17
9 Nu gesplitst in de Nrs.
17 m.
230
267
344
aanmonsterings-commissarissen en „solliciteurs” dat men in den
Haag vond Onder solliciteur verstond men den administrateur van
een regiment, een burgerlijk tusschenpersoon, die den regiments
commandant hielp aan leveranties, hem geld voorschoot voor sol
dijen en die in het algemeen telkens hielp als er contanten noodig
waren. Het baantje was zéér voordeelig en bron van tal van zeer
groote vermogens. Een treffend voorbeeld is de solliciteur Gerrit
Maes die in 1627, 22.000.— bezat en in 1635 het grootste huis
bouwde aan den Korten Vijverberg met een toren er bovenop!
Dit is één van de symptomen die er op wijzen hoe voordeelig voor
velen de oorlogstoestand der Republiek was; ook de vermogens
van vele officieren wekken dezelfde gedachte.
Bij het langsgaan der straten valt voorts ook dit verschijnsel op,
hoe, natuurlijk, de deftige buurten zich wel van de andere afteekenen,
doch hoe ook daar tusschen naaste buren zulke belangrijke ver
schillen zijn. Enkele malen zooals in het Voorhout bij de Klooster
kerk is dat te verklaren uit het uitmonden van stegen in de
straat, maar over het algemeen zal men dit in de oudere stads
buurten verklaren moeten als overblijfsel van de middeleeuwsche
stedenbouw en de veel kleiner vermogensverschillen van toen.
Eerst toch als de 17® eeuwsche uitbreidingen beginnen, met haar
gelijkmatig afgepaalde erven, en meer éénsoortige bebouwing,
vindt men in de nieuwe wijken in de cohieren die groote tegen
stellingen niet meer.
Wanneer wij ten slotte eene onderscheiding der verschillende
maatschappelijke klassen uit dit cohier opmaken, dan hebben wij
gelegenheid om ook de sociale geleding der Haagsche samenleving
voor oogen te stellen, en zeker is zulk een schema, dat vergelijking
niet slechts met andere plaatsen maar ook met andere tijden mogelijk
maakt, een van de meest belangwekkende resultaten, die aan cohieren
als dit te ontleenen zijn.
Bij duizendtallen die scheiding makende krijgen wij het volgende
17 personen met een vermogen van
89
86
1 m., tezamen
2
4
HAAGSCHE COHIEREN I, (1627.)
I
en 2.
2
II
II
n
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
II
115
3 II