120 HET VISSCHERIJBEDRIJF TE SCHEVENINGEN IN DE l6DE EEUW.
„Dese worden dan ghevanghen van onse visghers, die
tuijs gebleven zijn. Dese pietermannen worden grootelijck
mede ghespijst die meeste steden ende dorpen leggende
aen den ouvere van onse Hollant ende Zeelant. En dit
gheduert den heelen somer. En onse visgers vangen
se aende cleijne aelkens, die ze aesen (als aas rijgen),
aan de hoecken, al veel meer dan aan de garnoote.
„En in desen somertijt soe sent ons Godt almachtich
noch mede den somersalm, die dan mede haren
omganck neemt op ons dit lant. Dit zijn ghemeenlijc
cleijne salmen, ongelijck minder dan den wintersalm.”
Op een ander plaats in zijn boek behandelt Coenen
de pieterman nog eens afzonderlijk en zegt dan
„De pieterman is mede een zeevischen van onse
visgers van Scheveninghe wel bekent. Ende worden
van onsen visgers na Pinxstertijt in ’t leste van den
Meymaent en Junius en Julius zeer overvloedich ghevan
ghen van de visgers, die op haer heijme (thuis) blijve,
die niet buten om den harinck te visghen varen. En
worden alle de Hollantsche kuste met overvloedicheyt
ghevangen van alle die visgers, die langer die Hollantsche
kuste tuijs blijven en in Zeelant desgelijcke. En dit
meest alst warm weder es. Maer als wat beghint te
waijen, soe lope sy of swemme naet diep en alst weder
warm weder wort en stil weder, come weder naet lant
toe en dan van den visgers gevangen bijt lant heene,
wantet meest oude mannekens en ghemackelijcke (minder
ijverige, minder ondernemende) visgers zijn, die somers
tuijs blijve. Die cloecke mans varen meest den zomertijt
om den harinck met die buyssceepe uter Mase”.
De pieterman was volgens Coenen bij de rijke luiden
eertijds als voedsel niet in tel; maar wat gebeurde?
„Die Coninghinne van Ongarien, die men vrou Maria
noemde, Corolus quintus zuster, beyde hooger memorie,
