op 14.30 u.
Op alles voorbereid. Dichte nevel
tusschen de stellingen maakt het voor
de bolsjewisten gemakkelijker om na
derbij te sluipen daarom is voor de
posten in de voorste loopgraven
uiterste opmerkzaamheid geboden
handgranaten liggen steeds voor
werpen gereed.
wijken, openbare gebouwen, kunst- en
cultuurmonumenten zwaar getroffen. An
dere vijandelijke vliegtuigen vlogen over
de Rijkshpofdstad, zonder schade aan te
richten. Tot dusver is vastgesteld, dat 28
vijandelijke bommenwerpers zijn 'neerge
schoten.
Batterijen vèrdragend geschut beant
woordden gisteren het vuur van Engel
sche batterijen aan de overzijde van het
Kanaal en beschoten met goede uitwer
king belangrijke doelen in Dover. Deal
en Folkestone.
Radio Moskou heeft in den afgeloopen
nacht bevestigd, dat enkele dagen ge
leden een conferentie tusschen Roose
velt, Stalin en Churchill in Teheran
heeft plaatsgevonden. Aan de conferen
tie hebben ook deskundigen deelgeno
men. Behahdeld werd de kwestie van
den oorlog tegen Duitschland, alsmede
politieke vraagstukken. Er zal een com
muniqué worden uitgegeven.
Terreuraanval op Leipzig; 28 bommen
werpers neergeschoten
De Nieuwe Kerk te Delft ondergaat
reeds eenige jaren een algeheele res
tauratie vooral de ommanteling van
den toren vergt zeer veel arbeid. Men
is nu zoover gevorderd, dat de spits
geheel is vrijgekomen.
Eikenloof verleend
De Führer heeft het eikenloof, behoo-
rend bij het ridderkruis van het Ijzeren
kruis verleend aan luitena nt-generaal
Walter Hartmann, commandant van een
divisie infanterie, aan majoor Ernst
August Fricke, bataljonscommandant van
een regiment pantsergrenadiers, aan lui-
tenant-kolonel Ernst Wellmann, comman
dant van een regiment pantsergrenadiers
en aan kolonel Alfred Druffner, comman
dant van een regiment grenadiers.
Majoor Fricke en kolonel Druffner zijn
overleden aan de tijdens de gevechten
aan het Oostelijk front opgeloopen ver
wondingen.
Nieuwe berichten komen binnen.
De jachtvliegtuigen achtervolgen den
vijand tot over de Elbe. Nog 10 vier
motorige bommenwerpers hebben het
onderspit moeten delven.
In de stad zelf beginnen de openbare
vervoermiddelen hun diensten onmid
dellijk te hervatten. Zoo kunnen de tien
duizenden, die door het alarm verrast
werden, weer rustig en zonder opont
houd naar hun woonsteden terugkeeren.
En wederom komt die alles overheer-
schende gedachte in deze dagen over
ons: De mensch is een merkwaardig
wezen. Hij went aan alles. Tien minu
ten geleden stond hij nog tegenover den
dood en thans spreekt hij reeds weer
over de zakelijke aangelegenheden,
welke hij morgen vroeg het eerst wil
afhandelen. Is deze beschouwing een
spiegel van zijn moreele kracht? Voor
groot deel ontegenzeggelijk. Van
plotselinge moreele ineenstorting
zal geen sprake zijn
aij klop ik
g hem, dat
hij het heel braaf, maar niet verstandig
heeft gemeend.”
Daarmede heeft de Rijkscommissaris
willen uitdrukken, dat hij geenszins een
op Duitschland gelijkgeschakeld Neder
land wenscht. Hij heeft dit standpunt
ook verduidelijkt. „Het is onze taak”
zoo zei hij namelijk verder in zijn
groote rede op den 7den November
„er voor te zorgen, dat in dit land alles
goed en voor ons overzichtelijk verloopt,
dat voorts nergens bewegingen van ver
zet ontstaan en dat wij adviezen uit de
door de zoo oneindig leed verkregen
ervaringen aan de Nederlanders willen
mededeelen. Maar hetgeen dan gebeurt,
en hierop leggen wij den nadruk
moet _van Nederlandschen geest en
leven worden vervuld.”
