■r
178 VERBOUWING VAN DEN KON. SCHOUWBURG
I
I
vische effecten echter sterk verminderd. Vroeger wer
den de open tafereelen bijna alle geënsceneerd met
gebruikmaking van de met z.g. herzen verlichte bogen,
friezen, achterdoeken, enz. De mogelijkheid om thans
met speciale verlichting van een rondhorizondoek, dat
om het heele tafereel aan een boogvormige rail wordt
gehangen, de illusie van de vrije ruimte te scheppen,
is oorzaak, dat méér dan vroeger het geval was, ge
bruik gemaakt wordt van zetstukken en tooneel-
architectuur inplaats van doeken beschilderd met ver
gezichten. Wordt inplaats van een rondhorizon- of
gewoon achterdoek, een transparantdoek opgehangen,
dan kunnen nog bijzondere effecten verkregen worden
door gebruik van lantaarn- of filmapparaat, waartoe
in het kleedkamercomplex, achter het tooneel gelegen,
een cabine bij de verbouwing werd opgenomen.
Afgezien van het feit, dat vroeger de geheele tooneel-
constructie in den Koninklijken Schouwburg nog na
genoeg uitsluitend was gebaseerd op ensceneering met
perspectievisch beschilderde doeken en coulissen, die op
een schuin liggenden vloer werden opgebouwd, was
het sterk wisselend karakter van de opvoeringen oor
zaak, dat men in alle opzichten slechts met de grootste
moeite het bedrijf kon gaande houden in een ruimte,
die sedert lang door verzakking en gebrekkige con
structie gevaarlijk was.
Om op een tooneel de tafereelen zoo spoedig mogelijk
elkaar te doen opvolgen, wordt in diverse moderne
schouwburgen van zeer uiteenloopende systemen ge
bruik gemaakt. Indien het gewenscht is om de tafereelen
van te voren op te bouwen om ze dan op het gewenschte
oogenblik voor de tooneelopening te brengen, wordt
al naar gelang de aanwezige ruimte dat bij inrichting
van het gebouw toeliet, gebruik gemaakt van tooneel-
