DE ST.-JACOBS-KERK TE ’s GRAVENHAGE.
14+
ciensers reeds eenige beteekenis gehad, had zij toen reeds
beschikt over bekwame vak-mannen, dan zouden wij allicht
een ander resultaat hebben verkregen, doch onze architectuur
beteekende toen nog zoo goed als niets, vak-mannen
van beteekenis had zij niet, en volgaarne aanvaardde zij
dus de hulp èn de voorlichting èn de steun der klooster
lingen, waar het een bouw ook slechts van luttele be
teekenis gold.
Dit is m. i. de reden, waarom, terwijl onze middel-
eeuwsch- kerkelijke architectuur beslist den invloed van
den /zow/-bouw ondergaat, die invloed, onze architectuur
slechts heeft gebracht tot een hinken op twee gedachten,
en haar niet heeft weten te brengen tot dat, wat zij zijn
kon, tot dat wat zij zijn moest, en dat dit werkelijk waar
is, dat toonen juist de enkele uitzonderingen, en tot die
uitzonderingen nu, behoort onze St. Jacobs-kerk, en dat
juist is haar waarde, is haar beteekenis in de Nederlandsch-
Middeleeuwsch-kerkelijke kunst.
In welk opzicht maakt de St. Jacobs-kerk nu eene
uitzondering, in welk opzicht onderscheidt zij zich van de
overige kerken hier te lande, vóór de Reformatie gebouwd?
De gewone type eener groote stads-kerk, bestaat uit
een midden-schip, dat, door een dwars-schip van ongeveer
gelijke breedte rechthoekig gekruist, zich verlengd in en
sluit met het koor; ter weerszijden van dat, meestal hooger
opgaande en met boven-ramen voorziene midden-schip
bevinden zich één of meer zijbeuken, met of zonder neven
kapellen, terwijl het koor veelal gelijkvloers een omgang
heeft.
In vogelvlucht, of beter nog, van af den west-toren het
dak eener zoodanige kerk beziende, heeft zij sprekend
den vorm van een kruis, aldus symbolisch herinnerend