Dit standpunt van den Rijkscommis
saris zal men goed doen in zijn gedach
ten levendig te houden. Naaste mede
werkers van dr. Seyss Inquart hebben
ons ook herhaaldelijk verklaard, dat
de Rijkscommissaris allerminst een
Duitsch-Nederlandsche gelij kschakeling
wenscht, integendeel, hij wenscht, dat
het Nederlandsche volk in vrijheid en
naar eigen aard zal leven. Natuurlijk is
voor ’t oogenblik de bezetting zwaar en
drukkend en zij moet zich in het belang
van Duitschland’s gigantischen strijd
met vele zaken, men kan gerust zeggen,
met alles en nog wat bemoeien. Maar
dit wil niet zeggen, dat men er doel
bewust op uit is het Nederlandsche ka
rakter, den eigen Nederlandschen volks
aard, te ondermijnen of uit te hollen.
Het Nederlandsche volk is op dit punt
uiterst gevoelig en misschien zou men
van Duitsche zijde iets voorzichtiger
kunnen zijn om zelfs den schijn van wat
ons volk met een boos woord: gelijk
schakeling noemt, te vermijden. Wan
neer wij op een bijeenkomst van een
Nederlandsche organisatie met Neder
landsche medewerkers een Nederland
sche aangelegenheid als een bepaald
agendapunt door een Duitscher in het
Duitsch hooren behandelen, dan is de
Nederlander met zijn groote gevoelig
heid op dit punt spoedig geneigd zich
daarover argwanend uit te laten. Wan
neer we lezen, dat op een jaarvergade
ring van de N.V. „De Bijenkorf” uitslui
tend Duitsch gesproken wordt, dan zijn
er Nederlanders genoeg, die in deze om
standigheden iets zien, dat verontrust
en te denken geeft. Wanneer in „De
Stormvlag”, in het strijdblad van den
Nat. Jeugdstorm, erover wordt ge
klaagd, dat leden van de Hitler-
Jugend „een grooten mond opzetten
tegen onze stormers en ze o.a. toevoe
gen, dat zij de bezettende macht zijn en
dat wij (Nederlanders) maar hebben te
gehoorzamen”, dan zullen er direct ge
noeg Nederlanders zijn, die zeggen: „zie
je wel, daar ga je met je vrijheid en
eigen volksaard!”
Dit alles is, wij zeiden het reeds, een
uiterst delicate materie en zij zou in
derdaad verontrustend kunnen zijn en
tot argwaan kunnen leiden, wanneer
daar niet het woord was van den Rijks
commissaris, die voor het Nederland
sche volk de vrijheid opeischt om naar
den eigen aard te kunnen leven. Dat
men niet in alle vertakkingen van de
bezetting altijd even tactvol is en er
niet overal steeds op uit is rekening
te houden met de gevoeligheden van het
Nederlandsche volk op dit zeer speciale
punt, wie zal zich daarover verbazen?
Hoofdzaak is, dat de hoogste vertegen
woordiger van de Duitsche macht in
ons land zijn standpunt ten deze zéér
duidelijk heeft bepaald:
Vrijheid om naar eigen aard te leven!
Dit houde men voor oogen, ook al
klopt er schijnbaar weleens iets niet
in de dagelijksche practijk van ons
volksbestaan onder de abnormale om
standigheden van dezen bewogen tijd.
