AFBEELDINGEN VAN DEN HAAG
29
gende dateering te geraken. Wij zullen zien, dat twee
der teekeningen uit de eerste decennia der 16e eeuw
moeten zijn en dat daardoor de iconografie van den
Haag minstens het derde eener eeuw kan worden
opgevoerd.
Allereerst zullen wij ons bezig houden met de drie
ten Gemeente-archieve berustende kaarten. De eerste
ook door Dr. van Gelder besproken en tegenover
bl. 31 van dit Jaarboek gereproduceerd geeft het
dorp den Haag tamelijk uitvoerig, zij het niet heel
fraai geteekend weer en daaromheen een vestingwerk
met 14 geduchte bastions. Links in den bovenhoek
vindt men de maten der verdedigingswerken opge
geven, links onder staat een schaalverdeeling, rechts
onder een windroos, maar de cartouche rechts boven
is leeg en onbeschreven.
Dan is er een tweede op perkament geteekende
kaart, geheel vervuild en verbleekt, maar blijkbaar
door bekwamere hand geteekend dan de vorige. Deze
kaart heeft eveneens links boven een opgave van de
afmetingen der versterkingswerken, links en rechts
onder ook een schaalverdeeling en een windroos, maar
de cartouche rechts boven is hier niet leeg, doch er
staat in vermeld Schets van de Fortificatie van den
Haeghe soo die was in 't jaer 1603”. Men zou dus
meenen hier geenszins met een fortificatie-plan maar
met de afbeelding van een bestaande omwalling te
doen te hebben, ware het niet dat wij met volkomen
zekerheid weten, dat zulke versterkingswerken nim
mer hebben bestaan 1).
Op deze kaart slaat stellig de zinsnede in de Meded. v. d.
Vereen, t. beoef. der Gesch. v. 's-Gravenhage II bl. 184 door
Dr. v. Gelder in noot 3 op bl. 2 van zijn genoemd artikel ten on
rechte op de eerstgenoemde kaart betrokken.
