I
I
I
VAN HET KERKORGEL
51
1
5
i
hij uiteen in een boekje, dat den titel draagt: „Gebruik
en onghebruik van 't Orgel in de kerken der Vereenig-
de Nederlanden”.
Huygens herinnert er in dit werkje aan, hoe de Her
vormden met het orgel in de kerk op drieërlei wijze
hebben gehandeld: le. handhaving, als in Engeland,
2e uitbanning, als te Genève, 3e behoud van het orgel,
maar tot een „onstichtelijk” gebruik, als ten onzent.
Hij betoogt uitvoerig, hoe de Nederlandsche Her
vormde Kerk, „op dezen driesprong” staande, verkeerd
heeft gedaan door den laatstgenoemden weg te kiezen.
„Ick”, roept Huygens uit „strijde tegens ’t
openbaere Kerkelick misbruijck, magh ick ’t anders
noeme, tegens het Kerckbedrogh, tegens onsen stich-
tingloosen, ende gansch onstichtenden Orgelsang”.
Over het orgelspel na afloop der predicatie merkt
Huygens in de hem eigen, kernachtige taal op:
„Ten einde van de Predike, van 't gebed ende den
lofsangh laeten wij het Orgel roeren. Ick vrage: waer
is de vrucht van dat geluijd? De twee uren, die wij
daer genoodsaeckt hebben geweest te sitten (ick spreke
van den meesten hoop) hebben ons soo vermoeijt, soo
van erstigheid versadight, dat wij met vreughd ont
slagen werden, ende naer wat niews, naer de straet
naer de locht joocken. Nu is het seker, dat van hondert
lidmaten niet één gevonden werdt, die sijne aendacht
an ’t Orgel bestede; ende ick geloove het den meesten
gaet, als den ghenen, die naest de Clockhuijsen woonen:
als ’t geluij over is, souden sij qualick derven verseke-
ren, datter geluijdt zij”.
men bespeelt de Gemeente in 't gewoel van haer
scheiden, in ’t aenspreken van haere vrienden; soo 't
bij sommighe gaet, in ’t verhael van de troostelicke
dinghen die men door Gods genade t’ samen heeft ge-
