64
DE VREDE VAN RIJSWIJK.
o'
van
2
en
hoe Callières zich ook schuil hield, zijn verblijf kon
toch bezwaarlijk geheel onbekend blijven en dien
tengevolge liepen gedurende den geheelen voorzomer van
dat jaar 1696 geruchten van vrede van de zijde van
Holland 2;in Amsterdam werd er openlijk van ge
sproken, en verklaarde men dat alleen ter wille
den Keizer de oorlog niet behoefde te worden voort
gezet 3). In dien stand van zaken kwam het bericht
van den afval van Savoye en de onzijdig verklaring
van het Milaneesche. Wij vernamen reeds hoe over
weldigend de daardoor teweeggebrachte indruk was.
Met bekommering vroeg Willem III zich af wat de
uitwerking daarvan op de houding van Amsterdam
zijn zou. Nog kort te voren hadden de burgemeesters
dier stad in een uitvoerig schrijven aan Heinsius de
noodzakelijkheid betoogd zoo spoedig doenlijk vrede te
sluiten. Alles drong daartoe, volgens hen, de schaarschte
aan geld, het verval van den koophandel, de druk der
belastingen en nu. daar te verwachten was dat, na
het voordeel door Frankrijk in Italië behaald, door
Callières een hooger toon zou worden aangeslagen,
moest het wel twijfelachtig voorkomen of de Amster-
damsche Heeren tegenover hem de gewenschte ,cor-
daetheyt" zouden toonen. Daarbij voegde zich de vrees
dat het voorbeeld van Savoye ook op andere der
bondgenooten aanstekelijk zou kunnen werkenmen
Mémoires historiques bl. XVI. Ces menées ne purent passe faire
si en cachette que les Ministres qui étoient a la rlaye n en eussent
quelque soupgonMonsieur de Quiros alia expres a Bruxelles
pour découvir le fonds de cette intrigue, il trouva le Passeport regitré
et le jour de son arrivée a Gand (Sas-van-Gent).
2) Mémoires du Marquis de Sourches 1). V bl. 146. 5 Juin 1696 ..il
couroit alors de grands bruits de paix du cóté de la Hollande” enz.
Journaal van Huygens II aant. op 22 Juny 1696.
3) Klopp ..Der Kall des Hauses Stuart.” D. VIT bl. 211.