28i
HANDEL EN NIJVERHEID VAN DEN HAAG, ENZ.
grootste aantal huizen werd gebouwd, bedroeg de toename
niet minder dan 1292! Het gevolg van een en ander was
dat vele bouwondernemers zonder eenig eigen kapitaal
en vaak zonder bekwaamheid, door geldelijke hulp van
speculanten aan het bouwen gingen. Dikwijls moesten
ze echter na eenigen tijd tot hun vroegeren staat van
ondergeschikt werkman terugkeeren en waren ze al wijzer
geworden, zoo was dit doorgaans niet zonder schade en
schande geschied. In den laatsten tijd doet zich jaarlijks
in meerdere of mindere mate het verschijnsel van werke
loosheid voor. Wel leert de ervaring dat dit slechts
zelden het geval is bij werklieden die hun vak grondig
verstaan, maar toch is, zonder twijfel, met het oog op
de voortdurende toeneming der bevolking, uitbreiding
van de bronnen van bestaan te dezer stede wenschelijk.
Een krachtig middel tot bevordering der nijverheid
bieden tegenwoordig de tentoonstellingen. Kwamen deze,
gelijk wij zagen, reeds een enkelen keer in de eerste
helft der eeuw voor, eerst in de tweede helft hebben zij
die uitbreiding ondergaan, die wij in onze dagen aan
schouwen, zoodat men kan zeggen dat er nu geen jaar
voorbij gaat dat ons niet een of meer tentoonstellingen
brengt. Het zijn natuurlijk vooral de vak-tentoonstellingen,
die het best aan het eigenlijke doel beantwoorden. In
1858 werd er in den Haag eene industriëele tentoon
stelling georganiseerd door eene onderneming die ten
doel had de producten van alle natiën afwisselend in
de groote steden van Europa ten toon te stellen om
daardoor meer onderlinge bekendheid en waardeering
uit te lokken, maar door gebrek aan vertrouwen bij de
industriëelen is dit groote plan mislukt en uitgeloopen
op eene gewone nijverheidstentoonstelling. Vooral de
vereeniging tot bevordering van fabrieks- en handwerks-
nijverheid, de Haagsche afdeeling van de Nederlandsche