De A.N.P.-correspondent
meldt:
Sterke vijandelijke luchtstrijdkrachten
hebben Donderdagavond wederom een
hevigen aanval op de Rijkshoofdstad
ondernomen, ditmaal echter onder min
der gunstige omstandigheden dan de
vorige malen. Een sterrenklare hemel
stond strak gespannen boven Berlijn,
toen de sirenes de komst van de Brit
ten aankondigden en vrijwel op hetzelf
de moment werd de nachtelijke stilte
reeds verstoord door de aan alle zijden
van de hoofdstad opstijgende groepen
nachtjagers, die voor de verdediging,
tezamen met de luchtdoelartillerie en
de zoeklichtbatterijen, in een luchtstrijd
werden geworpen, zooals de Berlijners
nog nimmer aanschouwden. Het doffe,
doordringende gedreun der zware ar
tillerie, vermengde zich met het nijdige,
keffende en ratelende geblaf der lich
tere en lichtste stukken. In het dikke
duister van den nacht, ontspon Ach de
strijd van machine tegen machine, van
man tegen man. Dreigend gromden de
zware motoren der bombardements
vliegtuigen, telkenmale van toon veran
derend, optrekkend en zich vallen la
tend bij hun pogingen om de nimmer
aflatende, snelle, wendbare jachtvlieg
tuigen te ontwijken. Groene, roode en
witte lichtkogels zwermden voortdurend
in bonte mengeling langzaam terneer,
rustig en vredig, als waren zij de
eenige, die zich het helsche tumult van
den slag der menschen niet behoefden
aan te trekken. Plotseling staat een ge
weldige komeet boven de stad. Pijlsnel
schiet zij in de diepte om met een ont
zagwekkende detonatie tegen de aarde
te slaan. Dat was een bommenwerper.
Dan wordt het langzamerhand tijd
om in dekking te gaan. Het door merg
en been dringende gefluit van een val
lenden bom doet de menschen even
versuffen. Een tiende deel van een
seconde misschien. De ervaring heeft
ons veel geleerd, ook, dat deze bom
ons niet treffen zal. Ruim 100 meter
verder slaat hij in een park in. Bran
dende granaten volgen en dan nog
meer bommen en mijnen, fosfortrom-
mels en... vliegtuigen.
Neergeschoten bommenwerpers
Een orkaan van helsch tumult en ge
weld golft over de stad. Plotseling is
het voorbij. Gekomen en gegaan als een
zomersche donderbui, dood en verderf
achter zich latend. Een half uur later
geven de sirenes het signaal, dat alles
veilig is en de bevolking kan haar
schuilplaatsen verlaten. Hier en daar in
de stad brandt het. Ook komen spoedig
de eerste berichten over het verloop
van den slag binnen. Alleen al boven
Berlijn zijn 20 vijandelijke machines
neergesehoten. Dat geeft tenminste een
eenigszins bevredigend gevoel, ook al
wordt het leed der getroffenen er niet
door uitgewischt. Boven op het dak van
een hoog gebouw in het centrum van
de
De
- - het
■pen gereed. de stad kunnen wij het slagveld over- ke
(P.K. Tiemann-H.H.-St.) zien. Ons ervaren oog leert ons, dat de of
Dezer dagen wordt aan 4500 kinderen
in onze stad een aardig Sinterklaasfeest
aangeboden door den Nederlandschen
Volksdienst. Ten einde de samenhoorig-
heid in de buurtschappen te vergrooten
wordt niet een groot feest gehouden,
maar 27 -kleinere; die ieder door onge
veer 150 kinderen bezocht worden. Gis
teren hebben wij een dergelijk Sinter
klaasfeest bijgewoond in de gymnastiek
zaal van de school van Heutszstraat 12.
Er was een aardig prograrqma ontworpen.
Een poppenkast bracht de kinderen her
haaldelijk tot groot enthousiasme, zoodat
hun gejuich straten ver te hooren was en
een vrouwelijke goochelaar verbaasde de
kleuters met haar goochelkunstjes. Het
hoogtepunt werd natuurlijk gevormd door
het bezoek van Sinterklaas, die zich eeni-
gen tijd met de kinderen onderhield en
aandachtig luisterde naar de aardige
liedjes, die de kinderen zongen Als be-
looning kregen de kinderen een zakje
suikerwerk appels en een stuk speelgoed,
bestaande uit een trein, een tank e.d
'Ook in de pauze werden de kinderen
op versnaperingen onthaald. Al met al
was het een heerlijke middag voor de
jongens en meisjes.
Roosevelt niet door koning Faroek
ontvangen
President Roosevelt is tijdens zijn
verblijf te Cairo niet door Koning Fa
roek ontvangen. De Koning heeft zijn
eersten kamerheer naar Roosevelt ge
zonden met de opdracht ’s Konings
leedwezen te betuigen, dat hij den
Amerikaanschen president „wegens on
gesteldheid” niet kon ontvangen. Roose1
velt zeide den kamerheer het te betreu
ren te moeten vertrekken zonder den
Koning te hebben ontmoet. De kamer
heer werd met eenzelfde opdracht naar
Tsjang Kai Sjek gezonden. Deze noodig-
de den Koning uit naar China te ko
men, wanneer „de toestand aldaar
weer tot rust zou zijn gekomen”.
