DE REMONSTRANTEN TE ’s-GRAVENHAGE IN DE 17® EEUW. 19 I. DE SCHEURING. De openbare breuke in de Hervormde gemeente der Residentie dagteekent eerst van 1615. Zij vordert het eerst onze aandacht. 1) De bronnen voor de volgende mededeelingen liggen, voor zoover ze niet uitdrukkelijk zijn aangegeven, in de Biographische Naamlijst van Dr. J. Tideman 1847 en hare Voortzetting in handschrift tot 1888, verder in de Notulen en Kerkenreke ningen der Haagsche gemeente. 2) H. C Rogge. Johannes Wtenbogaert en zijn tijd, 3 deelen. Amst. 1874, ’75, ’76. Waar geene bronnen zijn aangehaald is in de volgende mededeelingen dit werk gebruikt. Sinds 1591 was Johannes Wtenbogaert, Maurits veld en hofprediker onder de voorgangers der Hervormde gemeente te ’s Hage opgenomen. Noode had zijn geboorte plaats Utrecht hem afgestaan, den gevierden prediker, wiens vrijzinnige en verdraagzame gevoelens geen geheim waren. Maurits en Oldenbarneveld’s invloed haalde met moeite Wtenbogaert over. Zijn leven is uitvoerig be schreven 2), wij hebben hier slechts de hoofdzaken daarin aan te stippen, en enkele kleine bizonderheden uit onuit gegeven bronnen mede te deelen. Vriend van Maurits en daarna levenslang van Louise de Colligny, had Wtenbogaert als hofprediker en leer meester van Frederik Hendrik, veel invloed. En spoedig bleek, dat hij de man was, „wien Barnevelt zijne inner- lijkste secreten en conspiratiën heeft ontdekt en gecom-

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1903 | | pagina 29