GRACHTEN ROND 'S-GRAVENHAGE
2)
3)
4)
23
Londerseel 3)
De in tijdsorde hierop volgende kaart van de
Gheyn uit 1597 geeft echter wel eenig licht. Deze
kaart, hoe fraai ook, is bijzonder weinig betrouwbaar;
er is ook slechts één enkel exemplaar, blijkbaar een
afgekeurde proef, waarop ook het ontbreken van een
opschrift in de cartouche duidt, van bekend. Maar
toch zal men haar ook weer niet zoo zeer behoeven te
wantrouwen, dat men er haar van zou verdenken een
in het geheel niet bestaande vaart af te beelden. En
een vaart komt er inderdaad op voor n.l. de gracht die
thans van den Houtweg tusschen Nieuwen Uitleg en
Smidswater door zuidwaarts loopt en rond de Kanon
gieterij naar het oosten ombuigt. Op een kaart in de
verzameling van het Algemeen Rijksarchief 2), geda
teerd van Juni 1604, komt dit water eveneens voor. Er
werden toen gronden langs dit water uitgegeven om
er huizen op te bouwen. Men mag hieruit opmaken,
dat deze gracht dus wel niet als verdedigingswerk,
maar vermoedelijk in verband met afwateringsbelangen
is gegraven. Hierop wijzen ook twee naar het oosten
loopende zijkanalen. Maar wel mag men aannemen dat
in 1597 dit later in den grachtengordel opgenomen
water reeds bestond.
Op het perspectief van Londerseel 3) van 1614 ziet
men reeds de gracht van het Noordeinde oostwaarts
tot den Denneweg, terwijl de kaart van Bos en van
Harn 4) uit 1616 het geheele dorp van het Noordeinde
oostwaarts om tot aan het Bezuidenhout en van het
Spui westwaarts om tot het Westeinde met grachten
omsloten toont. Dan ontbreken nog alleen de gedeelten
Gereproduceerd in Platenatlas die Haghe afl. I no. 1.
No. 3287.
Gereproduceerd in Platenatlas die Haghe afl. II nos. 711.
Gereproduceerd in Platenatlas die Haghe afl. IV nos. 1924.