Marseille gebombardeerd
Volgens Belgapress hebben Anglo-
Amerikaansche bommenwerpers Mar
seille gebombardeerd. Een aantal ar
beiderswoningen werd vernield. Er
werden 15 dooden uit de puinhoopen ge
haald.
met een doorgebroken vijandelijke afdee-
ling aan den gang.
Tusschen Pripjet en Beresina drongen
de bolsjewieken meermalen onze stellin
gen binnen; zij werden echter in een on-
middellijk ondernomen tegenaanval weer
teruggeworpen. Ten Westen van Kritsjef
zijn hevige gevechten met vrij sterke, door
pantserwagens gesteunde vijandelijke for
maties aan den gang.
In het gevechtsgebied ten Westen van
Smolensk ondernamen de bolsjewieken op
den vierden dag van den grooten afweer-
slag tijdens een dichte sneeuwjacht op
nieuw hevige aanvallen, die zij in weerwil
van de stijgende verliezen tot aan het
vallen van de duisternis steeds weer her
haalden. Alle aanvallen werden bloedig
afgeslagen en een ten Noorden van den
autoweg doorgebroken vijandelijke afdee-
ling werd vernietigd.
Ten Westen van Newel leverden de
eigen aanvallen plaatselijke terreinwinst
op. Sterke vijandelijke tegenaanvallen
mislukten. Hierbij werden 24 Sovjetpant-
serwagens vernietigd en 4 andere stukge
schoten.
In den Westelijken sector van het Zuid-
Italiaansche front zijn op talrijke plaatsen
hevige gevechten aan den gang. Duitsche
reservetroepen hieven enkele penetraties
op en maakten daarbij gevangenen. Op
den uitersten linkervleugel van ons front
werden de sterke aanvallen van het 8ste
Engelsche leger in een stellingsector op
gevangen, die enkele kilometers verder
naar achteren ligt.
Formaties Britsche
hebben in de vroege morgenuren van
vandaag een terreuraanval gedaan op
Leipzig. In het stadsgebied werden woon
wijken, openbare L
xte schuilkelders
De Berlijner heeft geleerd, wat hem
in het uur van het gevaar te doen
staat. Den schuilkelder opzoeken. Dat
is alles, meer wordt feitelijk niet van
hem verlangd. De ervaring heeft ge
leerd, dat dit in de meeste gevallen
ook voldoende is. Natuurlijk is in den
laatsten tijd dikwijls het probleem der
schuilkelders besproken. De vraag,
is de beste schuilkelder, ligt echter nog
steeds, zonder dat een behoorlijk ant
woord gevonden is, op ieders lippen.
Uit de vele huizen, die in Berlijn door
voltreffers van zware bommen vernie
tigd zijn, konden de in de kelders ver
toevende personen nog gered worden,
daar de dakconstructies van de kelders
zoo stabiel waren, dat zij én den bom
én het gewicht van het ineenstortende
gebouw droegen. Daaruit volgt dus, dat
de veiligheid van een normalen kelder
stijgt met het aantal uitgangen en nood
uitgangen. Dat dit evenwel geen abso
lute veiligheid is, zal duidelijk zijn. Die
vindt men zelden in feite alleen daar...
waar geen bommen vallen. De moderne
explosieve stoffen, die aan deze en gene
zijde van het Kanaal worden toegepast,
zijn in staat, vrijwel alles te vernieti
gen en door alles heen te slaan. Daar
bij komt dan nog het gevaar der bran
den, waarvoor dikwijls meer ontzag be
staat dan voor bommen en luchtmijnen,
om maar niet te spreken van die vlieg
tuigen, die brandend en met hun lading
aan boord boven de woonwijken neer
storten. Er zijn in Herlijn gevallen be
kend van woonhuizen, die een derge
lijke vracht konden dragen en speciale
schuilkelders, die er bijna onder bezwe
ken zijn. Het komt er maar op aan,
een mensch geluk heeft of niet.
