i6i
HAAGSCHE STRAATNAMEN.
I I
Napoléonslaan of Cours Napoléon {Lange Voorhout) Cours
de l’Impératrice Vijverberg) en Place du Roi de Rome
{Plein) herrinneringen zijn aan den Franschen tijd.
Vijverberg en Voorhout werden in het begin der 18e eeuw
door een zeker slag van lieden ook wel onder andere
benamingen aangeduid. In dien tijd n.l. heerschte de homo-
sexualiteit als een besmettelijke ziekte over ons land. Van
Utrecht uit had zij zich binnen enkele jaren over verschil
lende provinciën verspreid, zoodat de Regeering omstreeks
1730 besloot daartegen met gestrengheid op te treden.
Bij het onderzoek dat toen door het Hof van Holland in
den Haag werd ingesteld, was gebleken dat verschillende
personen er zelfs een beroep van maakten. De voornaamste
verzamelplaatsen waar men elkander aantrof, waren het
Voorhout, Vijverberg, het begin van ’t bosch, Achter de
Kloosterkerk, en op andere duistere wegen, terwijl enkele
herbergen of particuliere woningen de gelegenheid binnens
huis openstelden. Een eigenaardigheid was dat het Voor
hout door hen werd genoemd „de Groote Zaal”, de Vijver
berg „de Kleine Zaal” en beide plaatsen te zamen „de
Kruisbaan”.
Deze laatste benaming bleef in gebruik bij de Haagsche
meisjes, die op ’t gebied der zedelijkheid eveneens af
wijkende opvattingen huldigden, en wien, als zij met schout
en schepenen in aanraking kwamen, ten laste werd gelegd,
dat zij op „de Cruysbaen” geloopen hadden. Van de tien
■sententies door het gerecht uitgesproken, waren er meestal
zeven ten laste dezer „Cruysbaendames”. x) Dat oorspron
kelijk met de Kruisbaan een bepaalde plaats werd aan
geduid, blijkt o. a. uit een vonnis van 1749 tegen drie
meisjes, die in het bosch en op de Kruisbaan voor hoer
hadden gespeeld. „Op de baan loopen” is nog een bekende
uitdrukking.
x) „Die Haghe”. Bijdr. en Med. 1903, p. 200.