438
WILLEM III.
uiterste gebracht was door uittarting, uitbrak, was de
Republiek buiten staat aan hare verplichtingen als bond
genoot te voldoen, en de onwil tegen een mogelijken
oorlog verlamde de pogingen van Willem III. Dat was
het oogenblik van zijne ongebreidelde gramschap tegen
Amsterdam. Hij moest het aanzien dat in het volgende
jaar, 1684, de zoogenaamde 20-jarige wapenstilstand, door
Lodewijk XIV voorgeslagen, den grooten Koning in het
bezit liet van al de gewichtige veroveringen, sinds 1678
in vollen vrede door hem gemaakt, en het gevolg was,
dat Frankrijk voor het oogenblik meestér was in Europa.
Spanje was volslagen machteloos, Oostenrijk had ter
nauwernood de Turken buiten de poorten van Weenen
kunnen houden, en was alleen door vreemde hulp van
den ondergang gered. Brandenburg en Denemarken zaten
stil of steunden uit eigenbelang de politiek van Frankrijk.
Inderdaad het was om den moed voor goed te laten
zinken, want de Prins van Oranje was verder dan ooit
verwijderd van zijn levensdoelop een hecht en duur
zaam verbond tusschen Republiek en Engeland was alle
kans verdwenen. Het is evenmin wenschelijk als mogelijk
dat ik hier de wisselende politieke omstandigheden in
Engeland zou uiteenzetten, die tusschen 1678 en 1685
belet hebben dat zulk een vast verbond tot stand kwam
Fruin heeft ook dit gedaan op waarlijk meesterlijke wijze.
Maar de hoofdzaak wil ik in het licht stellen, omdat
daarmede samenhangt de gewichtigste gebeurtenis uit
’s Prinsen leven en tevens de gewichtigste uit de Euro-
peesche geschiedenis van dien tijdzijn tocht naar Engeland
en de kroning van hem en zijne gemalin tot Koning en
Koningin als Willem III en Maria II.
In de i7de eeuw was in alle landen van het beschaafde
Europa allengs een evenwichtstoestand geschapen tusschen
de twee groote groepen, waarin de belijders van den