148
OUD-HOLLANDSCHE KUNST.
Door algeheele weglating der vier tegen de kruisarmen
aangesloten schuine of vierkante hoeken behield men den
grondvorm der Grieksche kruis- of der
oude graf-kerken, een plan-vorm, zie
figuur D, welke wij in tal onzer Pro-
testantsche dorps-kerken terugvinden.
Onder dezen munt vooral uit het
sierlijke kerkje te Burch, op het eiland
Schouwen in 16691674 gesticht,,
niet zijn halfrond schinkelgewelf en
zijn rank en elegant west-torentje,.
boven welks deur men het opschrift leest: „De waer-
heit moet uwen wegh recht maecken.” Het baksteen
kerkje te Staphorst in 1763 volgens dit plan gebouwd, het
behoort tot de allereenvoudigste kruiskerkjes dezer type,.
volgde geheel en al bovengenoemde Ooster-kerk en nam
tevens zelfs hare fout over, eene fout, die hem dubbel
mag worden aangerekend, wijl hij haar in de Ooster-kerk
heeft kunnen zien, terwijl het voor den architect dier
kerk, helaas eerst na de voltooiing van zijn werk, bleek
eene onherstelbare fout te zijn.
Dat is juist het onaangename, om niet te zeggen, het
hatelijke, van dergelijke architectonische fouten dat zij eens
begaan, niet alleen onverander- of onherstelbaar zijn enu
als ontwerper, jaren na dien nog blijven vervolgen, maar
tevens, dat zij maar al te dikwerf, en dit vooral in tijden van
kunstverval, blijven voortleven, om dan ten koste der kunst,
aan nieuwe generatiën van fouten het aanzijn te geven.
In het kleine en vriendelijke dorpskerkje te Soetermeer,
van 1785 tot 1787 gebouwd, is mede de grondvorm
der Ooster-kerk gevolgd, doch hierin terecht vermeden
wat in deze hindert.
