HET GRAFELIJK LEVEN IN DIE HAGHE, IN DE XIVDE EEUW. 145
groote Praemonstratenser abdij aldaar, waarin hij niet alleen
een eigen kamer, maar mede een eigen zaal, zijn vierscarne,
zijns clerc’s earner en zelfs eene eigene cokene ende
buttelrije had, en welke abdij dan ook bij herhaling met
bijzondere voorrechten en privilegiën werd bedacht, te
meer daar de abt den Graaf, als deze in geldnood was,
ook zijn kas ter beschikking stelde.
En nadat de commandeur van de commanderie van Sint
Catharina in de stad Utrecht, zich in 1332 had ver
bonden den Graaf, zijne gemalin en zijn oudsten zoon of
dochter hospitium te verleenen in zijn St. Jans-huis en
in alle huizen der St. Jans-orde in Holland en Zeeland,
stonden deze sedert en wel bepaaldelijk die te Haarlem,
te Middelburg, te Oudewater en te Utrecht voor hem open.
Slechts huisvesting, geen kost werd gegeven, in het daartoe
noodige moest de Graaf zelf voorzien, doch de keuken
met haar gereedschap was ter bereiding der spijzen be
schikbaar. De beschikking over het St. Jans-klooster te
Haarlem, als opene huze, was de Graaf zoo vrij in 1360 nog
eens, zooals boven reeds is meegedeeld, uitdrukkelijk te
bedingen bij de bevestiging van de gift der heergewaden.
Voegt men bij al die verblijfs-gelegenheden nog ’s Gra
ven huizen in Henegouwen, zijn huis in Brussel en zijn huis
in Parijs, door den Franschen Koning in 1315 aan Graaf
Willem III geschonken, dan blijkt, dat hij bij of in bijna
elk zijner steden1), een open huis of herberg ter beschik-
x) Bij gemis van eiken inventaris en zelfs van eenig vluchtig
overzicht van ’s Graven grondbezit in dien tijd, van zijn kasteelen,
zijn huizen, zijn hofsteden, zijn waranden en wat dies meer zij,
is het ondoenbaar thans nog een volledig beeld van ’s Graven
verblijven te geven, slechts bij toeval ontdekt men hun bestaan,
meestal uit het feit, dat zij werden verkocht of weggeschonken,
of in woon afgestaan, indien de oorkonde daarvan opgemaakt,
niet als zoovele andere tevens is zoekgeraakt. Die verblijven
ontdekt men dus meestal juist op het moment hunner verdwijning
10
