I5° DE ST.-JACOBS-KERK TE ’s GRAVENHAGE. ’t eerst, bij den herbouw der kerk te Voorburg, daarop volgde na 1539, onze St. Jacob en gelijktijdig of iets later de toen herbouwde kerk te Vianen, die, ofschoon oorspronkelijk anders bedoeld (’t geen duidelijk uit den opbouw blijkt), toch volgens het dwarsbeukige-systeem werd voltrokken en voltooid. Deze ontwikkelings-schets, zij is slechts eene veronderstelling, welke ik gaarne aan beter oordeel onderwerp. Na deze voorafgaande beschouwing, die vooral ten doel had, om vooraf duidelijk de plaats en de beteekenis aan te toonen, die de St. Jacobs-kerk in onze architectuur geschiedenis toekomt, is thans een bezoek aan het gebouw noodig, dat dan zelf zijn geschiedenis verder kan mededeelen. Uitwendig heeft de kerk al bizonder weinig aantrekkelijks, arm en verknoeid als zij is, de kenteekenen dragend van herhaald herstel door onkundigenblijkbaar is de met- selaars-knecht in vroeger jaren heer en meester van den toestand geweest, en heeft deze van lieverlede de kerk van buiten elk kenmerkend detail ontnomen, al ’t oude weggebroken en dit door nieuw metselwerk meerendeels ver vangen. Waar zijn de oude lijstwerken, de oude topgevel- afdekkingen, de oude topgevel-nissen, met hun beeldwerk en met hun S.-Jacob; waar zijn de ouderaam-traceeringen en conterfort-afdekkingenwaar zijn de oude huisjes, voorheen elk met een eigen geveltje, een eigen dak en dakvensters, in eigen afmetingen, in eigen raam- en deur- vormen, ’t eene voor, ’t andere terugspringend, ’t eene laag, ’t andere hoog, alle op eigen wijze zoekende naar eene niet rookende schoorsteen-type, waar zijn ze? - verdwenen en vervangen zijn die huisjes, door een gordel van 27 gelijkvormige woningen, slechts onderbroken aan de zuidzijde door de kerkeraads-kapel, alle met een muizen- tandje en een portland-cement bandje afgesloten, alle met gelijkvormige ramen in geportlande nissen, met vlakke zinken

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1900 | | pagina 161