163
DE HAAGSCHE DAGBLADPERS IN DE igK EEUW.
en
in een land, zoo welvarend en rijk, zoo bedrijvig
wakker als Nederland gedurende de 17e eeuw, waar
zoovelen belang hadden in hetgeen buitenaf gebeurde,
hoe daar de Journalistiek zoo achterlijk is kunnen blijven.
Want die geheele eeuw door en een groot gedeelte van
de volgende daarenboven, is de courant in Nederland
gebleven wat ze in de dagen van Hooft was”. „Ik vreeze
(zegt deze ergens) dat de loopmaren den mont zoozeer
tot lieghen gewent hebben, dat ze ons ook nu minder
de waarheid zeggen. Maar schandelijk mag het heeten
voor onze natie en haar regeering, dat er tot op het
eind der vorige eeuw in onze couranten geen noemens-
waardige vooruitgang te bespeuren isEerst de
partij die den val onzer republiek voorafgaat, heeft een
nieuw leven in onze couranten gewekt en haar althans
eenige beteekenis gegeven”.
Maar toen verzeilden wij van Scylla op Charybdis.
Voor de geheimzinnigheid trad het terrorisme in de plaats.
Het was de oorlog met Engeland, uitgebroken in
December 1780, die het reeds lang smeulend vuur der
partijschappen tusschen patriotten en oranjegezinden in
vlam zette en in de pers nieuw leven bracht. Een
nieuw element, de staatkundige polemiek, dat tot dusverre
bijna geheel in de courant ontbroken had, beheerschte
weldra den geheelen inhoud der bestaande bladen. De
strijd der partijen, waarbij de patriotten de vertegen-
Tot grondslag van hetgeen hier volgt over het tijdvak
van r78o—1813 is hoofdzakelijk genomen het mooie werk:
„De Courant”; geschiedkundig en vergelijkend overzicht der
nieuwsbladen van alle landen. Naar in- en uitheemsche bronnen
bewerkt door R. van der Meulen, bibliothecaris van het
Rotterdamsch Leeskabinet, schrijver van „Boekhandel en
Bibliographic”, A. W. Sijthoff, Leiden.