i73
DE ST.-JACOBS-KERK TE ’s GRAVENHAGE.
voorbeeld aan te toonen, dat een voor sfeew-overwelviög’
berekend gebouw, een geheel ander karakter behoort te
hebben en, als ’t goed is, ook heeft, dan een op hout-
overwelving berekend gebouw, dit vergelijk was noodig
tevens, om aan te toonen, dat de St.-Laurens, bij al haar
verdienste, de groote verdienste mist van te zijn een ge
bouw met een 'eigen karakter, den stempel dragend van
een in allen deele doordacht ontwerp te zijn voor houten
gewelven, een zoodanig karakter bezit wel onze St.-Jacob
en daaraan vooral, dankt deze haar groote architectonische
waarde.
Het schip der St.-Jacob was nog niet ten vollen voltooid,
ten minste de gewelf-bekleeding zij ontbrak nog, toen de
oorlog met Spanje en daarna de Reformatie, de voort
zetting van den herbouw dezer kerk, door aanbouw van
een in karakter en stijl daarbij passend dwars-schip en
koor voor goed onderbrak.
Zoodoende bleef het oude, XVde eeuwsche koor staan
bij en tegen het XVIde eeuwsche schip, de Hervormden
toch, zij hadden voor hun eeredienst geen dwars-schip
en nog minder een koor noodig en dachten dus niet aan
den bouw van een dwars-schip of aan een herbouw van
dat koor, maar lieten dit staan voor hetgeen het was,
een bezwarende onderhouds-last.
Ware die oorlog, ware die Reformatie niet tusschen-
beiden getreden, en had de bouwmeester van het schip
der St.-Jacob in gelijken stijl, daaraan een kruispand
met koor mogen toevoegen, hoe geheel anders, hoeveel
effectvoller, hoeveel grootscher en monumentaler ware zij
dan niet geworden het gedeelte dat wij nu in haar
waardeeren, het schip toch, is hoogstens de helft van hetgeen
zij zijn kon en zijn moest, wilde men haar als Katholieke
kerk naar eisch voltooid zien.
Op plaat i, is op eene kleinen schaal, slechts bij wijze van
