15
HET KASTEEL
zelfs Bi ittanië onderworpen, was machti-
een Republikeinsch oogpunt gevaarlijker
i en had de
een Brutus het niet verhinderd, zij, Roma
hem het „El Viva Imperatore“ hebben toe-
en hem den keizerskroon hebben aangeboden.
doeleinden leidden hun schreden niet naar hier, en zoo
zij. de Romeinen, al een beslissende invloed ten goeden
hebben uitgeoefend op onze voorouders, zoo had dit
toch plaats trots hen zelven, en geheel ten eigen bate.
Neen, hun doel was van geheel anderen aard, bovendien
zij kwamen niet vrijwillig, zij waren gezonden. Rome
toch had werk noodig en daarom zocht zij werk, en
dat werk heette oorlog. Rome, zij had werk noodig,
werk voor hare legers, en werk voor hare Generaals,
die, gewoon om te gebieden, gewoon om te heerschen
en om aan Vorsten en aan Volkeren hunnen wil op
te leggen, tehuis, te Rome, terug gekomen, geen ge
woon Burger meer konden zijn, zooals in de dagen van
Cincinnatus, maar al ware het ook ten koste van burger
oorlog, gezach wilden uitoefenen en tot eiken prijs
zelfs, daar wilden heerschen en om dat te voorkomen
zocht Roma werk voor hare legioenen en werk voor
hare Generaals.
Den eerzuchtigste, en bekwaamste en den daardoor
gevaarlijkste dier Generaals, aan een Cajus Julius César
droeg zij ten jare 18 voor Christus het Proconsulaat
of Stadhouderschap over Gallië op, met de taak om
van daar uit Germanië te onderwerpen, met Cato hopend,
dien César met zijn legioenen in dat land van wouden
en van plassen voor altijd onschadelijk te hebben ge
maakt. Doch ziet, toen diezelfde César tien jaren later
in Rome terugkwam, had hij geheel Gallië, had hij
Germanië en
ger en uit een Republikeinsch
dan ooit, deed zich tot Dictator uitroepen
dolk van
zelve, zou
geroepen,
„DIE HAGHE."
