dit feit
Want we moeten inderdaad de beteekenis van
het terzijde stellen van den meijster van den hove of
rentmeester niet te gering achten. Het is veel belang-
rijker dan wat in menig privilegie is vastgelegd. Trouwens
de langzame veranderingen, die zich in het economische
leven der middeleeuwen voltrekken en de veranderingen,
die daarvan weer het gevolg zijn in de rechtsverhoudingen,
staan ook niet zwart op wit opgeteekend in privilegiën.
Niettemin zijn ze veel belangrijker dan menig handvest
en vormen ze den achtergrond, waartegen de verleende
voorrechten bezien moeten worden en waardoor vele
privilegiën pas op hun juiste waarde geschat kunnen
worden.
Inderdaad, de macht der huijsluijden groeit in den loop
der 14e en 15e eeuw sterk. Steeds worden nieuwe gronden
in die Haghe in erfhuur uitgegeven, nieuwe buurten ont
staan er in die Haghe; de oude buurten raken dichter
bevolkt. Daarbij, de Graaf heeft telkens weer meer geld
noodig voor zijn onophoudelijke oorlogen. Voorbeelden
daarvan zijn reeds aangehaald. Geen wonder dat de huijs
luijden, wier bijdragen in al die extra-ordinaris beden niet
gering zijn, in een sterkere positie tegenover den graaf
komen te staan, en dit zich van zelf in de rechtsverhou
dingen moet weerspiegelen. Een vergelijkend staatje van
de gegoedheid der huijsluijden in verschillende dorpen
en ambachten in 13441345 worde hierbij gevoegd:
Hage 6804 ft'; Zandambacht buten der poirte 2124 ffi;
Liere 2081 ftRijswijk 2957 ft; Naaldwijk 1804 ft;
Bodegraven 3813®; Monster en Poeldijk 7062 ft'; 10 st.
Oestgheest 3580 ft'.
Want wat is het groote onmiddelijke gewicht, dat deze
verdwijning van den meijster van den hove voor de huijs
luijden met zich meebrengt, waarin zich dan tevens het
duidelijkst hun toegenomen macht tegenover den graaf
WATERSCHAP TOT HET EINDE DER 16E EEUW 123