60
DE VREDE VAN RIJSWIJK.
Mémoires historiques bl. XVII.
worden, was de teruggave van Pignerol aan Savoye.
Nu wil men dat Willem III in een gesprek met den
gezant van den Hertog, den president de La Torre of
de La Tour, dezen te verstaan zou hebben gegeven hoe
moeilijk het vallen zou Frankrijk tot afstand van die
vesting te bewegen. De Hertog, daaruit opmakend
dat hij de vervulling van zijn wensch niet van de zijde
der geallieerden te wachten had, zoude toen besloten
hebben zich van den anderen kant te helpen. En zoo
had hij zich, door een weinig eervollen stap van Pignerol
verzekerd Groot was de opschudding daardoor in
Europa teweeggebracht, en vooral toen daarop ver
nomen werd dat de Hertog zich verplicht had te bewerken
dat het aan Spanje toebehoorend gebied van Milaan
onzijdig zou worden verklaard.
In den eersten schrik over den afval van Savoye,
liet men zich te Madrid en te Weenen inderdaad daartoe
vinden, en het natuurlijk gevolg daarvan was dat
Lodewijk XIV, de handen in Italië vrij hebbende, des
te krachtiger zou kunnen optreden in Brabant en in
de Rijnstreek.
Hoe het Willem Hl daarbij te moede was, is licht
te denken. De gedachte dat de Keizer en de koning
van Spanje eerlang het trouwelooze voorbeeld van Savoye
volgen zouden, vervulde hem met zorg. De oorlog zoude
dan geheel ten laste komen van de reeds uitgeputte
Zeemogendheden, tenzij het gelukken mocht tot vrede
te geraken. Maar daarop scheen voor’t oogenblik weer
niet veel kans te bestaan, want, sedert het gelukt was
den hertog van Savoye tot afval te bewegen, ademde
alles te Parijs weder de voortzetting van den oorlog.