DEN HAAG ALS INTERNATIONALE STAD
293
sur les armements aura reculé devant l’un des plus im
portants problèmes du siècle, et que, lorsque le résultat
de ses deliberations sera connu, il s’élèvera dans le monde
ce grand cri: Ce n’est pas assez!” Toen dan ook de
inmiddels ingewonnen adviezen van militaire en mari
tieme deskundigen vaststelden, dat, althans momenteel,
in deze richting niets kon worden gedaan, beschouwde
de heer Beernaert als president dezer commissie het
vraagstuk afgedaan. Toen heeft Léon Bourgeois het
woord genomen en in een van die redevoeringen, die
hem tot de beste redenaars der conferentie maakten,
kwam hij tot de conclusie, dat „iets door deze confe
rentie moest worden gedaan.” Wel was reeds de wensch
uitgesproken, dat de Regeeringen, rekening houdende
met de voorstellen der conferentie, de mogelijkheid eener
overeenkomst betreffende beperking van strijdkrachten
te land en ter zee en der oorlogsbudgetten opnieuw
in studie zouden nemen, doch daarmede was door de
conferentie zelve geen uitspraak over het probleem ge
daan. Léon Bourgeois stelde deze motie voor:
La Conférence estime que la limitation des charges militaires
qui pèsent actuellement sur le monde, est grandement désirable
pour l’accroissement du bien-être et le moral de l’humanité,
welke motie met algemeene stemmen, dus ook met die
van de Duitsche gedelegeerden, werd aangenomen. Zij
werd herhaald door de conferentie van 1907, die overi
gens door de omstandigheden verhinderd werd het ont-
wapeningsvraagstuk zelfs maar te bespreken, en zij is
voor een ieder, die rekening houdt met de voorzichtig
heid van de sfeer, waarin men ter Vredesconferentie te
s-Gravenhage verkeerde en arbeidde, toch wel een be
wijs, dat men den ernst van het vraagstuk meer en beter
gevoelde dan men het later heeft willen voorstellen.