448 WILLEM III. geen kind noch weduwe, geen bloedverwant beweende zijn dood. Wat zou Willem van Oranje dan nog gebonden hebben aan het leven, nadat de vrouw, die hij een korten tijd had miskend, of liever niet begrepen, maar die later de steun en de vreugde was van zijn leven, hem was ontrukt door den dood? Geen dynastiek belang, geen zorg voor zoon of dochter kon hem de begeerte geven langer de bezwaren van de regeering te dragen. Wat had de Kroon van Engeland hem anders gebracht dan moeite? Hij had voor Engeland gedaan wat het van hem begeerdehij had het door de beroemde declaration of rights den staatsvorm geschonken, die het verlangde tegenwoordig nog de grondslag van het geheele staats wezen hij had het behoed voor het gevaar dat de Bourbons en de Stuarts het een lot bereidden als dat der Hugenoten; hij had de Kroon alleen aangenomen toen men er hem demoedig om smeekte, ofschoon het slechts aan hem gestaan had ze te nemen, te fier om te grijpen naar iets wat niet het Engelsche volk hem aan de voeten kwam leggen, al was het ook een kroon zoo had hij gedaan in 1674 in Holland, zoo deed hij in J 688 in Engeland. Maar toen hij den gevraagden dienst had bewezen, was de weldaad ras vergetentegenkanting, wantrouwen, verraad zelfs maakten hem, en ook zijne gade, het leven zwaar. Eenzaam is Willem III het leven begonnen, in eenzaam heid heeft hij het geëindigd. Zorg en teleurstelling hebben hem vervolgd tot het graf. Wat zal men dan spreken van eerzucht of zelfzucht, waar eer en grootheid hem zooveel gemakkelijker en zekerder toelachten indien hij den strijd had willen opgeven, die zijn leven heeft ver vuld? Waarvoor zou hij zoo rusteloos hebben gearbeid, zoo het niet was geweest omdat hij werd gedreven door het onuitroeibaar gevoel van roeping en van plicht? In-

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1902 | | pagina 466