DR. H. E. VAN GELDER.
HOE DEN HAAG ZIJN CINGELS KREEG
DOOR
In de Gemeentelijke Prentverzameling bevindt zich een
groote kaart van onze stad, welke geheel afwijkt van
alle andere. Zij vertoont ons het gansche eindzestiende-
eeuwsche den Haag, omsloten door een cirkel van wallen,
bolwerken en grachten, een geduchte vesting gelijk.
Is die afbeelding pure fantasie van een ondernemend
strateeg, of heeft zij werkelijk historische beteekenis?
Die vraag kwam reeds jaren geleden bij mij op, toen
ik de kaart voor het eerst zag, maar ik heb tot nu toe
geen aanleiding gehad haar nader onder de oogen te
zien. En zooals dat gewoonlijk met dergelijke dingen
gaat: eenmaal begonnen, opent het onderzoek verschil
lende gezichtspunten, voor de algemeene historie onzer
stad niet zonder belang.
Allereerst bleek mij, dat de kaart niet op zichzelf staat,
maar dat in de kaartenverzameling van het Algemeen
Rijksarchief nog een tweetal kaarten gevonden worden,
welke eveneens eene versterking van de stad afbeelden.
Hoewel het feit dat den Haag bedoeld is niet twijfel
achtig kan wezen, aangezien het Binnenhof en enkele
bekende gebouwen binnen de wallen geteekend zijn, is
een nadere tijdsbepaling, dan dat zij uit het einde der
16de eeuw moeten wezen, waarop papier en schrift duiden,
1
