I.
HET KATHOLICISME BIJ HET BEGIN, GEDURENDE
DEN LOOP EN AAN HET EINDE DER i9de EEUW.
Geen volledige geschiedenis bedoelt dit opschrift;
slechts een kort en vluchtig overzicht. Genoeg echter
om den lezer te doen zien, dat het katholicisme van
’s Gravenhage in de afgeloopen eeuw van vooruitgang
en verlichting niet stil gestaan, noch zijn licht onder de
korenmaat heeft verstoken. Dat mildere staatswetten den
druk van vroegere eeuwen opgeheven en de vrije ont
wikkeling der katholieke kerk dus veel gemakkelijker
hebben gemaakt, moet dankbaar erkend wordendat de
groote uitbreiding der Residentiestad uit den aard der
zaak aan de katholieke werkzaamheid ook grooter uit
breiding moest geven, valt niet tegen te sprekendat
niettemin, ook wanneer men met deze gunstige omstan
digheden rekening houdt, de hooge vlucht, door het
katholiek leven hier ter stede genomen, bewonderens-
waardig blijft, zal iedereen toegeven, die de armoede van
het begin dezer eeuw vergelijkt met den nog altoos toe
nemenden rijkdom van kerken, scholen, gestichten en
andere blijken van opgewekt leven, waarop het katholi
cisme van ’s Gravenhage zich thans mag beroemen.
