187 OUD-HOLLANDSCnE KUNST. „Ruf-und Fernzeichen für verschiedene stadtische Angelegenheiten. Wenn „die Obrigkéit sich auf dem Rathhause versammelte. wenn ein Misse- „thater vor’s Gericht oder in den Tod geführt ward, wenn Feierabénd „und damit das Auslöschen des Lichtes und Feuers eintreten sollte, „wenn ein Sieg errungen und wenn ein Brand ausgebrochen war, das „Alles verkündete der Schall der Stadtglocke weithin. Die Abend-glocke „gebot ferner das schliessen der Landwehr-Schlagbaüme und sollte „vielleicht auch dem Wanderer auf fernem Wege die Richtung zur Stadt „zeigen. Die Brandglocke ertönte zugleich als Kriegs-glocke um einzelne „Burger auf bestimmte Wehrplatze zu rufendenn die böse Welt pflegüe „solche Brand-unglücke zu Raübereien und Ueberfallen auszubeuten”. Eerst later, die vrijheden meer verzekerd en minder bedreigd zijnde, verloor ook de toren van het raadhuis zijn donjon-, zijn verdedigings-vorm van weleer, steeds spelender worden nu van lieverlede zijn transen en spits, steeds meer a jour zijn muurwerk en zijn verdiepingen en met „de Renaissance’’ verliest hij zelfs elke herinnering aan het weleer, en wordt nu een orna- mentaal klokken-huis, met een grooter of'kleiner aantal opeengestapelde koepel- en soepterrine-vormen, die in eenen appel of peer eindigen, tot ten laatste ook dit alles verdwijnt en er nog slechts een open acht- of zeskant koepeltje met een klein klokje, een uurwerk en een windvaantje rest van den stede-toren van voorheen. Dit alles, het was geene caprice der stedelijke bouw meesters, maar stond ten nauwsten in verband met de geschiedenis der steden, het is eene bladzijde uit die geschiedenis; de eerste steden, die van Noord-Italië, zij wedijveren in de sterkte en in de hoogte harer vaak dubbel gekanteelde torens, waarvan die te Florence eene hoogte heeft van 90 M., die te Sienna van 87 M., die te Vicenza van 82 M., en zelfs in het onbeduidende stadje San Gimignano nog eene hoogte van 54 M. hetzelfde zien wij in de oudste steden van België, o. m. te Doornik, te Gent en te Yper en en ten onzen

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1895 | | pagina 301