264
HANDEL EN NIJVERHEID VAN DEN HAAG, ENZ.
metaalfabrieken waren ook reeds enkele meubelfabrieken
aan het opkomen, vooral de Anna Paulowna-meubelfabriek
van de gebr. Horrix aan de Hoefkade, die in het midden
der eeuw reeds ruim 50 arbeiders aan het werk had.
Daarnaast bestond reeds sedert 1815 eene inrichting van
de heeren Mutters, waar op bescheiden schaal meubelen
vervaardigd werden, maar die eerst in de tweede helft
der eeuw eene hooge vlucht zou nemen.
Een der weinige fabrieken, die destijds reeds met stoom
werkten, was de chemicaliënfabriek van Mouton, die ook
buiten de gemeente een goeden naam bezat en grooten-
deels in de behoeften der pharmacie van het gansche
land voorzag. In 1878 werd deze inrichting door brand
vernield en dit had ten gevolge dat de fabricatie van
chemicaliën, hoewel in gunstigen toestand verkeerende,
om verschillende redenen werd gestaakt. De apotheek
bleef echter tot op dezen dag bestaan. In zekeren zin
verwant met deze fabriek, hoewel aan den anderen kant,
wat haar voortbrengselen betreft, geheel verschillend zijn
de distilleerderijen, waarvan wij er in het begin der eeuw
nog slechts ééne aantroffen, doch wier aantal omstreeks
1850 reeds tot 9 was geklommen, terwijl alle in bloeienden
toestand verkeerden. Misschien zullen er velen zijn, wien
deze vooruitgang en bloei bedenkelijk voorkomt; opdat
dezen echter niet meenen dat er alleen voor bedwelming
en niet ook voor heilzame voeding en oefening van den
geest in deze gemeente gezorgd werd, haasten wij ons
te zeggen, dat ook al hetgeen hiertoe kon dienen in
ruime mate werd aangeboden. Zoo werden de voor
naamste boekhandelaars en uitgevers van onze dagen
reeds destijds, hoewel nog op zeer bescheiden schaal
hier aangetroffen. Onder hen noemen we in de eerste
plaats Martinus Nijhoff, die toen nog op de Amster-
damsche Veerkade was gevestigd en welke firma thans