!l
156
1) Deze cijfers zijn getrokken uit de „Haagsche Princelyke en Koning-
lyke Almanach” voor ’tjaar 1795.
nog beduidend werd verhoogd, zoodat daardoor de opeenhooping
van lijken in de stad' nog werd in de hand gewerkt.
Dat ook de Haagsche kerken belangrijke sommen trokken uit de
opbrengst der graven, is na het voorgaande duidelijk. Nog altijd
stond op ’t eind der i8e eeuw, evenals vroeger, vóór de Haagsche
kerkgebouwen aan de Hervormden kwamen, de Kloosterkerk (mis
schien om haar hooge ligging) het best aangeschreven in de schat
ting der burgerij. De prijzen der graven (met inbegrip van het
luiden) varieerden er van 38 6 st. tot ƒ22 16 st. Het duurst
was er het „domineesgraft”, daarna die in de westkapel, de oost-
kapel en de kelders onder het koor, respect, 38 6 st.28 16 st.,
ƒ24 16 st. en ƒ22 16 st.
Daarop volgde in dien tijd de Nieuwe Kerk, waar men 20 vroeg
voor een gewoon graf verhoogd evenwel met f 3 of 6 voor
een half of een heel uur luiden, terwijl de Groote Kerk in dat
opzicht het billijkst was, waar een „gemeen graft” ƒ1515 st.,
in ’t koor echter 19—15 st deed, verhoogd al weer met 4^2
of ƒ9 voor ’t luiden. Dat in de Kloosterkerk de grafruimte onder
het koor zoo laag geprijsd stond, is waarschijnlijk een gevolg van
de eigenaardige bestemming van dat koor als bergplaats, terwijl
’t geheel van de kerk was afgesloten.
Belangrijk goedkooper en daardoor meer aangewezen voor den
kleinen burger waren de „kerkhoven”. Zoo kostte een graf op de
Noorderbegraafplaats van 5 tot 2 10 st., terwijl men op ’t
kerkhof te Rijswijk met inbegrip van ’t luiden slechts f 4 10 st.
(met de twee klokken ƒ5 10 st.), in de kerk aldaar 14 2 st.
betaalde
Daarbij leverde het ophangen van wapenborden en wapenkassen
de kerk aanzienlijke inkomsten op. Volgens Verordening van Schout,
Burgemeesteren en Schepenen van Den Haag van den 276" April
1739 bedroeg het recht, verschuldigd voor het plaatsen van wapen
borden, 48 stuivers per vierk. voet, tot een minimum van f 48;
voorts voor toevoegsels, als standaards, wapenrok, helm, hand-
HAAGSCHE BEGRAAFPLAATSEN.
