HET PLEIN, HUYGENS EN FREDERIK HENDRIK
9
Deze poort met haar zijtorentje moet tusschen 1570 en 1585
den vorm gekregen hebben, dien zij omstreeks 1630 had; voordien
vinden wij haar steeds als een klein gebouwtje afgebeeld.
2) Op den plattegrond van den Haag, dien Jacob van Deventer
omstreeks 1560 teekende, loopt deze gracht nog langs de Houtstraat
en buigt zij bij het Tournooiveld even naar het westen om. Een
aanwijzing van haar verderen loop naar den Vijver vinden wij in
de omstandigheid, dat de Uiterste Poort, zooals afb. 1 duidelijk toont,
iets ten zuiden van den noordelijken vijverrand en van de rooilijn
van de huizen aan het Tournooiveld lag; dit stuk zal korten tijd na
1384 gedempt zijn, toen graaf Albrecht een deel van den grafelijken
Kooltuin als oefenterrein ter beschikking gesteld had van de broeder
schap van St. Joris, waardoor het gesloten karakter van het hofgebied
ook zonder gracht voldoende gewaarborgd was.
3) Sedert 1631, toen het wapen van Oostenrijk aan de Gevangen
poort vervangen werd door Holland’s wapen „in de beste en cier-
woordige Ministerie van Justitie, splitste de Beek zich;
de eene arm liep evenwijdig aan de binnengracht
naar den zuidoostelijken hoek van den Vijver, de
andere, op onze afbeelding met een stippellijn aan
gegeven, boog iets naar het zuiden om, volgde den
zuid- en even den oostkant van het tegenwoordige
Plein en vond langs Heerenstraat, Heerengracht en
Bezuidenhout zijn afwatering naar het bosch. Een af
takking van dezen tweeden arm was oorspronkelijk
langs de Houtstraat doorgetrokken en liep, naar wij
mogen aannemen, over het Tournooiveld naar den
Vijver, waar een brug gelegen moet hebben, die door
de Uiterste- of Houtpoort 1), op de plaats, waar thans
het Gemeentemuseum is, verdedigd werd. 2) Evenzoo liep
tot ongeveer 1460 een aftakking van de Beek van de
Hoogstraat naar den noorwestelijken vijverhoek, waar
door de buitenste ring van grachten gesloten werd.
Hier bevond zich de eigenlijke ingang van het Hof,
hier heette Holland’s leeuw 3den vreemdeling welkom.
Door de Voorpoort van den Hove kwam hij op den