Het behoud van de volkskracht is in
alle tijden een factor van beslissende be-
teekenis geweest. In ons land heeft bij
de Overheid steeds het streven voorge
zeten. die kracht zoo hoog mogelijk op
te voeren en dat men daarin is geslaagd,
wijzen de statistische gegevens duidelijk
uit. Eigenlijk behoeft het in dit verband
geen verwondering te wekken, dat zelfs,
ja. juist in deze benarde tijden, de Over
heid er met verdubbelden ijver naar
streeft, de volkskracht zooveel moge
lijk op peil te houden Is zij daarin ge
slaagd Op deze hoogst belangrijke
vraag wordt in een overzicht van het
departement van Sociale Zaken over 1942
een interessant antwoord gegeven, inte
ressant. omdat het in vele opzichten de
verwachtingen, die uiteraard niet hoog
gespannen konden zijn, verre overtreft
Dat verheugt ons. want het is een licht
puntje in dezen somberen tijd en. hoewel
geenszins doof zijnde voor het argument,
dat met cijfers alles is te bewijzen, ge-
looven wij toch, dat uit den met zooveel
toewijding verrichten arbeid van het de
partement van Sociale Zaken déze con
clusie mag worden getrokken, dat het er
met onze volkskracht gelukkig nog niet
zou slecht voorstaat
Nog niet zoo slecht; men zou haast ge
neigd zijn te zeggenbijzonder goed,
reeds na lezing van het „Woord Vooraf”
indien men aan het cijfer een absolute
beteekenis zou toekennen Het sterfte
cijfer van 1942 bedraag 9.5 per duizend,
lezen wij en het geboortecijfer 20.9 per
duizend, voor waar geen ongunstige uit
komsten Indien dit sterftecijfer perma
nent zou zijn, zou de gemiddelde levens
dure 105 jaren zijn. De conclusie, dat
de vitaliteit van ons volk behouden is ge
bleven. lijkt ons inderdaad gewettigd
Een belangrijk onderdeel van de ge
zondheidszorg bestaat tegenwoordig uit
de verstrekking van vitaminetabletten
Met deze tabletten zijn in vele gevallen
verrassende resultaten bereikt en het is
des te verwonderlijker dat. terwijl de
schoolverstrekking volledig slaagde,
slechts de helft van de voor deze zoo
nuttig aanvullende voeding in aanmer
king komende vrouwen, zich de moeite
heeft getroost, de kostelooze tabletten
bij de distributiediensten af te halen. In
totaal werden 51J millioen tabletten
vitamine C verstrekt. Hiervan werd 39
millioen door de schoolgaande jeugd
verorberd, de a.s. en de jonge moeders
namen 11.7 millioen tabletten voor haar
rekening De fabrieksarbeiders (bepaalde
groepen van werklieden komen mede
voor de verstrekking in aanmerking)
verbruikten 6.5 millioen tabletten. De
ziekenhuizen ontvingen 2.9 millioen stuks.
Anderhalf millioen tabletten werden
voor proefnemingen gereserveerd.
Indrukwekkende gegevens worden voorts
verstrekt over de beschikbaarstelling van
goedkoope margarine en bak. en braad
vet voor werkloozen en armlastigen en
goedkoope zeevisch. De centrale keukens
verstrekten in 1942 ongeveer 34 millioen
liter voedsel
In de tegenwoordige omstandigheden is
het voor elke huisvrouw van groot belang
dat er deskundige instanties zijn, dié
haar voorlichten op het gebied van de
voedselbereiding. Het Voorlichtingsbureau
van den Voedingsraad beweegt zich zeer
actief op dit speciale gebied. Het heeft zijn
werkzaamheden sterk uitgebreid en, even
als te Rotterdam, zullen in den Haag voor.
lichtingswinkels en leskeukens worden
ingericht.
