143
PRINS WILLEM IV.
ander streven kent dan zoo lang mogelijk de voordeelen
eener onbeperkte heerschappij te doen vloeien in de
zakken van zonen en neven. Regenten, die met den
ondernemingsgeest en de energie hunner voorvaderen
ook het recht hadden verloren om zich te handhaven
op de kussens, waarop die voorvaderen hun souvereini-
teit hadden gevestigd Nu was niet als vijf en zeventig
jaar vroeger een storm noodig, de geringste aanleiding
was voldoende om het vermolmde gebouw te doen in
eenstorten.
Het Fransche leger bedreigde onze grenzen, maar
aan een veroveringstocht viel bezwaarlijk te denken.
Te Versailles verlangde men hoe eer hoe beter een eer-
vollen vrede. Konden wij besluiten de zijde van Engeland
te verlaten en Maria Theresia niet langer met ons geld
en ons crediet te steunen, dan stond niets onze onzijdig
heid in den weg.
De Staten wenschten niets liever. Maar hoe tot een
besluit te komen, waar elke leiding ontbrak? Hoe het
schip koers te doen houden, waar het sinds lang niet
meer luisterde naar het roer? Want de tijden waren
voorbij, dat de nijvere burgerij zich uitsluitend wijdde
aan hare bijzondere belangen, in het vertrouwen dat de
zaken van staat aan goede handen waren toevertrouwd.
Zij was zich bewust geworden van het bederf, dat daar
voortwoekerde in de regeering, en in de heerschende
kringen zelf waren zij niet zeldzaam meer die den
bestaanden toestand onhoudbaar achtten, die ernstig
op hervorming aandrongen. Welk belang moest over-
heerschen, dat van de regenten of dat van het vaderland
Dit die vraag werd de partij der patriotten geboren.
Ontevredenheid allerwege, een vaag verlangen naar
een doortastende staatshervorming, een onberedeneerd