DE ST.-JACOBS-KERK TE ’S GRAVENHAGE.
I4I
den hout-bouw. Was het dus wonder, dat bij
aan voorhanden steen-materie, en aan daarin
vaklui, bij ’t allermoeielijkste gedeelte dier vele
doch heeft aan die architectuur toch geen eigen, geen wer
kelijk Hollandsch karakter weten te geven. Is dat waar?
- is inderdaad de invloed van dien /zowZ-bouw kenbaar in
onzen middeleeuwschen kerken-bouw? en zoo ja, waarom
ontstond onder dien invloed dan geen eigen bouwstijl?
Terwijl hier aanvankelijk slechts kleine, dood-eenvoudige
houten kerkjes werden gebouwd, doch van lieverlede door
kleine steenen kerkjes vervangen, opdat het Gods-huis
beter bestand zou zijn tegen stormen én watervloeden én
't hemelvuur, kwam, met de vestiging der Premonstreiters
en der Cisterciensers, twee klooster-orden afkomstig uit
Frankrijk, uit het land van den s/t?ew-bouw, en beiden,
doch vooral de Cisterciensers, ervaren in de bouw-techniek,
kwam met die orden, de steen-boww voor goed tot ons
en daarmede ook de gewelf-bouw.
Klooster-broeders dier orden, hier gevestigd, zij werden
nu onze bouwmeesters, ontwerpen van kerken en kloosters
makende, zooals men die in Frankrijk of langs den Rijn,
alwaar bereids de geheele s/seM-architectuur op den
gewelf-bouw gebaseerd was, gewoon was te ontwerpen.
Doch voor de uitvoering dier ontwerpen vond men hier in ’t
noorden geen berg-steen, zooals in Frankrijk, men moest die
berg-steen, de tuf, dus laten aanvoeren uit de omstreken
van Andernach, of wel, men moest klei laten vormen én
droogen én bakken tot steenen, en evenmin vond men
hier ervaren werk-krachten in den steen-bovcwwel eeniger-
mate in
gebrek
ervaren
nieuwe kerkgebouwen, toen allerwege verrijzend, dat voor
de overwelving, de AowZ-bouw van toepassing bleef?
Terwijl zoowel in plan-verdeeling als in opstand,,
op grond van gewoonte, van traditie straks, den door
het steenen-gewelf beïnvloedden kerk-vorm gevolgd werd,
