omgeving, ja zelfs het geheele gewest in een staat van
beleg.
Doch trots dat, kwam de vijand over die opgehaalde
bruggen en door die gesloten poorten toch binnen, èn de
sleutels, èn de lantaarns, èn de wapens, ontvielen des
wachters handen en machteloos zonken die mannen neer
bij de minste aanraking met slechts één zijner ijskoude
vingeren. En, eens binnen de poort, eischte hij zijn vollen
tol, van 20 tot 30 tot 40 pCt. of meer der bevolking. Elke
vijfde, soms elke derde, een enkele maal zelfs elke tweede
mensch. Hij eischte zijn vollen tol, van oud en jong, van
hoog en laag, zoowel uit de geestelijke als uit de wereldlijke
kringen; met de nietigheden van rang of stand, van leeftijd
en betrekking en wat dies meer zij, hield hij zich niet op,
al wat mensch-vorm had en nog ademde, beschouwde hij
als zijn buit.
Te vergeefs werden de aangetasten afgezonderd, hun
huizen en erven gesloten en groote vuren op de straten
gebrand; te vergeefs werd aan den beschermheilige, aan
den patroon der stad eene nieuwe kapel beloofd en zijn
tusschenkomst ingeroepente vergeefs werd met de voor
naamste reliquiën der hoofdkerk een plechtigen ommeganch
gehoudente midden dier processie zelve, koos hij dan soms
zijn offers, en aan de neergevallenen en stervenden, kon
men den weg zien, die door die processie was gevolgd.
Geheele gezinnen stierven uit, geheele familien ver
dwenen, geheele kloosters werden niet zelden ontvolkt;
geheele wijken werden buurten des doods, zij werden leven
loos en stil, als waren zij verlaten en toch waren zij bewoond,
maar bewoond door gestorvenen, voor wien vaak geen lijk
bezorgers te vinden waren. Dorpen, waarin die Zwarte
Dood verschenen was, werden door de beangste om
geving soms geheel gebarricadeerd, formeel gesloten.
Om het dorp Zeist te kunnen mijden, werd o.a. een nieuwe
HET GRAFELIJK LEVEN IN DIE HAGUE, IN DE X1VDE EEUW. I I 7
