XVIR EEUWSCHE PLAN-TEEKENINGEN
40
En zoowel op I als op II vinden wij dit dan ook vermeld
in de linker cartouche, waar wij lezen: „De chaerte te
dresseren nae de tegenwoordige afpalinge”. Immers
„dresseeren” beteekent o.m. gelijkmaken, zoodat de beide
opschriften, in onderling verband gebracht, ons vertel
len, dat de kaart vervaardigd is naar de in 1603 ont
worpen schets A, doch dat de plattegrond is bijgewerkt
naar den „tegenwoordigen” toestand, d.i. dien van
omstreeks 1610.
Kaart II is eerst veel later in de 17de eeuw ontstaan.
Dr. Moll concludeert dit reeds uit het schrift. Verder
kan er op gewezen worden, dat het stadhuis daarop, in
strijd met de werkelijkheid, is geteekend als een gebouw
in klassicistischen trant, zooals men dat vóór 1630 zeker
nimmer zou hebben weergegeven, terwijl verder, m.i.,
duidelijk door den teekenaar zelf, het eerst in 1644 vol
tooide Mauritshuis is ingestippeld. De zeer bekwame
kopiist moet I of een zusje daarvan gekend hebben,
daar de grenzen der bebouwing gelijk zijn, maar het
moet uitgesloten worden geacht, dat hij niet tevens een
andere bron heeft gehad. Immers I geeft de bebouwing
in het algemeen slechts zeer schematisch weer, in water
verf geschetst, terwijl op II de contour van elk huisje
nauwkeurig met de pen is geteekend. De Binnenhof-
gebouwen zijn op I volkomen onbegrepen ingeteekend,
terwijl de weergave van Groote Kerk en omgeving naar
niets lijkt, zooals reeds op de zoo sterk verkleinde repro
ductie te zien is; op II vindt men dit alles veel juister
afgebeeld. Dit alles wijst zeker niet op een verhouding
tusschen II en I als die van kopie tot voorbeeld. Boven
dien, op II komt het juist gebleken jaartal 1603 voor,
dat op I ontbreekt.
Wanneer precies II vervaardigd is, valt niet na te
gaan. Toen in 1629—1635 en 1672 vrees voor een vijan-
