248 DE VOORRANG BIJ DE BEGRAFENIS VAN WILLEM IV. een oppermacht bleef hem staatsrechterlijk steeds onthouden ofschoon het eigenlijke volk hem als eminent hoofd be schouwde, de stadhouderlooze tijdvakken bewijzen, dat de Oranjes, hoe machtig en invloedrijk, nooit souverein zijn geweest. Nog minder kon dit gezegd worden van den Raad van State. Dit college, in het leven geroepen om als het dirigeerend lichaam van de Republiek de belangen van het geheel ook tegenover de deelen te behartigen, was vooral door Oldenbarneveld langzamerhand terug gedrongen naar den achtergrondde Staten Generaal, namen zijn plaats in. Was dan het college van Haar Hoog Mogende de souverein der Republiek? In het buitenland beschouwde men hen wel als zoodanigtegenover de andere mogendheden vertegenwoordigden de Staten Generaal ongetwijfeld de Republiek. Ook in Nederland zelve waren er velen, die beducht voor de gevolgen van op de spits gedreven souvereiniteit der provinciën, het oppergezag toekenden aan de Staten Generaal, maar algemeen aangenomen was dit beginsel toch niet, aller minst door de Staten der provinciën zelve, met name die van Holland. Vooral na den staatsgreep van Willem II kwam onder voorgang van de Witt in Holland de leer der provinciale souvereiniteit al meer en meer tot ont wikkeling. Zwaar had men den druk van het bondgenoot schap, vertegenwoordigd door den Prins en de Staten Generaal, gevoeldte verwonderen was het niet, dat men aan de hand der historie kwam tot het constateeren en steeds verder ontwikkelen der souvereiniteit der Staten van Holland. Inderdaad is dit beginsel tot het einde der Republiek onder de Hollandsche staatslieden en in hoofdzaak dus bij hen, die de Republiek bestuurden een soort dogma gebleven. Nooit echter heeft dit beginsel de algemeene erkenning in den lande gevondensteeds waren er, die tegenover het overmoedige Holland de

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1900 | | pagina 264