105
VAN PRINS WILLEM III.
waaraan met inspanning van alle krachten zijn leven
gewijd was, geen ander dan wat hij reeds als knaap
had uitgesproken den Staat dienst te doen.
Dat leven, in zijn onafgebroken zelfopoffering zoo
groot, zoo rijk en veelzijdig en toch zoo geheel uit één
stuk in al zijn streven, zoo diep ingrijpend in de ge
beurtenissen van zijn tijd en van zoo hooge beteekenis
voor de geschiedenis van geheel Europa, wacht nog
steeds op een geschiedschrijver, eene zoo veelomvattende
stof machtig. Door historici van den eersten rang, in
Nederland en daarbuiten, is Willem III ons met min
of meer uitvoerigheid voorgesteld, als Stadhouder en
prins van Oranje, als koning van Engeland, als staats
man en als veldheer, als onderhandelaar en diplomaat,
als drager van het Protestantsch beginsel en als be
schermer van vrijheid en recht; bundels brieven van
zijne hand, in de gewichtigste tijdperken van zijn leven
tot de meest vertrouwde zijner aanhangers gericht,
zijn voor en na in het licht gegeven en stapels docu
menten, hem betreffende zijn uit het stof der archieven
te voorschijn gebracht maar een volledig beeld van
den grooten man, op die gegevens gegrond en waarin
de verschillende elementen zijner persoonlijkheid alle
gelijkelijk tot hun recht komen, bezitten wij niet
en worde dan ook allerminst verwacht in de enkele
bladzijden, die hier aan zijne gedachtenis mogen worden
gewijd. Beperking is hier een vereischtebepalen wij
ons derhalve tot de „momenten” in ’s Prinsen leven,
die verband houden met de nevensgevoegde afbeeldingen,
voor zooverre deze betrekking hebben op zijne geboorte
en zijn „jongen tijd”.