In de handhaving van de volksgezond
heid speelt de schoolarts een belangrijke
rol Het verslag vermeldt hieromtrent, dat
in 1942 de reorganisatie van het school
artsenwezen haar beslag kreeg. Het land
is thans verdeeld in districten, die elk een
of meer gemeenten omvatten. Een en an
der heeft een belangrijke uitbreiding van
het aantal schoolartsen met zich mede ge
bracht. Om deze reden zijn aan de univer.
siteit te Utrecht een aantal cursussen ge
houden voor huisartsen, die elk door 20
a 25 artsen werden bezocht. Alle medische
hoogleeraren verleenen aan deze leergan
gen hun medewerking. Ook de school -
tandverzorging onderging een groote uit
breiding
Dit jaar is speciale zorg gewijd aan de
rheumatiekbestrijding. Met de influenza
deelt zij de onderscheiding, tot de meest
veelvuldig voorkomende ziekten te behoo.
ren en, zuiver sociaal beschouwd, overtreft
zij de tuberculose verre in beteekenis Het
departement van Sociale Zaken heeft om
de bestrijding krachtiger aan te vatten
dan tot dusver geschiedde op de begroe
ting voor het jaar 1943 voor dit doel een
post van 50.000 gebracht Tevens is
overgegaan tot de oprichting van een Cen.
traal Instituut voor Rheumatiekbestrij
ding dat zijn zetel heeft in Utrecht.
Terecht wordt onder het hoofdje „Be
smettelijke ziekten” de aandacht gevestigd
op de toename van de diphtherie in ons
land in 1941. Dit verschijnsel deed zich in
het afgeloopen jaar nog in aanmerkelijk
sterkere mate gelden. (Ook in 1943 is de
diphtherie, naar alle waarschijnlijkheid
eerder toe- dan afgenomen.) In verband
hiermede wordt het onvatbaar maken te
gen diphtherie krachtig gepropageerd. De
aan de Inspectie der Volksgezondheid ver.
leende bevoegdheid om voor bepaalde ge
vallen een inenting der bevolking tegen
typhus en paratyphus dwingend voor te
schrijven is uitgebreid tot roodvonk en
diphtherie.De mogelijkheid tot verplichting
geldt thans van den leeftijd van twee jaar
af. doch beperkt zich voor inentingen te
gen diphtherie en roodvonk tot personen
beneden veertien jaar Over de tubercu-
lose-sterfte zegt het verslag, dat de groote
stijging in 1941, in 1942 slechts weinig
toenam. Met kleine schommelingen bleef
de sterfte ongeveer op het peil van een
jaar tevoren Ook tegen het gevaar, dat de
vlektyphus van Oost-Europa uit naar het
Westen zou kunnen doorbreken, zijn de
organen der volksgezondheid paraat. In
tijds werden verschillende voorzieningen
getroffen, o.a. door de bereiding van vlek-
typhusvaccin, de verschaffing van bescher.
mende kleeding aan artsen en verplegend
personeel in ziekenhuizen en door het
zoeken van contact met artsen, gezond
heidsdiensten, ziekenhuizen en wijkver
pleegsters
Bovenstaande is slechts een greep uit
het vele, dat in het verslag onder het
hoofdstuk „Volksgezondheid” staat ver
meld Het verslag bevat nog tal van an
dere wetenswaardigheden, o.a. op het ge
bied van de werkverruiming en de werk-
loozenzorg. de ontslagverordening vak
ontwikkeling en sociale jeugdzorg en
tenslotte over de taakverdeeling van de
onder het departement ressorteerende
dienstenen instellingen.
Met ingang van 15 December a.s. zul
len alle uitgegeven en in omloop zijnde
speciale punten, zooals HG-, K-, S- en
T-punten ongeldig zijn. GS-punten blij
ven geldig, voorzoover zij worden aange
boden met een geldige speciale ver
gunning
Telefoon 116306 (zeven lijnen) BUREAUX: WAGENSTRAAT 8537 Giro No. 12500
Bijkant. Scbev. Keizerstr. 319, Tel. 550310. Fll.: Rijsw., Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjetaan 3, Tel 119461;
Voorb., Boekh. H.E.G.Ruys, Heerenstr. 124. Tel. 778038; N.V. Kantoorb. Th. J. de Koning, Goudsbloem). 3, Tel.
ae Woicnot.