346
DE DOMEINEN VAN HET HUIS VAN ORANJE.
GrafêVijkheidsdomeinen, die onder een geregeld Staats
bestuur stonden en waaruit geene schenkingen aan
anderen mochten geschieden, derhalve waren het geene
persoonlijke- maar bepaald kroondomeinen.
Natuurlijk bestonden hierop allerwege uitzonderingen
als de Vorst, de Hertog of de Graaf zich bijzonder
verdienstelijk had gemaakt dan wel op eene of andere
wijze een gunstbetoon had uitgelokt, werd aan hem
persoonlijk zulk een bezitting geschonkendit was de
oorsprong der particuliere domeinen, waarmede wij ons
hoofdzakelijk zullen bezighouden. Vooraf zij meêgedeeld
dat in 1583 werd besloten dat Prins Willem I. onaf
hankelijk van den Spaanschen Koning zou optreden als
Graaf van Holland, Zeeland en Utrecht, „en tot onder-
„houd van zijn staat als Heer der Landen het bezit zal
krijgen der domeinen, zooals zij thans zijn en ze be
hoorlijk laten regeeren, de inkomsten in eene beurs
„te brengen zooals van ouds, de lasten van renten,
„wedden en gagiën daarop staande, met alle andere
„onkosten bij de Graven gedragen, daaruit betalen,
„zonder ze te vervreemden noch te verzetten, dan bij
„verkoop alsnog bij Hem en de Staten te doen, tot
„afdoening der lasten op de domeinen staandedoch de
Staten zullen zorgen dat ze genoegzaam zijn voor des
„Vorsten staat en onderhoud”.
Blijkbaar waren deze domeinen derhalve nationale
goederen al bleven zij den naam behouden van grafe-
lijkheidsdomeinende bezittingen der „Oranjes” hebben
dus een anderen oorsprongerfrecht, aankoop en
schenking, gelijk hieronder duidelijk blijken zal als wij
kennisnemen van die bezittingen ten tijde van het over
lijden van onzen Prins Willem III, toen nog geen
domeingoederen van groot belang waren vervreemd en