166
VI.
Toen de Fransche Revolutie een einde had gemaakt aan de
heerschappij der Bourbons en er veel werd opgeruimd, wat inder
daad verouderd was, werd ook het begraven binnen de kerken
en de steden definitief verboden. En zoodra de revolutie ook naai
de Nederlanden was overgeslagen, handelde men daar in gelijken
Evenwel, de noodige algemeene verbetering, die men na deze
voorbeelden had mogen verwachten, maar die ten slotte moeilijk
anders dan door een besluit der Staten-Provinciaal verkregen
konden worden, bleef uit, tot de Revolutie van 1795 ook in dat
opzicht zou trachten te brengen, wat in Frankrijk reeds was bereikt.
Het buitenland was voorgegaan. Den 2ien Mei 1765 werd door
den invloed van het Parlement van Parijs het begraven in de
kerken in Frankrijk reeds belangrijk beperkt door een bepaling,
die nog slechts de bijzetting van enkel geestelijken en de zeer
gegoeden mogelijk maakte, weldra verscherpt door een besluit van
Lod. XVI van den I7en Maart 1776. En kort daarop hadden tal
van Fransche steden als Saulieu, Troyes, Laon, Dole, le Puy en
meer andere zelfs het begraven binnen de stadsvesten geheel
verboden.
Ook Italië gaf in dezen een goed voorbeeld. Sedert 1 Aug. 1773
behoorde in Livorno het begraven in de stad tot het verleden,
Milaan maakt een einde aan de bijzetting in de kerken, terwijl de
Hertog van Modena den 2en Juli 1774 decreteerde, dat het be
graven binnen de stadsvesten tot het alleruiterste zou worden
beperkt. En onze beroemde landgenoot Van Swieten, lijfarts van
Keizerin Maria Theresia, schijnt zelfs, zoo vertelt ons zijn tijd
genoot Te Water, aan zijn vorstelijke meesteres in 1773 in over
weging te hebben gegeven, voor Weenen een totaal vei bod daai-
toe uit te vaardigen. Maar deze, hoe ver ze overigens haar tijd
ook vooruit was, schrikte voor dien maatregel nog terug en het
zou tot 1784 duren, eer haar zoon, de verlichte Jozef II, last gaf,
voortaan in zijn landen alle lijken buiten de steden te begraven.
In Polen en Lithauen, zoo meldde ons de Konst- en Letterbode
(van 1792), besloot men weldra tot dienzelfden maatregel, zoodat
ook daar voortaan de begraafplaatsen buiten de stad moesten zijn
gelegen.
HAAGSCHE BEGRAAFPLAATSEN.
