17 9 Nu gesplitst in de Nrs. 17 m. 230 267 344 aanmonsterings-commissarissen en „solliciteurs” dat men in den Haag vond Onder solliciteur verstond men den administrateur van een regiment, een burgerlijk tusschenpersoon, die den regiments commandant hielp aan leveranties, hem geld voorschoot voor sol dijen en die in het algemeen telkens hielp als er contanten noodig waren. Het baantje was zéér voordeelig en bron van tal van zeer groote vermogens. Een treffend voorbeeld is de solliciteur Gerrit Maes die in 1627, 22.000.— bezat en in 1635 het grootste huis bouwde aan den Korten Vijverberg met een toren er bovenop! Dit is één van de symptomen die er op wijzen hoe voordeelig voor velen de oorlogstoestand der Republiek was; ook de vermogens van vele officieren wekken dezelfde gedachte. Bij het langsgaan der straten valt voorts ook dit verschijnsel op, hoe, natuurlijk, de deftige buurten zich wel van de andere afteekenen, doch hoe ook daar tusschen naaste buren zulke belangrijke ver schillen zijn. Enkele malen zooals in het Voorhout bij de Klooster kerk is dat te verklaren uit het uitmonden van stegen in de straat, maar over het algemeen zal men dit in de oudere stads buurten verklaren moeten als overblijfsel van de middeleeuwsche stedenbouw en de veel kleiner vermogensverschillen van toen. Eerst toch als de 17® eeuwsche uitbreidingen beginnen, met haar gelijkmatig afgepaalde erven, en meer éénsoortige bebouwing, vindt men in de nieuwe wijken in de cohieren die groote tegen stellingen niet meer. Wanneer wij ten slotte eene onderscheiding der verschillende maatschappelijke klassen uit dit cohier opmaken, dan hebben wij gelegenheid om ook de sociale geleding der Haagsche samenleving voor oogen te stellen, en zeker is zulk een schema, dat vergelijking niet slechts met andere plaatsen maar ook met andere tijden mogelijk maakt, een van de meest belangwekkende resultaten, die aan cohieren als dit te ontleenen zijn. Bij duizendtallen die scheiding makende krijgen wij het volgende 17 personen met een vermogen van 89 86 1 m., tezamen 2 4 HAAGSCHE COHIEREN I, (1627.) I en 2. 2 II II n II II II II II II II II II II II II II II II II II 115 3 II

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1913 | | pagina 25