185
OUD-HOLLANDSCHE KUNST.
vrijheid en
lieverlede
Naar mate echter die speciaal stedelijke
macht, die stedelijke republiekjes, zich van
oplosten in den Staat, verminderde ook het enthousiasme
voor het bezit, althans voor den bouw, waar noodig,
van een grootsch en werkelijk monumentaal raadhuis. Een
raadhuis als dat, ’t welk de burgers van Middelburg
ten jare 1469 goedvonden te stichten, of dat, ’t welk
de burgerij van Amsterdam, in ’t midden der XVIIde
eeuw, een Jacob van Campen opdroeg te bouwen, en
dat het kapitool van Europa of het achtste wonder
der wereld genoemd werd, de bouw van zoodanige
monumenten is voorbij, althans in Nederland, waar
voor kunst op de stedelijke begroetingen slechts bij
hooge uitzondering een klein postje voorkomt. In
Engeland, getuige o. m. de Town Hall te Manchester
door M. Waterhouse en dien te Glasgow door William
Young gebouwd, vinden wij die fiere steden-geest nog
het meest, die ook in Frankrijk, te oordeelen naar de
raadhuizen te Parijs en te Lyon nog niet geheel is
uitgestorven.
De raadhuis-toren evenwel, de beffroi, de belfroot
of de belfried van weleer, hij heeft in het stede-leven
zijn doel en beteekenis van lieverlede geheel verloren
eertijds als 't ware de donjon, de burcht der stad, 'j
H. Taine zegt in zijn „Voijage en Italië” tome II: „le Palazzo
„Publico de Sienne est un massif hötel-de-ville, bon pour resister aux
„coups de main et jeter les proclamations a la foule assemblee sur la place.
„On en a lancé bien des fois par ces fenêtres ogivales, et aussi des
„corps liumains tués dans les séditions. Une bordure de créneaux le
„hérisse; la défense, en ce temps-la, se rencontre sous 1’ornement. A sa
„gauche, une tour gigantesque élève a une hauteur prodigieuse sa forme
„svelte ’et son double rendement de créneaux; e’est la tour de la cité,
„qui plante a la cime son saint, son drapeau, et parle de loin aux cites
„voisines.”
En van Florence, zegt Taine verder:
„lei, comme a Sienne, l’ancien hötel-de-ville. le Palais-Vieux, est une