von Polnitz. Deze schrijft: „Einen hab ich (im Haag) unter ihnen
„(nemlich denen dasigen Portugiesischen Juden) gekannt namens
„Duliz, welcher in grossem ansehen stand. Er war ehrlich and
„gutthatig, dabey auch überaus mitleidig. Er stand einem jeden
„ohne Ansehen in seinem Elend bey, and bektimmerte sich wenig
„darum, ob es ein Jud oder Christ war, dem er von seiner Frey-
„gebigkeit etwas zukommen lies. Ich weis so gar, dasz er zum
„Unterhalt einer Kirche eben so wohl beygetragen hat, als wenn
„es fur eine Juden-Schule gewesen.”
Ik zal geen oordeel vellen over de juistheid van de appreciatie
van een tijdgenoot. Na kennismaking met de door mij bijeen
gebrachte bescheiden zal de lezer zelf in staat zijn daarover te
oordeelen.
De schrijver begint met te vertellen, dat hij zijn werk niet ge
schreven heeft met het doel om lucht te geven aan zijn wraakzucht
tegen de Liz, die hem zijn bestaan als theater-directeur onmogelijk
heeft gemaakt, door zijne beste tooneelspeelsters op den slechten
weg te brengen.
De Liz wordt door hem geschilderd, als iemand met weinig gunstig
uiterlijk, veranderlijk, haatdragend en pronkerig, zonder eenige liefde
voor het goede en slechts vrijgevig uit ijdelheid. Hij was gehuwd,
doch dit belette hem niet andere vermaken te zoeken en hij ge
bruikte de diensten van de aan het tooneel verbondene vrouw
Deschaliers om zijne wenschen kenbaar te maken aan de voorwerpen
zijner liefde. Eene zekere MadUe. Rossois had het hem vooral aan
gedaan. Zij was eene mooie jonge weduwe met twee dochters, die
haar man zekeren Mr. Taunin vroeg had verloren. Het tijdstip waarop
wij haar in den Haag aantreffen was vóór of omtrent den vrede
van Utrecht, dus in 1713 en door den slechten toestand des lands,
stonden ook de zaken van het tooneel toen zeer treurig, zoodat
Marie Rossois zich in uiterst benarde omstandigheden bevond en
ten slotte zwichtte voor de verlokkende aanbiedingen van de Liz.
Hare oudste dochter werd spoedig daarna gehuwd door een Fransch
edelman uit de buurt van Parijs. De jongste dochter Franfoise werd
vervolgd door de liefdesbetuigingen van een acteur, de Villiers. De
moeder zoowel als de Liz verzetten zich tegen deze verbintenis en
de jonge dame werd zelfs opgesloten. De Liz vergold op schande
lijke wijze het vertrouwen van Marie le Rossois. Door geschenken
172
EPISODEN UIT HET LEVEN VAN FRANCESCO LOPES DE LIZ.
