EN KUNST BESCHOUWD IN HUN HIST. VERBAND. 77 de 20e eeuw beleefde uitbreiding in het geheel niet te vergelijken is. Steeds bleven dan ook de omtrent 1620 in water uitgepaalde grenzen voor allen nieuwbouw ruimte bieden, uitleg behoefde na 1706 in de 18e eeuw in het geheel niet te geschieden. De omsingeling bleef intact, ja de oude omgrenzing van het dorp werd zelfs op eigenaardige wijze nog geac centueerd. Omtrent den aanvang van de eeuw n.l. gevoelden de steeds talrijker wordende Israëlietische inwoners van den Haag de behoefte ter uitoefening van hun godsdienst een synagoge te stichten. Maar nu stuitten zij op een ritueel bezwaar. Het is den Joden n.l. verboden op den Sabbath voorwerpen, die niet tot de kleeding behooren te dragen uit afgesloten privaatterrein naar openbaar terrein. Dit nu geeft groote moeielijkheden en daarom wordt aange nomen, dat een stad of plaats, die van een afsluiting rondom is voorzien in zekeren zin het karakter van ge meenschappelijk privaatterrein draagt en dat dan het dragen uit huis naar de straat en omgekeerd geoorloofd is. Wanneer dus de Joden een gemeente stichtten en een synagoge bouwden kon dit eigenlijk alleen in een afge sloten plaats geschieden. En dit gaf nooit moeilijkheid, want elke belangrijke plaats was vroeger immers door wallen en grachten omsloten en slechts over ophaal bruggen toegankelijk. Elke belangrijke plaats behalve juist ’s-Gravenhage, dat weliswaar door grachten was omgeven, maar over deze grachten voerden eenige vaste steenen bruggen en van afsluiting in Joodsch-ritueelen zin kon dus niet gesproken worden. Deze moeilijkheid bracht de pennen van vele belanghebbenden en van ge- loofsgenooten door heel Europa in beweging en tenslotte werd een oplossing gevonden. Met toestemming der over heid n.l. werden waar het zonder groot bezwaar ging in

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1925 | | pagina 93