HANDEL EN NIJVERHEID VAN DEN HAAG, ENZ. 245 Dezelfde politieke omstandigheden, die tot den onder gang der Haagsche porceleinfabriek medewerkten, deden ook op andere fabrieken, die hier tegen het einde der XVllIe eeuw bestaan mogen hebben, haar invloed gevoelen, ’t Is moeielijk met juistheid na te gaan, waarin de Haagsche handel en nijverheid bij het begin der XlXe eeuw bestonden, daar de gegevens uit dien tijd slechts uiterst schaarsch zijn. De benarde politieke toestand hield destijds zoovele gemoederen bezig, dat de commercieele belangen op den achtergrond traden, zoodat ook de couranten van dien tijd weinig anders dan politieke of oorlogs berichten bevatten. Dezelfde schaarschte van gegevens duurt trouwens ook een groot gedeelte van de eerste helft der XlXe eeuw voort, zoodat we ons genoodzaakt zien een beroep te doen op de welwillendheid van den lezer, indien onze voorstelling van dat tijdvak verre van volledig zal zijn. Trouwens van volledigheid kan in een kort overzicht, als deze schets slechts biedt, geen sprake zijn. De verslagen aangaande ons onderwerp, die volgens berichten uit dien tijd in de archieven van verschillende ministeriën moesten berusten, zijn, ondanks de nasporingen der aan die archieven verbonden ambtenaren, niet ge vonden. Men schijnt het makkelijker gevonden te hebben ze te vernietigen Toch willen we trachten ons zoo goed mogelijk een beeld te vormen van den Haag op commercieel gebied in het begin der XlXe eeuw. Groothandel was er, om licht te begrijpen redenen, in ’t geheel niet. Fabrieks wezen, tenminste op eenigszins uitgebreide schaal, even min, daar er vooreerst niet voldoende grondstoffen voor fabrieken in den omtrek van den Haag gevonden werden en in de tweede plaats de ligging der stad den aanvoer van grondstoffen niet gemakkelijk maakte, terwijl de middelen van vervoer nog niet voldoende waren ont-

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1904 | | pagina 258