138
ter zake.
DE ST.-JACOBS-KERK TE ’s GRAVENHAGE.
Doch nu
du Royaume des Pays-Bas’ in 1863 in schets-vorm geeft.')
A. W. Kroon (26), die blijkbaar erg met de St. Jacobs-
kerk sympatiseerde, was echter evenmin een vakman, hij
was journalist en Mr. P. van den Brandeler (35) die na
de Riemer het zakelijkst de kerk behandelde, en daarvan
waardehebbende afbeeldingen geeft, ook hij begeeft zich
niet op het architectonisch gebied, maar verwijst, wat
dat betreft, naar den architect Klinkhamer (34) die echter
het gebouw te vluchtig, in te algemeene termen, meer bij
wijze van schets-indruk, dan wel als resultaat eener ernstige,
vergelijkende studie heeft beschreven.
Dit inleidend overzicht, was noodig, niet enkel, omdat
daaruit blijkt hoe velen zich reeds aangetrokken gevoelden
om van of over de St.-Jacobs-kerk iets meetedeelen, maar
vooral ook, om hem of haar, die verder eene studie
van deze kerk mogt willen maken, daarmede als het ware
den sleutel tot het archief aan te bieden.
1) In de Nederl. Spectator van 9 Juni 1876 vindt men van de
hand van den Rijksarchivaris S. Muller, Fzn., naar aanleiding
van het overlijden van Mr. v. Eijck v. Zuijlichem op 1 Jan. 1876,
een zeer waardeerend artikel, dat tevens vermeldt al hetgeen
er van hem in druk is verschenen.
Holland, bijna geheel Nederland, kende en bezat een
tiental eeuwen geleden, nog bijna uitsluitend den hout-
bouw of Aoa/-architectuur. Rijk aan bosschen als het toen
was, weinig bouw-behoeften als men toen nog had, bitter
weinig bouw-kennis als men toen nog bezat, leverde het
bosch destijds alles wat men voor een bouw noodig
had, eiken stammen tot stijlen en balken of gekloofd, platen
tot bekleeding en bezoldering, tak- en rijshout, dat ge-